انتقاد مجیدی از ساخت صرفا ۲ فیلم از حضرت محمد (ص) در سینما

به گزارش خبرگزاری مهر، نشستی با عنوان «پیام همدلی و همبستگی انسانی برای جهان: خوانش سینمایی محمد رسول‌الله (ص) اثر مجید مجیدی» به اهتمام رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اتریش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در خانه حکمت ایران در وین برگزار شد.
در حالی این نشست در وین برگزار شد که این شهر پایتخت فرهنگی و هنری اروپا محسوب می‌شود و هر ساله برخی از مهم‌ترین رویدادهای جهانی سینما در آن رقم می‌خورد.
برگزاری این نشست به مناسبت نام‌گذاری سال ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۴۷ هجری قمری) از سوی سازمان همکاری‌های اسلامی (OIC) به عنوان «سال گرامیداشت هزار و پانصدمین سالگرد میلاد رسول گرامی اسلام (ص)» صورت گرفت و هدف آن ترویج آموزه‌های رحمت، عدالت و همبستگی انسانی بر پایه سیره پیامبر اکرم (ص) بود.
در این نشست، قطعات گوناگونی از فیلم «محمد رسول الله» نیز پخش شد مجید مجیدی نویسنده و کارگردان فیلم در پیامی ویدیویی با اشاره به فرایند ساخت فیلم، به مقایسه آن با آثار مشابه درباره پیامبران دیگر مانند حضرت عیسی (ع)، حضرت موسی (ع) و حتی بودا پرداخت و محدود ماندن سینمای جهان اسلام به تنها ۲ فیلم درباره پیامبر اسلام (ص) را نوعی ظلم به آن حضرت دانست و خواستار جبران این کم‌کاری شد.
وی همچنین ارائه تصویر صرفاً حماسی و جنگ‌طلب از پیامبر اسلام را ظلمی دیگر برشمرد و تأکید کرد: قرآن کریم مهم‌ترین ویژگی پیامبر اکرم (ص) را «رحمة للعالمین» معرفی می‌کند.
در هیچ‌یک از جنگ‌های دوران حیات رسول خدا (ص)، ایشان آغازگر نبوده‌اند و همه آن جنگ‌ها جنبه دفاعی داشته است.
مجیدی منشور جنگی پیامبر اسلام را منشور اخلاق بین‌الملل خواند که می‌تواند در سازمان ملل مورد بهره‌برداری قرار گیرد، چرا که نه تنها دفاع را نیز در چارچوب اخلاق مجاز می داند بلکه فرصت هایی را برای ظهور اخلاق در دفاع مانند خوش رفتاری با اسرا و غیره ایجاد می کند که حقیقتاً منحصربفرد است.
این کارگردان در ادامه با اشاره به فجایع اخیر در غزه، به‌ویژه کشتار کودکان و قحطی دادن مردم، این رخدادها را در سایه سکوت جامعه جهانی نشانه تهی شدن جهان از اخلاق و معرفت وجودی دانست.
«محمد رسول الله» فیلم متعهدی است
در بخش دیگر این نشست، محمدرضا ورزی، نویسنده و کارگردان سینما، ضمن تجلیل از فیلم «محمد رسول الله» به تحلیل جنبه‌های مختلف فیلم پرداخت و گفت: دوران کودکی پیامبر خاتم (ص) از نظر تاریخ اسلام و تاریخ ادیان بخش بسیار مهمی است.
به عنوان فیلمساز، تصور من این است که پژوهش در تولید آثار تاریخی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و نویسنده یا فیلم‌نامه‌نویس را به شدت درگیر می‌کند.
این کارگردان اضافه کرد: این فیلم با کارهایی که هیچ مسئولیت و تعهدی نسبت به ارائه مستندات ندارند، کاملاً متفاوت است.
درباره محتوای اصلی و خط سیر داستانی باید عرض کنم که داستان از پیش از تولد پیامبر عظیم‌الشأن اسلام آغاز می‌شود.
با تولد ایشان و برخی رخدادها در قریش، طایفه‌ای که پیامبر از آن متولد شده بودند، ادامه می‌یابد.
