معنای توافق اخیر ترکیه و آمریکا؛ یک کارشناس: تحولات غرب آسیا با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است، رخدادهای پنجاه‌ساله منطقه در دو سال اخیر رقم خورده است
یک کارشناس مسایل ترکیه در واکنش به توافق اخیر ترکیه و آمریکا گفت: شرایط کنونی در منطقه بسیار پیچیده و خطرناک است. تحولات غرب آسیا با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است، به‌طوری‌که اتفاقاتی که پیش‌تر دست‌کم پنجاه یا حتی صد سال زمان برای وقوع آن‌ها لازم بود، طی دو سال اخیر رخ داده و بسیاری از معادلات منطقه تغییر کرده‌اند.
یک کارشناس مسایل ترکیه در واکنش به توافق اخیر ترکیه و آمریکا گفت: شرایط کنونی در منطقه بسیار پیچیده و خطرناک است.
تحولات غرب آسیا با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است، به‌طوری‌که اتفاقاتی که پیش‌تر دست‌کم پنجاه یا حتی صد سال زمان برای وقوع آن‌ها لازم بود، طی دو سال اخیر رخ داده و بسیاری از معادلات منطقه تغییر کرده‌اند.
کد خبر: 738353 | ۱۴۰۴/۰۷/۰۴ ۱۸:۵۵:۵۱
لیلا پایدار- رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل ترکیه و عضو هیئت علمی، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتمادآنلاین در خصوص اینکه با توجه به امضای توافق‌نامه هسته‌ای بین ترکیه و آمریکا، و همچنین تحرکات قبلی کشورهایی مانند عربستان و پاکستان، به نظر می‌رسد که خاورمیانه به سمت هسته‌ای شدن پیش می‌رود، ارزیابی شما از این روند چیست؟
گفت: شرایط کنونی در منطقه بسیار پیچیده و خطرناک است.
تحولات غرب آسیا با سرعتی بی‌سابقه در حال وقوع است، به‌طوری‌که اتفاقاتی که پیش‌تر دست‌کم پنجاه یا حتی صد سال زمان برای وقوع آن‌ها لازم بود، طی دو سال اخیر رخ داده و بسیاری از معادلات منطقه تغییر کرده‌اند.
عابدی ادامه داد: ایالات متحده و غرب دیر یا زود از منطقه خارج خواهند شد و در پی آن، آمریکایی‌ها قصد دارند به جای خود، نظمی هژمونیک با محوریت رژیم صهیونیستی در منطقه برقرار کنند.
این تلاش‌ها به منظور حاکم ساختن قواعد رژیم صهیونیستی به‌ویژه در مسائل امنیتی و ژئوپولیتیکی است.
این موضوع زمانی بیش‌تر نمایان می‌شود که رژیم صهیونیستی ایده‌هایی نظیر ‘اسرائیل بزرگ’ را مطرح می‌کند.
وی در ادامه گفت: پس از جنگ دوازده روزه و حمله به مراکز هسته‌ای ایران، معادلات امنیتی در منطقه به‌شدت تغییر یافته است.
بسیاری از کشورهای منطقه، به‌ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توانند بر توافقات پیشین خود با ایالات متحده تکیه کنند و به سمت تنوع‌سازی در خریدهای تسلیحاتی رفته‌اند.
در این راستا، برخی کشورها از چین تسلیحات خریداری کرده و همزمان قراردادهای دفاعی جدیدی با آمریکا منعقد کرده‌اند تا واشینگتن را به تعهداتی در زمینه دفاع متعهد کنند.
هرچند که با توجه به تعهدات آمریکا به منافع رژیم صهیونیستی، احتمال تحقق این تعهدات در عمل کم است، چرا که آمریکایی‌ها همواره متعهد به حفظ امنیت رژیم صهیونیستی بوده‌اند و هیچ کشوری در منطقه را نمی‌خواهند که از نظر امنیتی و نظامی قوی‌تر از اسرائیل باشد.
عابدی درباره ترکیه گفت: ترکیه در این وضعیت به نوعی ‘رفیق دزد و شریک غافل’ است.
آقای اردوغان همیشه چنین رویکردی داشته است.
او همزمان با روسیه و چین همکاری می‌کند و روابط خود را با غرب و حتی ایران حفظ می‌کند.
در ظاهر، ترکیه به رژیم صهیونیستی حمله می‌کند و نتانیاهو را تروریست خطاب می‌کند، اما در عین حال مبادلات اقتصادی با اسرائیل را ادامه می‌دهد.
این رفتار نوسانی و پاندولی ترکیه نشان‌دهنده ماهیت غیرقابل پیش‌بینی سیاست‌های این کشور است.
اردوغان تلاش می‌کند از هر کارت موجود به نفع خود استفاده کرده و بازی‌های دیپلماتیک متعددی انجام دهد.
وی همچنین درباره روابط ترکیه و آمریکا گفت: رابطه ترکیه با آمریکا در دوره بایدن به دلیل انتقادهای دموکرات‌ها از اردوغان و متهم کردن او به دیکتاتوری، بسیار پرتنش بود.
اما در دوره ترامپ، این مسائل اهمیت کمتری داشت و منافع اقتصادی و مالی اولویت یافت.
ترامپ در پی تحقق منافع اقتصادی بود و به همین دلیل روابط میان ترکیه و آمریکا بهبود یافت.
این عضو هیئت علمی در ادامه بیان کرد: از این توافقی که صورت گرفته آمریکایی‌ها نفع اقتصادی و مالی خود را خواهند برد، چرا که تجهیزات خود را صادر می‌کنند و هواپیماهای اف-۳۵ خود را به ترکیه می‌فروشند.
این روند پیرو همان سخنان ترامپ است که به دنبال کسب درآمد از کشورهای مختلف، افزایش صادرات و گسترش وابستگی‌ها به آمریکا بوده است.
وی افزود: برخی رسانه‌های ترکیه مدعی شده‌اند که این توافق یک فاکتور ۹۰ میلیارد دلاری بوده که به رئیس‌جمهور ترکیه اردوغان، اختصاص یافته است.
طبق این ادعا، اردوغان تعهد کرده که این مبلغ از آمریکا خریداری شود.
به گفته عابدی، اما آنچه از این موضوع مهم‌تر است، این است که ترامپ به دنبال تحت فشار قرار دادن روسیه است تا فروش نفت خود را محدود کند و روس‌ها را مجبور به تسلیم و پایان دادن به جنگ اوکراین نماید.
وی گفت: «برای ترامپ، مسئله اوکراین یک مسئله حیثیتی است.
در دوران تبلیغات انتخاباتی، یکی از شعارهای او این بود که اگر رئیس‌جمهور شود، ظرف ۲۴ ساعت جنگ اوکراین را پایان خواهد داد.
اما اکنون که مدت‌هاست رئیس‌جمهور ایالات متحده است، هنوز جنگ اوکراین به پایان نرسیده و مذاکرات مربوط به آن همچنان ادامه دارد.
این کارشناس مسائل ترکیه در پایان گفت: نشست آلاسکا که با سر و صدای فراوان و مانورهای قدرت زیادی همراه بود، نشان داد که مسئله اوکراین هنوز حل نشده است.
در این میان، اردوغان و ترامپ به دنبال استفاده از این وضعیت برای فشار به روسیه هستند.
به نظر من، در این شرایط، اگر بتوانیم بازی خوبی پیش بگیریم و منافع بهتری با روس‌ها داشته باشیم، می‌توانیم امتیازاتی از روسیه بگیریم.