ضرورت مهار تنش‌های ناشی از اسنپ‌بک/اروپا، ترامپ را به توافق‌های کوچک با ایران هدایت کند
یک کارشناس سیاست خارجی مستقر در انگلیس معتقد است که کشورهای اروپایی باید برای مهار تنش‌های ناشی از اجرای سازوکار پس‌گشت (اسنپ‌بک) مسیر دیپلماسی از طریق توافق‌های کوچک را به واشنگتن پیشنهاد کنند.
به گزارش مشرق، الی گرانمایه معاون حوزه خاورمیانه و شمال آفریقای شورای اروپایی روابط خارجی در یادداشتی که در تارنمای این اندیشکده منتشر شد، نوشت که اروپا با اجرای اسنپ‌بک قوی‌ترین اهرم فشار خود را خرج کرد و نتیجه آن چیزی جز باخت دیپلماتیک نبود.
او در این نوشتار پیشنهاد توافق‌های کوچک میان غرب و ایران را مطرح کرده و معتقد است که این اقدامات می‌تواند به ایران و آمریکا فرصت تنفس دهد تا در سکوت تنش‌ها را کاهش داده و زمینه گفت‌وگوهای جدی‌تر را فراهم کنند.
در این یادداشت آمده است: رهبران اروپایی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را دوباره اعمال کرده‌اند.
اکنون باید از افتادن در دام سیاست فشار حداکثری آمریکا پرهیز کنند و در عوض، درِ دیپلماسی را باز نگه دارند.
یک طنز تلخ در این است که پس از یک دهه تلاش برای حفظ توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، این بار اروپا بود، نه ایران یا آمریکا، که ضربه نهایی را وارد کرد.
سازوکار «اسنپ‌بک» به ابتکار قدرت‌های اروپایی فعال شد و با آن، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگشت؛ توافقی که پایتخت‌های اروپایی زمانی آن را تاریخی می‌دانستند، به طور عملی پایان یافت.
حال که صفحه پاک شده، رهبران اروپایی باید مسیر بعدی خود را انتخاب کنند.
گرانمایه در ادامه اشاره می‌کند: بریتانیا، فرانسه و آلمان (E۳) مدتی بود در اندیشه بهترین زمان برای استفاده از اسنپ‌بک بودند.
این سازوکار که به هر طرف عضو توافق اجازه می‌دهد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را دوباره برقرار کند، قرار بود در اکتبر (مهرماه) منقضی شود.
سه کشور به ایران هشدار دادند که اگر با آمریکا برای عقب‌نشینی از برنامه هسته‌ای‌اش توافق نکند، اسنپ‌بک را فعال خواهند کرد.
پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و رژیم اسرائیل که خسارت زیادی به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرد، تروئیکا کوشید با تهدید اسنپ‌بک امتیازات تازه‌ای از تهران بگیرد.
آنها پیشنهاد تمدید شش‌ماهه این سازوکار در برابر از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، دسترسی کامل بازرسان و راستی‌آزمایی ذخایر اورانیوم غنی‌شده را مطرح کردند.
ایران نپذیرفت، تا حدی چون این پیشنهاد با واقعیت سیاسی داخل کشور همخوانی نداشت.
برداشت اشتباه از شرایط
گرانمایه افزود: اکنون که تروئیکا قوی‌ترین اهرم فشار خود را خرج کرده‌اند، دیپلمات‌های اروپایی بر سر دو راهی قرار دارند.
یا باید یک فرود نرم پس از اسنپ‌بک طراحی و فضای تازه‌ای برای دیپلماسی باز کنند، یا در کنار روبیو و جریان فشار حداکثری بایستند.
انتخاب دوم اشتباه بزرگی خواهد بود.
این کارشناس سیاست خارجی معتقد است که هنوز گزینه دیپلماسی وجود دارد.
وی افزود: «پس از اسنپ‌بک، کشورهای اروپایی فراتر از تروئیکا باید به سمت مهار خسارت حرکت کنند.
دیدارهای متعدد مقام‌های ایرانی با طرف‌های غربی در مجمع عمومی اخیر سازمان ملل، علی‌رغم سایه اسنپ‌بک، نشان داد که دیپلماسی هنوز ممکن است.
رهبران اروپایی باید این مسیر را به ترامپ پیشنهاد کنند تا مشکل هسته‌ای ایران بدون حملات تازه و بازکردن شکاف‌های داخلی آمریکا مدیریت شود.»
به عقیده او «هدف فوری باید توافق‌های کوچک برای مهار تنش باشد؛ مثلاً توافقی که ایران غنی‌سازی را از سر نگیرد و در عوض غرب صادرات نفت را محدود نکند.
سپس می‌توان آن را به اجازه بازرسی آژانس از سایت‌های بمباران‌شده گسترش داد، در برابر تضمین آمریکا که از حملات بعدی اسرائیل حمایت نکند.
این اقدامات می‌تواند به ایران و آمریکا فرصت تنفس دهد تا در سکوت تنش‌ها را کاهش داده و زمینه گفت‌وگوهای جدی‌تر را فراهم کنند؛ به‌ویژه اگر عربستان سعودی بتواند از مسیر تنش‌زدایی خود با تهران حمایت کند.
اروپا هم مانند کشورهای خلیج فارس باید از تعامل به‌عنوان ابزاری برای کاهش تنش استفاده کند.»
وی در پایان این نوشتار آورده است: «در نهایت، پرکردن شکاف میان تهران و واشنگتن برای توافقی تازه شاید غیرممکن باشد اما پایتخت‌های اروپایی همواره کوشیده‌اند مانع جنگ بر سر برنامه هسته‌ای ایران شوند؛ نقشی که اکنون باید دوباره بر عهده بگیرند.
نباید اجازه دهند اسنپ‌بک دیپلمات‌های اروپایی را از صحنه کنار بزند یا آنان را به‌سوی یک رویکرد تهاجمی تحت رهبری آمریکا سوق دهد.»