لزوم بازخوانی اندیشه امام خمینی(ره) برای آینده انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار مدیران خانه طلاب جوان که در دفتر مدیریت حوزه های علمیه برگزار شد، به بیان نکاتی درباره جایگاه امام خمینی (ره) در تاریخ معاصر ایران پرداخت و اظهار کرد: امام خمینی (ره) یک گوهر ناب و بی‌بدیل در جهان اسلام بودند؛ شخصیتی که هرچه درباره ابعاد وجودی، معارف و نگاه و اندیشه حضرت امام(ره) کار شود باز هم کم است و من شخصاً از همان کودکی در خانه‌ای رشد کردم که پدرم محو امام(ره) بود و نام و آرمان امام(ره) در فضای خانه ما جریان داشت و همین تربیت موجب شد از همان سال‌های نخست کودکی با اندیشه‌های امام(ره) آشنا شوم و عشق به ایشان در قلبم شکل بگیرد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به خاطرات خود از دوران کودکی و نوجوانی افزود: در سال‌های کودکی در فضایی زندگی کردم که امام(ره) تبعید شده بود و به ظاهر هیچ آینده‌ای برای بازگشت ایشان متصور نبود و سلطه رژیم پهلوی بر کشور، اختناق، شکنجه‌ها و فشارها به گونه‌ای بود که کسی باور نداشت راهی برای تغییر باقی مانده باشد، اما در دل حوزه‌های علمیه و در قلب هر طلبه‌ای، عشق به امام(ره) موج می‌زد و این پدیده شگفت‌انگیز و الهی بود؛ عشقی که با هیچ محاسبه ظاهری قابل توضیح نبود.
عضو فقهای شورای نگهبان تأکید کرد: امام خمینی (ره) تنها شخصیتی بودند که در آن سال‌ها توانستند امید به تحول بزرگ را زنده کنند.
در شرایطی که همه تجربه‌های جریان اسلامی، از مشروطه تا نهضت ملی شدن نفت، با شکست مواجه شده بود و حتی انقلابیون و روحانیون دچار یأس و ناامیدی بودند، امام خمینی(ره) افق‌هایی تازه گشودند و ایشان اسلام را نه در سطح فردی یا عبادی، بلکه به‌عنوان دینی تمدنی، جامع و جریان‌ساز معرفی کردند و معتقد بودند که اسلام می‌تواند در سطح تمدنی به بازسازی جهان بپردازد.
سه عنصر اساسی شخصیتی و رهبری امام راحل
آیت‌الله اعرافی با یادآوری ویژگی‌های شخصیتی و رهبری امام راحل گفت: سه عنصر اساسی در وجود امام(ره) جمع بود: نخست، مبانی فکری و نظریه سیاسی جامع برآمده از قرآن، سنت و فقه؛ دوم، شناخت دقیق واقعیت‌های ایران و جهان؛ و سوم، شجاعت و امید برای ورود به میدان عمل و ایجاد تحول و این ترکیب منحصربه‌فرد تنها در امام خمینی (ره) وجود داشت و او را به شخصیتی یگانه در تاریخ معاصر اسلام تبدیل کرد.
وی با اشاره به نگاه جهانی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: امام در شرایطی که بسیاری حتی در سطحی محدود به فکر اقدام بودند، با نگاهی کلان و افقی بلند آغازگر دنیایی جدید شد و سخنرانی‌های ایشان در حوزه علمیه قم و به‌ویژه سخنرانی تاریخی در فیضیه نقطه عطفی در تاریخ معاصر شد تا آنجا که حتی تحلیلگران خارجی مانند سازمان سیا تصور می‌کردند چنین سخنانی حاصل مشورت گروهی بزرگ از اندیشمندان است، در حالی که امام(ره) بدون اتکا به چنین پشتوانه‌هایی و تنها با اتکا به نبوغ، الهام و ژرف‌نگری خود، آن سخنان را ایراد کردند.
آیت‌الله اعرافی عنوان کرد: امام خمینی (ره) توانستند تمام شکست‌های پیاپی جریان اسلامی در ایران را جبران کنند و با تلفیق اندیشه و عمل، ملت ایران را به سمت پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی هدایت نمایند و بی‌تردید عشق به امام، الهام‌گرفته از عظمت شخصیت و نگاه جامع ایشان بود که در دل‌های مردم و به‌ویژه نسل جوان حوزه‌ها و دانشگاه‌ها موج می‌زد.
لزوم بازخوانی اندیشه امام خمینی برای آینده انقلاب اسلامی
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با تأکید بر ضرورت شناخت جامع اندیشه امام خمینی(ره) و بازخوانی مکتب ایشان، خاطرنشان کرد: امروز نیز همانند دوران نهضت اسلامی، جامعه و حوزه به روح و نگاه بلند امام(ره) نیاز دارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نقش بی‌بدیل امام خمینی(ره) در تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام، اظهار کرد: در شرایطی که فضای منطقه و جهان اسلام تحت سیطره غربی‌ها و جریان‌های ضد دینی قرار داشت و تئوری‌های غالب در علوم اجتماعی پایان دین و سیاست دینی را اعلام می‌کردند، امام خمینی(ره) درخشیدند.
