هاآرتص: رهبران عرب به ترامپ؛ یا ما یا اسرائیل

نشست سران عرب–اسلامی که این هفته در دوحه به میزبانی قطر برگزار می‌شود، پیامی آشکار برای آمریکا دارد: لزوم حفاظت در برابر اسرائیل، پس از حمله هوایی این کشور به دوحه.
کد خبر: 735919 | ۱۴۰۴/۰۶/۲۳ ۲۰:۵۳:۲۲
هاآرتص نوشت: نشست سران عرب–اسلامی که این هفته در دوحه به میزبانی قطر برگزار می‌شود، پیامی آشکار برای آمریکا دارد: لزوم حفاظت در برابر اسرائیل، پس از حمله هوایی این کشور به دوحه.
گرچه این نشست می‌تواند صرفاً جنبه‌ای نمایشی داشته باشد، اما پیامدهای عملی برای اسرائیل نیز به دنبال خواهد داشت.
در ادامه این مطلب آمده: برای سومین بار طی دو سال اخیر، نشستی «ویژه» در پایتخت قطر برگزار می‌شود؛ نشستی که به‌عنوان نمادی از همبستگی منطقه‌ای با قطر – متحد آمریکا که هدف حمله اسرائیل قرار گرفت – معرفی شده است.
موضوع غزه نیز در این نشست مطرح خواهد شد، اما بیشتر در حاشیه، چراکه هدف اصلی احضار واشنگتن برای جلوگیری از تهدید اسرائیل است.
از نگاه شرکت‌کنندگان، حمله اسرائیل به قطر نشان داد که توافق گروگان‌ها، نبرد با حماس و اشغال نوار غزه، تهدیدی مستقیم علیه کشورهای منطقه ایجاد کرده که حتی موقعیت آن‌ها به‌عنوان متحدان آمریکا نیز تضمینی برای امنیتشان نیست.
نشست‌های قبلی در نوامبر ۲۰۲۳ و یک سال بعد، پر از بیانیه‌های بلندپروازانه بود اما خروجی عملی اندکی داشت.
در نشست‌های مقدماتی با رسانه‌های عربی، به‌ویژه توسط مقام‌های قطری و مصری، دوباره صحبت از گام‌های «عملی» شد: قطع روابط با اسرائیل یا کاهش سطح نمایندگی دیپلماتیک کشورهایی که با تل‌آویو روابط دارند، اعمال تحریم‌های اقتصادی و تشکیل «کمیته اقدام ویژه» برای فعالیت در سطح دیپلماتیک و حقوقی علیه اسرائیل.
حتی ایده احیای نیروی چندملیتی عرب برای دفاع از مرزها و حاکمیت کشورهای منطقه در برابر حملات خارجی – یعنی اسرائیل – نیز دوباره مطرح شد.
در ظاهر، این نشست چیزی بیش از مجموعه‌ای از سخنرانی‌های تند علیه اسرائیل و ابراز همبستگی با «خواهرمان» قطر نیست، اما چنین گردهمایی‌هایی گاه خروجی عملی دارند.
برای نمونه، نشست سال گذشته به تشکیل یک زیرکمیته محدود به رهبری عربستان منجر شد که توانست ابتکار به رسمیت شناختن بین‌المللی کشور فلسطین را به پیش ببرد؛ این روند هفته گذشته با تصویب قطعنامه‌ای قاطع در مجمع عمومی سازمان ملل در حمایت از راه‌حل دو کشوری و ایجاد دولت فلسطین به اوج رسید.
با وجود این، اسرائیل همچنان می‌تواند بر وتوی آمریکا در شورای امنیت برای جلوگیری از تصویب چنین تصمیمی حساب باز کند.
با این حال، برخلاف گذشته، این بار نمی‌توان از تغییر جو بین‌المللی چشم پوشید.
قطعنامه اخیر مجمع عمومی تنها یک حرکت نمادین نیست، بلکه طرحی عملی برای پایان جنگ غزه، جلوگیری از اشغال غزه و الحاق کرانه باختری توسط اسرائیل و نیز محدود کردن دامنه عملیات نظامی تل‌آویو در منطقه است.
این روند ادامه مجموعه‌ای از اقدامات عملی کشورهای غربی علیه سیاست‌های اسرائیل است: از تحریم‌های رسمی آلمان، نروژ، اسپانیا و بریتانیا گرفته تا قطع روابط تجاری با ترکیه و بایکوت «خاکستری» علمی و فرهنگی اسرائیل.
پارادوکس اینجاست که در حالی که کشورهای غربی علیه اسرائیل دست به اقدامات عملی زده‌اند، کشورهای عربی دارای معاهده صلح با اسرائیل از ایجاد شکاف جدی در روابط شکننده خودداری کرده‌اند.
مصر هنوز سفیر جدیدی به اسرائیل نفرستاده و اعتبارنامه سفیر پیشنهادی اسرائیل را نپذیرفته است، اما نه از قطع روابط سخن می‌گوید و نه از لغو توافق کمپ‌دیوید.
در مقابل، این بنیامین نتانیاهو است که تهدید به بازنگری در قرارداد عظیم گاز با مصر کرده، هرچند منابع اسرائیلی و مصری تأکید دارند هماهنگی نظامی میان دو کشور ادامه دارد و هرگونه تحرک در سینا با هماهنگی انجام می‌شود.
نگرانی اصلی قاهره نه واکنش نظامی علیه اسرائیل، بلکه احتمال هجوم صدها هزار فلسطینی به صحرای سیناست.
امارات متحده عربی نیز مانند مصر از تهدید به لغو توافق صلح یا تحریم‌های اقتصادی پرهیز می‌کند.
توجیه ابوظبی آن است که روابط با اسرائیل امکان انتقال کمک‌های بشردوستانه به غزه را فراهم کرده است.
امارات حتی با مجوز اسرائیل خط لوله آبی از تأسیسات آب‌شیرین‌کن در سینا به منطقه مواسی در غزه کشیده تا بخشی از بحران آب مردم آواره را کاهش دهد.
تنها تهدید بالقوه امارات علیه روابط با اسرائیل، در صورت الحاق کرانه باختری توسط تل‌آویو است؛ موضوعی که در سال ۲۰۲۰ دلیل اصلی امضای پیمان صلح معرفی شد.
در همین حال، کشورهای خلیج‌فارس تلاش‌های دیپلماتیک خود را متوجه ترامپ کرده‌اند؛ کسی که به باور آن‌ها تنها اهرم واقعی برای پایان جنگ و جلوگیری از اشغال غزه است.
این فشارها پیش‌تر ایده انتقال جمعیت و ساخت «ریویرا غزه» مورد نظر ترامپ را کنار زد، اما حمله اسرائیل به قطر موضوعی متفاوت است.
قطر، برخلاف سوریه، لبنان، عراق یا ایران، متحد اصلی خارج از ناتو برای آمریکا محسوب می‌شود.
هرچند همسایگانش آن را رقیب می‌دانند، اما نقض حاکمیت قطر به منزله نقض حاکمیت همه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس است.
این کشورها قصد جنگ با اسرائیل را ندارند و هیچ‌یک – حتی قطر – به فکر اعمال فشار اقتصادی یا لغو سرمایه‌گذاری‌های کلان در آمریکا نیستند.
نمایش این هفته در دوحه درباره غزه نیست؛ بلکه پیامی تند به واشنگتن است: آمریکا باید به تعهد خود برای تضمین امنیت متحدانش در برابر اسرائیل پایبند باشد؛ متحدی که با وجود امضای پیمان صلح با برخی از آن‌ها، همچنان رفتاری خصمانه دارد.