انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی و چرخش به راست
به گزارش مشرق، اندیشکده تهران در مطلبی در تلگرام نوشت:
آبان امسال (نوامبر ۲۰۲۵) انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی برگزار خواهد شد.
این رقابت میان پنج نامزد اصلی خواهد بود که دو تن از آنان راست‌گرا (خوزه کاست، یوحانس کایسر)، دو میانه‌رو (اِولین متهی و فرانکو پاریسی) و یک چپ‌گرا (جینیت خارا) هستند.
نظرسنجی‌ها حکایت از موقعیت بهتر راست‌گرایان دارد.
این انتخابات در حالی برگزار می‌شود که شیلی با مشکلات اقتصادی، افزایش جرائم و مسئله مهاجرین روبرو است.
نظرسنجی‌ها
آخرین نظرسنجی‌ها پیشتازی کاست را با در اختیار داشتن ۲۹٪ آرا نشان می‌دهند.
پس از او خارا، ماتهی، پاریسی و کایسر با ۲۵٪، ۱۴٪، ۱۲٪ و ۷٪ به ترتیب دوم تا پنجم هستند.
چنین ارقامی تغییر افکار عمومی مردم را در مقایسه با ماه‌های اخیر نشان می‌دهند.
پیشتر ماتهی پیشتاز بود و کاست در جایگاه دوم قرار داشت.
پیروزی خارا از حزب کمونیست بر کارولینا توها در انتخابات مقدماتی ائتلاف چپ‌گرایان (اتحاد برای شیلی) باعث شد که نماینده جناح چپ در نظرسنجی‌ها از جایگاه چهارم به دوم صعود کند.
با این حال، کفه ترازو به نفع مجموع رأی راست‌گرایان سنگینی می‌کند.
بحران مهاجرت
شیلی در دو دهه گذشته مقصد بسیاری از مهاجران از سایر کشورهای منطقه، مخصوصاً از حوزه کارائیب بوده است؛ چرا که در مقایسه با این کشورها از رونق و ثبات اقتصادی بیشتری بهره‌مند بوده است.
از سال ۲۰۱۷ مهاجران بسیاری از ونزوئلا، کلمبیا و هائیتی که وضعیت اقتصادی-اجتماعی بغرنجی دارند به سمت شیلی حرکت کرده‌اند.
طبق آمار، حدوداً ۵۳٪ مهاجرین غیرقانونی از این سه کشور هستند.
مهم‌ترین اثر منفی آن، افزایش جرائم و فعالیت باندهای تبهکاری بوده که نگرانی مردم و سیاستمداران شیلی را برانگیخته است.
مشکلات اقتصادی و افزایش جرائم
اگرچه شیلی در دو سال اخیر در هر دو مورد بهبودهایی را تجربه کرده است، با این حال، هنوز هم با وضعیت مطلوب فاصله دارد.
رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۴، ۲.۴٪ بوده که غالباً از افزایش صادرات مواد معدنی (هچمون مس) نشئت می‌گیرد.
نرخ بیکاری با ۰.۷٪ کاهش ۷.۲٪ است و نرخ اشتغال غیررسمی شیلی نیز حدودا ۲۶٪ بوده است.
وضعیت اقتصادی شیلی باعث نارضایتی‌های فزاینده مردمی همچون اعتراضات گسترده ۲۰۱۹ شد که به دو رفراندوم قانون اساسی در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ انجامید، هرچند هیچ‌کدام از پیش‌نویس‌های قانون اساسی رأی نیاوردند.
وضعیت جرائم و خشونت‌های اجتماعی نیز اگرچه به وخامت کشورهایی همچون اکوادور و السالوادور نیست، اما می‌تواند بحرانی گردد.
نرخ قتل در شیلی طی یک دهه دو برابر شد و در سال ۲۰۲۲ به ۶.۷ در هر ۱۰۰ هزار نفر رسید که رقم نگران کننده‌ای است.
بخشی از این افزایش ریشه در مهاجرین غیرقانونی دارد.
در چنین شرایطی نامزدهای راست‌گرا فرصت بیشتری برای رأی‌گیری دارند.
یکی از وعده‌های کاست، بستن مرزها به روی مهاجرین بوده است.
رأی‌دهندگان احتمالاً تحت‌تأثیر سیاست‌های راست‌گرایان در آرژانتین و آمریکا به کاست رأی بدهند.
مسئله بومیان
یکی از مشکلات دیرین شیلی، درگیری‌های بعضاً خشونت‌آمیز دولت با بومیان ماپوچه بوده که در جنوب این کشور زندگی می‌کنند.
این بومیان همواره خواستار خودمختاری، بازپس‌گیری زمین‌های تصاحب‌شده، رسمی‌شدن زبان ماپوچه و ایجاد سیستم قضایی متناسب با فرهنگ‌شان بوده‌اند.
مسئله بومیان یکی دیگر از شکاف‌های چپ و راست در شیلی است.
به عنوان نمونه پیش‌نویس نخست قانون اساسی که مورد حمایت چپ‌ها بود، این خواسته‌ها را به نحوی پذیرفت، اما در در پیش‌نویس دوم که محافظه‌کاران طراحی کرده بودند، این موارد لحاظ نشدند.
در صورتی که محافظه‌کاران پیروز گردند وضعیت بومیان سخت‌تر خواهد شد.
روابط با آمریکا
روابط غالب کشورهای منطقه با آمریکا در دوران ترامپ پرنوسان بوده است، اما مورد شیلی تفاوت مهمی دارد که از نیازمندی آمریکا ناشی می‌شود.
شیلی غنی از عنصر مس است و طبق آمار ۷۰٪ مس آمریکا را تأمین می‌کند.
به همین دلیل شیلی از تعرفه‌های گسترده ترامپ مستثنی شد.
علیرغم اینکه رئیس جمهور مستقر در شیلی چپ‌گراست و ترامپ معمولاً روابط خوشایندی با آن‌ها ندارد، چنین اهرمی ثبات را به روابط دو کشور آورده است.
بعید است نتایج انتخابات تأثیر بنیادینی بر روابط دو کشور داشته باشد.
وضعیت انتخابات، به نفع راست‌گرایان است.
با وجود کثرت نامزدها که احتمال کشیده‌شدن به دور دوم (رقابت کاست با خارا) را بالا می‌برد، اما وزن نامزدهای محافظه‌کار سنگین‌تر است که به پیروزی کاست منجر می‌شود.
وضعیت اقتصادی و بحران مهاجرین شانس کاست را بالاتر می‌برد.
به نظر می‌رسد بازگشت محافظه‌کاران به قدرت بیشتر بر داخل شیلی اثر بگذارد تا بر سیاست خارجی این کشور با آمریکا.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.