این پدیده‌ای بی‌نظیر بود که از درون قم با وجود محدودیت‌ها و فضای بسته آن زمان، افقی نو به جهان اسلام نشان داد.
جامعه بیش از هر زمان دیگری به اندیشه امام(ره) نیاز دارد
وی افزود: روح این تجربه امروز نیز مورد نیاز ماست و در برابر تحولات آینده که سرشار از فرصت و خطر است جامعه و حوزه بیش از هر زمان دیگری به اندیشه و فرهنگ امام(ره) نیاز دارد، در حالی که این روح و نگاه بلند هنوز در میان جریان‌های انقلابی به اندازه کافی پررنگ نیست.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با انتقاد از تقلیل شخصیت امام(ره) به برداشت‌های جزئی و جناحی تصریح کرد: به نام امام(ره) گاهی تفسیرهای محدود و ناقص ارائه شد که اجازه نداد منظومه جامع اندیشه ایشان بدرخشد.
بهترین مفسر امام(ره)، مقام معظم رهبری هستند و قرائت ایشان از امام(ره)، حجت و ملاک است.
آیت‌الله اعرافی با بیان خاطراتی از انس شخصی خود با بیانات امام(ره)، گفت: من بارها سخنرانی‌های ایشان به‌ویژه در دوران پیش از انقلاب را شنیدم و هر بار تأثیر عمیقی گرفتم.
اخلاق، فقه و معرفت امام(ره) ویژگی‌هایی است که باید به حوزه و جامعه منتقل شود و خوشبختانه مجموعه‌های مختلفی در این زمینه کار می‌کنند، اما انس و شناخت جامع از امام در حوزه باید تقویت شود.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه تأکید کرد: این تلاش‌ها صرفاً برای بازشناسی گذشته نیست، بلکه راه آینده انقلاب و حوزه را روشن می‌کند، بنابراین کارهای پژوهشی و گفتمان‌ساز درباره امام، کاری راهبردی، ضروری و شایسته تقدیر است.
نقش متقابل حوزه و انقلاب اسلامی
مدیر حوزه‌های علمیه کشور در ادامه به نقش متقابل حوزه و انقلاب اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: روحانیت در شکل‌گیری انقلاب و نظام اسلامی نقشی بی‌بدیل داشت و در مقابل، انقلاب نیز حوزه‌های علمیه را دچار تحولات گسترده کرد و امروز حوزه در برابر فرصت‌ها و تهدیدهای بی‌سابقه‌ای قرار دارد و نسل جوان طلاب باید این فرصت‌ها و تهدیدها را بشناسند.
وی در توضیح این فرصت‌ها اظهار کرد: برکت انقلاب اسلامی، راه‌های بسیاری را پیش روی حوزه گشوده است و عرصه‌های جهانی امروز پر از فرصت‌های بزرگ است که متأسفانه ما تنها از بخش محدودی از آن‌ها بهره گرفته‌ایم و انقلاب اسلامی ظرفیت دارد که فراتر از محور مقاومت، دامنه نفوذ خود را به سراسر آفریقا و دیگر نقاط جهان گسترش دهد.
لزوم بین‌المللی شدن حوزه‌های علمیه
آیت‌الله اعرافی با تأکید بر لزوم بین‌المللی شدن حوزه‌های علمیه افزود: امروز جهان با جمعیتی بالغ بر هشت میلیارد نفر روبروست و حوزه باید شناخت عمیق‌تری از این جهان داشته باشد که متأسفانه سهم ما از این ظرفیت‌ها بسیار اندک است، در حالی که بی‌نهایت فرصت در اختیار داریم و بیت‌الغزل این فرصت‌ها اندیشه امام خمینی(ره) است.
وی ادامه داد: در کنار این فرصت‌ها، تهدیدهای بزرگی نیز متوجه حوزه و روحانیت است؛ از دشمنی‌های بیرونی گرفته تا چالش‌های درونی که اگر در برابر این تهدیدها غفلت کنیم، آسیب‌های جدی خواهیم دید، بنابراین امروز بیش از هر زمان دیگری حوزه‌های علمیه نیازمند بازخوانی اندیشه امام(ره)، انس با مکتب ایشان و بهره‌گیری از رهنمودهای رهبری هستند.
نسل جوان حوزه باید بدون تعلل وارد میدان شود
مدیر حوزه‌های علمیه کشور به تبیین وضعیت کنونی و آینده حوزه‌های علمیه پرداخت و گفت: در سه چهار سال اخیر مباحثی درباره آینده حوزه و روحانیت آغاز شده است؛ آینده حوزه در عین برخورداری از فرصت‌های بی‌نظیر، با تهدیدهایی کم‌سابقه مواجه است و نسل جوان حوزه باید بدون تعلل وارد میدان شود.
