تصاویری از اولین کتاب فارسی ایران در سال ۱۲۸۴
امروز اول مهرماه، درحالی‌که میلیون‌ها دانش‌آموز ایرانی با کیف‌ها و کتاب‌های نو راهی مدارس می‌شوند، شاید کمتر کسی بداند که سنگ‌بنای آموزش نوین زبان فارسی به کودکان، بیش از یک قرن پیش با چه کتابی گذاشته شد.
به گزارش مشرق، تصاویر پیش‌رو، جلد و صفحه عنوان کتابی است که این راه را آغاز کرد: «نخست‌نامه».
این اثر ارزشمند که تألیف ماطاووس خان ملیکیانس، از پیشگامان فرهنگ و آموزش مدرن در ایران است، به‌عنوان نخستین کتاب درسی مدون برای آموزش زبان فارسی به کودکان شناخته می‌شود.
چاپ اول آن در سال ۱۲۸۴ خورشیدی (۱۹۰۵ میلادی) در تهران و تبریز، انقلابی کوچک در نظام آموزشی سنتی آن زمان به پا کرد.
«نخست‌نامه» با هدف ارائه یک چارچوب آموزشی ساده و کارآمد برای نوآموزان طراحی شده بود.
همانطور که در تصاویر این نسخه (چاپ ششم، سال ۱۳۳۴ قمری) دیده می‌شود، کتاب با تزئینات و خطاطی زیبای دوران قاجار آراسته شده و مهرهای «کتابخانه فنی معارف» و «وزارت معارف» بر آن، نشان از جایگاه رسمی‌اش در نظام آموزشی وقت دارد.
ابیات حکیمانه در بالا و پایین جلد، همچون «جور استاد به ز مهر پدر»، گواهی بر اهمیت جایگاه معلم و دانش‌اندوزی در فرهنگ ایرانی است.
در روز بازگشایی مدارس، یادآوری «نخست‌نامه» و خالق آن، یادآوری مسیری طولانی و پرافتخار است که از کلاس‌های درس ساده آن روزگار تا مدارس امروزی پیموده شده است.