تولید قدرت اجتماعی از مسیر مبارزه با تهدید خارجی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، برای فهم درست مواقف شهید نصرالله (ره)، اولین گام درک پیچیدگی‌های موقعیتی است که سید باید با لحاظ آن‌ها و در تعامل با جمهوری اسلامی، حزب‌الله را اداره کرده و ارتقاء دهد.
یکی از این نقاط مهم، برقراری توازن نسبت بین امر داخلی و خارجی توسط حزب، در جامعۀ عجیب و غریب لبنان بود.
الگوی ایرانی- اخوانی: اولویت امت است یا ام‌القری؟
از دوران مبارزات سیاسی در ایران، تدریجا دوگانه تقدم مسائل داخلی و مبارزه با استبداد یا پرداختن به چالش اسرائیل به عنوان ام‌المصائب منطقه و نماینده استکبار در میانه جهان اسلام، شکل گرفت.
از پاسخ امام (ره) به شیخ جواد مغنیه (ره) و شرح آلام لبنان که همه چیز را منوط به رفتن شاه کرده بود تا پاسخش به ابوعمار در ابتدای انقلاب که ما فعلاً گرفتار مسائل خودمان هستیم، اولویت امور داخلی را اجمالا می‌شد فهمید.
اما ماجرای بازگرداندن سپاهیان محمد (ص) از سوریه و طرح گزاره استراتژیک «راه قدس از کربلا می‌گذرد»، نقطه اوج وضوح این اولویت‌بندی بود.
این ماجرا، هرچند جزئیات تعیین‌کننده‌ای در چرایی الزام به بازگشت نظامیان ایرانی از دمشق توسط امام (ره) داشت، که کمتر به آن‌ها پرداخته شد، اما در کنار تجربیات ناموفق واحد نهضت‌های آزادی‌بخش در سال‌های اول پیروزی انقلاب، به یک فهم نهادینه‌شده در بدنه نظام در دهه 70 منتهی گردید؛ ایران ام‌القری است و تضمین امنیتش از راه پرهیز از ورود در چالش‌ها الزامی است.
این جمع‌بندی هرچند به زعم نگارنده صحیح نیست و نظر امام و آقا با این غلظت نبوده است، اما به هر صورت تثبیت شد و با بیانات مختلفی از مسئولین نظام شواهدش رخ نمود.
شبیه به همین تلقی را در میان اسلام‌گرایان سنی نیز شاهد بودیم.
اخوان هرچند وارد نبرد نظامی با اسرائیل هم شد، یا حتی به سمت تشکیل یک جریان بین‌الملل و ایجاد شعب متعدد در جهان حرکت کرد، اما هدف‌گذاری واضحش اساساً ایجاد تغییر سیاسی داخلی در داخل مصر بود.
شُعب این جنبش در سایر کشورها نیز کم و بیش همین‌گونه بودند.
ملی‌گرایی اسلام سیاسی تا جایی رشد کرد که پس از چالش‌های بیداری اسلامی، یکی از مؤلفه‌های اصلی بازتعریف اخوان در بسیاری از فروعش، حرکت به سمت تقدم امر ملی بر اُمّی شد.
موقف حزب‌الله
در این میان حزب‌الله در نقطه خاصی ایستاده بود.
مواجهه با چالشی منطقه‌ای در همسایگی لبنان.
مسأله حزب‌الله نه مانند فلسطینی‌ها کاملاً در درون بود و نه مانند ایرانی‌ها در فاصله‌ای نسبتاً امن از مرزهایش.
همسایه غاصب سرکشی که بیش از تجاوزهای معمول مرزی، چالشی برای کل منطقه و در همه ابعاد بود.
گویا میدان کنش حزب‌الله در میانه یک درب نیمه باز قرار داشت.
نسخه «ابتدا از داخل»ی که در انقلاب اسلامی ایران جواب داده بود، اینجا کار می‌کرد؟
در کشوری با وضعیت آشفته سیاسی و اجتماعی، اقلیت تضییع شده شیعی و یک چالش مستمر خارجی، حزب‌الله باید انتخاب می‌کرد که مسأله را از کدامین سو حل کند.
طوفان الاقصی؛ اتمام حجت استراتژی سید حسن
این دوگانگی در طوفان الاقصی به اوج رسید.
هجمه این‌بار از سوی محور مقاومت آغاز شده بود.
سید حسن برای ایستادن در برابر رژیم، از سویی باید محیط داخلی لبنان را اقناع و شرایط سیاسی پاشیده این کشور را مهیای چالشی خارجی می‌کرد و از سوی دیگر با تدبیر، چالش‌های جبهة الاسناد را برای جامعه لبنانی به حداقل می‌رساند.
سید در بیانات مکرری آثار و فواید درگیر شدن حزب‌الله در حمایت از غزه را برای مردم لبنان شرح می‌داد.
پس از گذشت بیش از 4 دهه، پاسخ واضح است.
انتخاب حزب اولا حل یک چالش فراملی از مسیر آماده کردن ظرفیت‌های داخلی بود نه بالعکس!
حزب‌الله، رکن اصلی محور مقاومت، گویا در مسیری خلاف انقلاب اسلامی قرار گرفته بود.
هدف موسوی و نصرالله، اولاً انقلاب در لبنان نبود و ثانیاً مبارزه با کیان.
قرار نبود اول از همه نظر قوی بشوند و سپس بروند بجنگند.
حزب‌الله هرچند آثار بسیار پررنگ سیاسی اجتماعی در داخل لبنان داشت، اما اصالتاً برای مبارزه با تهدید خارجی ایجاد شده بود و طرفه آن که از قِبل همین مبارزه نیز توانست به توفیقات داخلی فراوانی در لبنان دست یابد.
قدرت اجتماعی محصول مقابله با تهدید خارجی
نحوه حرکت سید حسن نمونه موفقی از ایجاد قدرت اجتماعی در دل مقابله با چالش وجودی خارجی بود.
نکته این بود که حزب این تهدید وجودی را با پوست و گوشت درک کرده و از قبل مقابله با آن، اقتدار اجتماعی نیز می‎آفرید، کاری که علی‌رغم وحدت قلوب جامعه ایرانی در اثر جنگ اخیر، گفتمان انقلاب تاکنون توفیق کاملی در آن نیافته است.
یادداشت از: محمد طلایی دبیر کارگروه سیره رهبران پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام
انتهای پیام/