آیت‌الله اعرافی همچنین حوزه‌های علمیه را در برابر فرصت‌های بی‌نظیر جهانی و تهدیدهای جدی داخلی و خارجی دانست که باید با نگاه راهبردی به آن‌ها پاسخ دهند.
وی در ادامه با اشاره به طراحی‌های مستمر مراکز غربی علیه روحانیت و انقلاب اسلامی، تأکید کرد: دشمنان ما در مراکز پژوهشی و اندیشکده‌های غربی سال‌هاست به‌طور عمیق بر روی حوزه و روحانیت کار کرده و طراحی‌هایی برای ضربه زدن به انقلاب و نظام اسلامی انجام داده‌اند که این طراحی‌ها همواره به مراکز قدرت متصل شده و در مسیر فشار بر روحانیت و انقلاب به کار گرفته می‌شود.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان اینکه آینده حوزه آکنده از فرصت‌های ناب و تهدیدهای کم‌نظیر در تاریخ است، افزود: نسل امروز باید با شناخت دقیق این شرایط وارد صحنه شود.
در بهره‌برداری از فرصت‌ها آن‌گونه که باید عمل نکرده‌ایم و نمونه‌های متعددی از این موضوع را در طول 40 سال گذشته در سفرها و مشاهدات خود در کشورهای مختلف دیده‌ام که نشان می‌دهد دشمنان با دقت و هوشمندی روی روحانیت کار کرده‌اند، در حالی که ما متناسب با این وضعیت اقدام کافی نکرده‌ایم.
ممنوعیت تضعیف روح جهادی و حرکت‌های آزاد
آیت‌الله اعرافی در ادامه به اهمیت ساختارسازی در حوزه اشاره کرد و گفت: ساختارهای رسمی در عین ضرورت، نباید روح جهادی و حرکت‌های آزاد را تضعیف کند؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز تأکید کرده‌اند توجه به بدنه مردمی، گروه‌های مستقل و جریان‌های آزاد علمی باید همواره در اولویت باشد، چرا که حرکت‌های خودجوش و درون‌زا ظرفیت بالایی برای اثرگذاری در حوزه و جامعه دارند.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با ذکر نمونه‌هایی از این حرکت‌ها ادامه داد: در سال‌های اخیر حدود 50 حرکت خودجوش و آزاد در حوزه شناسایی و مورد حمایت قرار گرفته‌اند که برخی از آن‌ها در عرصه‌های مختلف همچون سبک زندگی اسلامی، تبلیغ بین‌المللی و کارهای جهادی اثرات قابل توجهی داشته‌اند و این جریان‌ها باید تقویت شوند و ما نیز تلاش کرده‌ایم حمایت‌هایی هرچند محدود از آن‌ها داشته باشیم.
آیت‌الله اعرافی همچنین به رویکرد علمی حوزه اشاره کرد و اظهار داشت: در حوزه به دنبال آن هستیم که تولید علم در متن و قلب حوزه اتفاق بیفتد، نه صرفاً در قالب پژوهشگاه‌های اداری.
به همین دلیل طرح‌هایی مانند فقه معاصر و فلسفه‌های مضاف را در درون حوزه دنبال کرده‌ایم و بسیاری از این طرح‌ها بدون ساختار اداری سنگین و صرفاً با تکیه بر ظرفیت علمی اساتید و طلاب پیش می‌رود.
یک توصیه راهبردی به خانه طلاب جوان
مدیر حوزه های علمیه با تأکید بر لزوم انس بیشتر حوزه با اندیشه‌های امام خمینی (ره)، افزود: یکی از پیشنهادهای مهم این است که خانه طلاب جوان به‌عنوان یک کانون مورد اعتماد حوزه در زمینه ترویج گفتمان امام خمینی (ره) شناخته شود.
این مرکز می‌تواند مأموریت ویژه‌ای در تبیین و اشاعه اندیشه‌های امام(ره) در میان طلاب و روحانیت داشته باشد و به‌تبع آن در جامعه نیز اثرگذار باشد و با حفظ استقلال این مجموعه، حوزه‌های علمیه می‌توانند حمایت‌های مؤثر و تعریف‌شده‌ای از آن داشته باشند.
آیت‌الله اعرافی در پایان خاطرنشان کرد: شناخت امام(ره) و ترویج اندیشه‌های ایشان ضرورتی انکارناپذیر است و ما باید همواره در مسیر بازگشت به اندیشه امام(ره) حرکت کنیم تا حوزه و روحانیت بتوانند در برابر تهدیدها ایستادگی کرده و از فرصت‌های بزرگ پیش‌رو نهایت بهره را ببرند.
انتهای پیام/