زمانی که پدر بزرگوار ایشان فوت کرده بود، کفالت حضرت به دست مادر بزرگوار و جد بزرگوارشان، جناب عبدالمطلب، سپرده شد و فیلم با همین رویکرد آغاز می‌شود.
ورزی یادآور شد: دوران کودکی پیامبر، هر لحظه و هر گام ایشان، سرشار از رحمت و برکت بود.
به همین دلیل، آقای مجیدی تصمیم گرفت فیلمی درباره پیامبر اسلام بسازد، با رویکردی متفاوت از اثر جاودانه مصطفی عقاد که در آن، بازی ماندگار آقای آنتونیو کوین به نمایش درآمده است.
فیلم «محمد رسول الله» یک فراخوان برای همدلی است
ملیحه نوروزی پژوهشگر هنر نظری در اتریش در این نشست گفت: در سراسر ادیان، فرهنگ‌ها و تاریخ‌ها، ما به سراغ شخصیت‌های خاصی می‌رویم، نه تنها به دلیل تعالیم آن، بلکه به خاطر آنچه درباره هویت ما و آنچه می‌توانیم باشیم، آشکار می‌کنند.
پیامبر اسلام یکی از این شخصیت‌ها است.
اما فیلم «محمد رسول الله» به کارگردانی مجید مجیدی ما را دعوت می‌کند تا او را نه در اوج اقتدار نبوی، بلکه در آسیب‌پذیری کودکی‌اش ببینیم.
وی ادامه داد: «محمد رسول الله» یک تأمل بصری بر این است که چگونه همدلی، حتی در کوچک‌ترین اعمال، می‌تواند به یک تحول اجتماعی منجر شود و شاید مهم‌تر از همه، یک فراخوان برای همبستگی انسانی در جهانی است که روزبه‌روز بیشتر با فقدان آن تعریف می‌شود.
نوروزی اضافه کرد: مجیدی همدلی را موعظه نمی‌کند، او آن را از طریق تکنیک سینمایی به نمایش می‌گذارد.
نگاه پیامبر به نگاه ما تبدیل می‌شود.
ما رنج را نه به‌عنوان یک واقعیت تاریخی از جامعه مکه، بلکه به‌عنوان یک بی‌عدالتی جهانی و همیشگی می‌بینیم که در اشکال مدرن بازتاب می‌یابد.
اسلام میانه‌رو در آینه پیامبر
رضا غلامی مدرس ارشد فلسفه سیاسی، مطالعات فرهنگی و تمدنی و رایزن فرهنگی ایران در اتریش، در ادامه این نشست بیان کرد: در این لحظات مبارک، در حالی که گردهم آمده‌ایم تا هزار و پانصدمین سالگرد تولد پیامبر نجیب محمد (ص) را گرامی بداریم، فرصتی بی‌نظیر داریم تا بر یکی از درخشان‌ترین جنبه‌های رسالت الهی او یعنی اسلام میانه‌رو تأمل کنیم.
شما می‌دانید که گرامیداشت محمد، پیامبر اسلام، به معنای گرامیداشت همه ادیان ابراهیمی است، زیرا همه آن‌ها از همان مسیر پیروی کرده‌اند.
وی درباره ساخته مجید مجیدی گفت: این اثر هنری نه تنها صحنه‌های لطیف و الهام‌بخشی از انسانیت و عظمت اخلاقی پیامبر از سال‌های اولیه زندگی‌اش را به تصویر می‌کشد، بلکه گامی مهم به سوی معرفی شخصیت واقعی او به جهان برمی‌دارد.
وی اظهار کرد: دعوت پیامبر به دیگران نه از طریق زور یا اجبار، بلکه از راه جاذبه مغناطیسی شخصیت اخلاقی و فضایل انسانی‌اش صورت می‌گرفت.
حضرت محمد (ص) واقعاً از عمق دل به مردم عشق می‌ورزید و تمام وجودش را وقف سعادت و رستگاری آن‌ها می‌کرد.
غلامی در پایان سخنانش گفت: اسلام میانه‌رو به معنای واقعی کلمه، اسلام اصیل پیامبر است.
اگر این جوهر درخشان به درستی فهمیده و اجرا شود، نه تنها به سعادت فردی، بلکه به صلح پایدار و عدالت جهانی منجر خواهد شد.