نسبت به مهاجرت قضاوت نکردم؛ در تئاتر به کارگردانان زن اعتماد نمی‌کنند!
کارگردان نمایش «ایفل» با اشاره به چگونگی طراحی صحنه در این نمایش از دشواری‌ها و چالش‌های کارگردانان زن در تئاتر گفت.
رها حاجی‌زینل کارگردان نمایش «ایفل» که این شب‌ها در تماشاخانه لبخند روی صحنه رفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع این نمایش توضیح داد: «ایفل» داستان ۲ زوج را روایت می‌کند که قصد مهاجرت به پاریس را دارند.
شخصیت اول نمایش آوا مجبور می‌شود بدون همسرش از کشور خارج شود و نزدیک به ۱۰ سال در انتظار می‌ماند اما در نهایت درمی‌یابد که همسرش در ایران تصمیم دیگری گرفته است.
برای زوج دوم ماجرا متفاوت است.
همسر مرد در فرودگاه قادر به خروج از کشور است، اما مرد با مشکلی روبه‌رو می‌شود.
زن می‌توانست برود اما بنا به درخواست همسرش می‌ماند و تاب می‌آورد.
در پایان، نمایش در قالب ۲ مونولوگ اجرا می‌شود.
وی افزود: در مونولوگ دوم، شخصیت با وجود مشکلات اقتصادی، نداشتن شغل مناسب و شرایط بد مالی، دغدغه‌هایش را بازگو می‌کند.
در این مونولوگ، مخاطب با دغدغه‌های رها شخصیت دوم نمایش آشنا می‌شود.
او در پایان به این اشاره می‌کند که در شرایط جنگ و ناامنی، ناچار بودند شبانه با یک کوله‌پشتی خانه را ترک کنند و مدام نگران بودند که چه بر سر خانه‌شان خواهد آمد.
او می‌گوید هر کاری کنیم، این خاک و این سرزمین جایی است که در آن زیسته‌ایم و بزرگ شده‌ایم.
هر کجا برویم، باز هم مثل اینجا نمی‌شود.
این کارگردان تئاتر در رابطه با رویکرد نمایش نسبت به مساله مهاجرت اظهار کرد: «ایفل» در نهایت قضاوت را بر عهده مخاطب می‌گذارد.
در پرده اول شخصیتی که مهاجرت کرده با چالش‌های عجیب و مشکلات فراوان مواجه می‌شود و نتیجه‌ای نمی‌گیرد.
در مقابل، شخصیتی که مانده، به دلیل بستر اقتصادی و اجتماعی در شرایط دشواری قرار دارد.
در نهایت، نمایش نه مهاجرت را ستایش می‌کند و نه آن را مذموم می‌داند، بلکه موضوع «انتخاب» را در شرایط فعلی برجسته می‌سازد.
حدود ۸۰ درصد وقایع نمایش بر اساس اتفاقات واقعی است که برای یکی از زوج‌ها رخ داده و تنها با خلاقیت نویسنده در قالب نمایشی قرار گرفته است.
حاجی‌زینل که در کنار کارگردانی در این نمایش بازی هم کرده درباره شیوه اجرایی این اثر بیان کرد: «ایفل» نمایشی تعاملی (اینتراکتیو) است.
ما چندان به «دیوار چهارم» پایبند نیستیم و با مخاطب در ارتباط مستقیم هستیم.
این شیوه باعث می‌شود مخاطب با شخصیت‌ها همذات‌پنداری بیشتری داشته باشد.
اجرای مونولوگ راه رفتن روی لبه تیغ است و برای جلوگیری از یکنواختی آن، طراحی صحنه و لباس با دقت انجام شده است.
لباس شخصیت اول از ترکیب چند پوشش مختلف ساخته شده تا تغییر شرایط زندگی‌اش را نشان دهد.
طراحی صحنه نیز شامل ۲ نیمه از برج آزادی تهران و برج ایفل پاریس است که در هم آمیخته‌اند.
از نظر همزمانی کارگردانی و بازیگری، برای من چالشی وجود نداشته است.
همواره معتقدم بازیگری که شناخت کارگردانی داشته باشد، می‌تواند بهتر روی صحنه ظاهر شود و برعکس.
این ۲ حرفه در من در هم تنیده‌اند.
کارگردان نمایش «ایفل» در پایان با اشاره به چالش‌های اقتصادی ساخت اثر در شرایط فعلی اقتصادی گفت: با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بودیم.
متأسفانه در حوزه تئاتر، به کارگردانان زن اعتماد نمی‌کنند در حالی که در سینما نمونه‌های موفقی از کارگردانان زن وجود دارد، در تئاتر نگاه سطحی و کلیشه‌ای مانع حمایت‌های لازم می‌شود.
این کمبود حمایت‌ها باعث می‌شود گروه‌های نمایشی با مشکلات مالی جدی مواجه شوند، چرا که نه بودجه‌ای در اداره کل هنرهای نمایشی به آنها اختصاص می‌یابد و نه حمایت مناسبی از سوی تهیه‌کنندگان وجود دارد.
وی ادامه داد: مشکلات تبلیغات، هزینه‌های سنگین عکاسی و نبود بازگشت سرمایه باعث می‌شود بسیاری از تهیه‌کنندگان از ادامه کار منصرف شوند.
یک روز مانده به اجرای این نمایش، تهیه‌کننده به دلیل افزایش جزئی هزینه‌ها پروژه را رها کرد.
خوشبختانه یک تهیه‌کننده زن دیگر به من اعتماد کرد و در لحظات آخر کار را نجات داد.
بزرگ‌ترین مشکل من و بسیاری از گروه‌های نمایشی، نبود حمایت مالی است.
بسیاری از بازیگران ناچارند برای تأمین معاش، به مشاغل غیرمرتبط روی بیاورند.
خود من هم در کادر درمان مشغول به کار هستم و بعد از ساعات کاری با عشق به صحنه تئاتر می‌روم.
امیدوارم روزی برسد که شرایط تئاتر کشور بهتر شود، بودجه‌ها و حمایت‌ها افزایش یابد و بازیگران و کارگردانان با آرامش بیشتری فعالیت کنند.
نمایش ایفل از ۵ شهریور هرشب ساعت ۱۹:۱۵ در سالن ۲ مجموعه تئاتر لبخند به صحنه می‌رود.
عوامل اصلی این نمایش عبارتند از نویسنده: علی صفری، کارگردان: رها حاجی‌زینل، تهیه‌کننده: عسل حسین‌زاده و بازیگران: آوا گنجی و رها حاجی‌زینل.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: ایفل نمایشی بر اساس داستان واقعی از فراز و نشیب‌های ماندن و رفتن ۲ هنرمند زن ایرانی به شهر پاریس است.
عکس‌ها از رضا جاویدی و رامتین جهانبانی است.