جزئیات اجرای طرح مدیریت مصرف برای درمان اعتیاد
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن تشریح جزئیاتی از طرح مدیریت مصرف، به اهداف اجرای آن اشاره کرد و در عین حال گفت که باید تغییراتی در قوانین به وجود بیاید.
باشگاه خبرنگاران جوان - سلیمان عباسی در پنل تخصصی با عنوان «مدیریت مصرف موادمخدر در کشور» در «هجدهمین کنگره دانش اعتیاد»، اظهار کرد: در این طرح سؤالاتی اعم از نوع مواد مصرفی، مشخص کردن نوع و دسته معتادان برای مدیریت مصرف، میزان دوز مصرفی، محل ارائه خدمت (اتاق مصرف)، نحوه تهیه مواد کنترل شده، خدمات قابل ارائه برای مدیریت مصرف، جزئیات ارائه بسته‌های خدماتی، درمان و کنترل بیماری‌های همراه، لزوم توجه به کارکرد‌های اجتماعی و روانی فرد، نحوه و چگونگی تدوین پروتکل‌ها در این رابطه، نحوه تأمین اعتبارات مالی این طرح، نحوه صدور مجوز، ملاحظات قانونی، فرهنگی، اجتماعی، بین‌المللی و … وجود دارد.
وی افزود: در صورت اجرای طرح «مدیریت مصرف» باید به سؤالات یادشده پاسخ مناسبی داد و سپس اقداماتی قانونی در این رابطه صورت گیرد.
عباسی اضافه کرد: تاریخچه موفق درمان جایگزین بر اساس مبانی علمی در کشور‌های مختلف نشان داده که در این کشور‌ها درمان جایگزین با مواد افیونی کنترل شده مانند متادون، شربت تریاک، بوپرونورفین و … صورت می‌گیرد.
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: برخی از کشور‌ها مانند سوئیس، آلمان، هلند، اسپانیا و … به دو روش، مواد را در اختیار فرد قرار می‌دهند، نخست تهیه مواد توسط خود فرد و مصرف کنترل شده آن تحت نظر پزشک و پرستار و با ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و دیگری ارائه مواد توسط خود آن مراکز درمانی است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس سیاست‌های هر کشور، سه مدل برای مدیریت مصرف این مواد وجود دارد؛ نخست تهیه مواد توسط خود فرد، دوم مدل توزیع هروئین پزشکی و سوم مدل جایگزین‌های قانونی است.
عباسی ادامه داد: در مدل نخست مواد توسط فرد تهیه و در محل ایمن و با نظارت پزشک و در کشور‌هایی همچون کانادا، استرالیا، هلند، آلمان و … استفاده می‌شود، در مدل دوم، مرکز به مصرف‌کنندگان از پیش ثبت شده، هروئین دارویی با دوز کنترل شده به منظور کاهش خطر اووردوز، حذف بازار سیاه و ارتباط مداوم بیمار با سیستم درمانی ارائه می‌دهد، در مدل سوم نیز جایگزین‌های قانونی مانند متادون به فرد ارائه می‌شود.
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر تصریح کرد: مبانی علمی و تجربه نشان داده که ترکیبات فعال تریاک، در صورت تجویز دوز‌های کنترل شده، می‌تواند درمان جایگزین خوبی برای هروئین‌پزشکی باشد، زیرا ضمن کنترل وابستگی، کیفیت زندگی فرد را نیز بهبود می‌دهد.
وی با اشاره به اقدامات و زیرساخت‌های لازم برای اجرای طرح «مدیریت مصرف»، گفت: در این راستا باید تغییراتی در قوانین به وجود بیاید همچنین اجرای این طرح نیازمند آشنایی و آموزش گسترده کادر درمانی و روان‌درمانی است.
عباسی اضافه کرد: در این رابطه باید مراکز تخصصی مانند اتاق مصرف، اتاق ایمن و اتاق تزریق برای ارائه خدمات و با نظارت پزشک صورت گیرد.
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر خاطرنشان کرد: در این راستا ملاحظات فرهنگی و اجتماعی باید لحاظ شود همچنین اطلاع‌رسانی به عموم برای جلوگیری از سوءبرداشت باید انجام شود، زیرا شاید در اذهان تداعی شود که در کشور قصد توزیع موادمخدر را دارند درصورتی‌که اینگونه نیست.
وی با تأکید بر اینکه در این طرح الزامات اخلاقی و کرامت انسانی فرد باید رعایت شود، گفت: در این طرح الزامات اجرایی نیز باید لحاظ شود، باید مشخص شود که تأمین دارو باید به چه نحوی باشد همچنین خلوص مواد تهیه شده باید بالا باشد.
عباسی با تأکید بر اینکه در راستای اجرای این طرح باید تولید، توزیع و مصرف دارو به طور دقیق با حمایت سازمان غذا و دارو انجام شود، یادآور شد: در چهارچوب اجرای این طرح پیشنهادی، اخذ مجوز رسمی از ستاد مبارزه با موادمخدر، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو لازم است.
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر خاطر نشان کرد: این طرح اینگونه نیست که به فرد مواد ارائه و گفته شود در مکان دیگری اقدام به مصرف کند بلکه طبق چهارچوب و در مکان‌های تعیین شده و تحت نظارت پزشک و کادر درمانی خواهد بود.
وی با بیان اینکه در طرح مزبور از مددکاران اجتماعی نیز بهره‌گیری خواهد شد، بر ثبت اطلاعات، پایش منظم مصرف، ثبت سلامت جسمی و روانی مراجعه‌کنندگان، ثبت میزان مراجعه، پایش ماهانه و رعایت کامل اصول اخلاقی، محرمانگی اطلاعات و رضایت کامل بیمار در این طرح تأکید کرد.
عباسی اظهار کرد: معتادان شاید سنین بالا داشته باشند، پاسخ‌دهنده به درمان نباشند، تحت هیچ شرایطی تمایل جسمی، روحی و انگیزه‌ای برای ترک نداشته باشند و در صورت رها کردن این افراد، آنها در ملاءعام اقدام به مصرف خواهند کرد که این موضوع تبعات دیگری همچون انتقال بیماری‌های واگیردار و مسائل دیگری داشته باشد و این افراد جامعه هدف در این طرح هستند.
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر به اهداف مدنظر در اجرای این طرح پرداخت و گفت: هدف ما در درجه نخست نه درمان این افراد بلکه کاهش آسیب‌های جسمی، روانی و اجتماعی است.
وی افزود: شاخص‌هایی همچون تعداد افراد جذب شده به مراکز، کاهش مصرف خیابانی، کاهش مرگ و میر ناشی از اوردوز، افزایش رضایت‌مندی بیماران از خدمات درمانی، کاهش انتقال بیماری‌های واگیر و … می‌تواند از جمله شاخص‌ها در راستای ارزیابی موفقیت در این طرح باشد.
عباسی خاطرنشان کرد: طرح تحول درمان درحال تهیه است که بخشی از قسمت اجرایی آن به طرح مدیریت مصرف برمی‌گردد.
منبع: ستاد مبارزه با مواد مخدر
