افتتاح سد «النهضه»؛ تنش دیپلماتیک بین مصر و اتیوپی بالا گرفت

به گزارش مشرق به نقل از شبکه الجزیره، دولت مصر به افتتاح سد بزرگ «النهضه» اتیوپی اعتراض کرد و در نامه‌ای به شورای امنیت، این کار را «اقدامی یکجانبه» و ناقض قوانین بین‌المللی دانست.
وزارت امور خارجه مصر سه شنبه گذشته در بیانیه خود اعلام کرد که «مصر از منافع موجودیتی خود در رودخانه نیل چشم‌پوشی نخواهد کرد.»
در این بیانیه آمده است: باوجود تمام تلاش‌های واهی برای پوشاندن لباس پذیرش و مشروعیت بر تن سد النهضه اتیوپی، این اقدام همچنان اقدامی یکجانبه به شمار می رود که قوانین و هنجارهای بین‌المللی را نقض می‌کند و از این رو، هیچ پیامدی (حقوقی) که بر نظام حقوقی حاکم بر حوزه نیل شرقی تأثیر بگذارد، ندارد.
وزارت امور خارجه مصر در بیانیه خود «این اقدام اتیوپی را تهدیدی برای امنیت و ثبات کل منطقه» دانست.
در مقابل، دولت اتیوپی نامه‌ای طولانی به شورای امنیت سازمان ملل ارسال و در آن موضع خود را در مورد تحولات مربوط به سد النهضه تشریح کرد.
اتیوپی در این نامه نوشت: رهبران شرکت‌کننده در مراسم افتتاح سد النهضه سه شنبه گذشته از کشورهای همسایه، اتحادیه آفریقا، سازمان بین دولتی توسعه (IGAD) و نهادهای بین‌المللی «تأیید کردند که این سد مظهر اصول خوداتکایی، به هم پیوستگی منطقه‌ای، توسعه مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر و سازگار با آب و هوا و همکاری بین کشورهای آفریقایی است.»
این نامه، مصر را به «عقب‌نشینی از توافق‌نامه چارچوب همکاری و تعلیق عضویت خود در طرح ابتکاری حوزه نیل» متهم کرد.
دولت اتیوپی در این نامه همچنین مصر را متهم کرد که این کشور «بر ذهنیت حقوق تاریخی پافشاری و از آن برای توجیه ادعاهای مربوط به امنیت آبی استفاده می‌کند».
دولت اتیوپی این ذهنیت را از دیدگاه خود «استعماری دانست که منافع کشورهای حوزه را نادیده می‌گیرد».
نامه دولت اتیوپی همچنین از آنچه «ادعاهای غیرقابل قبول مصر مبنی بر اینکه کشورهای حوزه نیل به دلیل محیط طبیعی خشک خود نمی‌توانند از آب‌های نیل استفاده کنند» انتقاد کرد و افزود: مصر منابع آب زیرزمینی وسیعی دارد و باید هدر دادن آب و پروژه‌های انحراف آب به خارج از حوزه را متوقف کند و جلوی شهرهای ناپایدار را بگیرد و سرمایه‌گذاری بیشتری در نمک‌زدایی انجام دهد.
در بخش دیگری از این نامه آمد: اتیوپی به رودخانه نیل آبی متکی است که بیش از ۷۰ درصد از منابع آب سطحی آن را تشکیل می‌دهد و هیچ جایگزینی برای آب‌های زیرزمینی یا نمک‌زدایی که در مصر موجود است، ندارد.
این نامه به رجوع مصر به نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری اشاره و از نگاه خود، موضع مصر را «فاقد شفافیت» ارزیابی کرد.
اتیوپی در ادامه مصر را متهم کرد که «هیچ مبنای اخلاقی برای طرح اتهامات خود ندارد و بی‌اعتنایی مصر به حقوق مردم کشورهای جنوب صحرای آفریقا، از جمله اتیوپی، نشان دهنده ذهنیت نژادپرستانه‌ای است که در قرن بیست و یکم جایی ندارد.».
اتیوپی همچنین مصر را به «دنبال کردن یک سیاست خصمانه نسبت به اتیوپی با هدف بی‌ثبات کردن این کشور و شاخ آفریقا» متهم کرد.
اتیوپی با ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت پس از نیجریه، دومین کشور بزرگ آفریقا از نظر جمعیت است.
مصر در جایگاه سوم قرار دارد.
ساخت سد النهضه ۵ میلیارد دلار هزینه داشته و ظرفیت آن از زمان راه‌اندازی اولین توربین در سال ۲۰۲۲ به تدریج افزایش یافته و در روز افتتاحیه (سه شنبه ۱۸ شهریور) به حداکثر ظرفیت ۵۱۵۰ مگاوات رسید که آن را در رده ۲۰ سد بزرگ برق‌آبی جهان قرار می دهد.