گروه مینسک رسماً منحل شد؛ پایان ۳۱ سال فعالیت میانجی‌گران غربی در مناقشه قره‌باغ

​گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری در اروپا (OSCE)، که برای بیش از سه دهه مسئول میانجی‌گری در مناقشه قره‌باغ بود، رسماً منحل شد.
این اقدام که از شروط اصلی جمهوری آذربایجان برای امضای توافق صلح بود، با استقبال باکو و تبریک مقامات OSCE و روسیه همراه شد.
کد خبر: 733425 | ۱۴۰۴/۰۶/۱۱ ۱۴:۵۳:۵۷
گروه مینسک از روز گذشته رسماً منحل شد.
وزارت امور خارجه ارمنستان اطلاع داد که نامه‌ای از وزیر خارجه فنلاند، رئیس دوره‌ای سازمان امنیت و همکاری در اروپا (OSCE)، دریافت کرده که تأیید می‌کند رویه سکوت برای تصمیم‌گیری در مورد انحلال فرآیند گروه مینسک و ساختارهای مرتبط با آن توسط کشورهای عضو OSCE نقض نشده و این تصمیم از تاریخ 1 سپتامبر لازم‌الاجرا تلقی می‌شود.
در وب‌سایت رسمی سازمان امنیت و همکاری در اروپا، پیام تبریک الینا والتونن، رئیس دوره‌ای، منتشر شده است: «مایلم بار دیگر تبریکات گرم خود را به ارمنستان و آذربایجان به مناسبت توافق تاریخی و همچنین عزم آن‌ها برای اجرای سریع آن ابراز کنم.
من بلافاصله به درخواست مشترک آن‌ها پاسخ دادم و صمیمانه از طرفین برای همکاری عالی‌شان تشکر می‌کنم.»
فریدون سینیرلی‌اوغلو، دبیرکل این سازمان، نیز در صفحه ایکس خود از پایان فرآیند مینسک استقبال کرد: «به ارمنستان و آذربایجان برای این گام مشخص در جهت صلح و ثبات در منطقه تبریک می‌گویم که گواهی قدرتمند بر تأثیر دیپلماسی است.»
رسانه‌های باکو نیز با تیتر «یک پیروزی دیگر» این رویداد را جشن گرفتند.
انحلال این گروه که با هدف حل مناقشه قره‌باغ و با ریاست مشترک فرانسه، آمریکا و روسیه فعالیت می‌کرد، از سوی آذربایجان به عنوان پیش‌شرطی برای پاراف کردن معاهده صلح مطرح شده بود.
انحلال گروه مینسک در بند دوم بیانیه سه‌جانبه ترامپ-پاشینیان-علی‌اف در تاریخ 8 اوت در واشنگتن پیش‌بینی شده بود.
وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان درخواست انحلال را به طور مشترک امضا کرده و از کشورهای عضو خواستند تا این تصمیم را بپذیرند.
از سوی 57 کشور عضو OSCE هیچ اعتراضی مطرح نشد.
الکساندر لوکاشویچ، نماینده دائم روسیه در این سازمان، تأکید کرد: «اگر طرفین حفظ این گروه را مصلحت ندانند، ما هیچ دلیلی برای جلوگیری از انحلال آن نمی‌بینیم.
بدین ترتیب، این گروه پس از بیش از 31 سال فعالیت، منحل می‌شود.»
مقام سابق قره‌باغ: انحلال گروه به معنای نادیده گرفتن حقوق ارامنه نیست
به گفته آرتاک بگلاریان، وزیر سابق قره‌باغ و فعال حقوق بشر، گروه مینسک در اجلاس بوداپست تشکیل شده و تنها با تصمیم یک اجلاس دیگر می‌تواند منحل شود.
به گفته بگلاریان، «این روش توافق از طریق سکوت، پیش‌بینی نشده است.
کمیته وزرا جایگاه پایین‌تری نسبت به اجلاس سران دارد و در اساسنامه OSCE به وضوح ذکر شده که هیچ تصمیمی نمی‌تواند توسط یک نهاد با جایگاه پایین‌تر لغو شود، اگر آن تصمیم توسط یک نهاد با جایگاه بالاتر اتخاذ شده باشد.»
این فعال حقوق بشر تأکید می‌کند: «هر چه باشد، عدم وجود گروه مینسک به معنای عدم وجود حقوق ساکنان آرتساخ (قره‌باغ) نیست.
این بدان معنا نیست که در صورت تغییر موضع مقامات ارمنستان، نمی‌توان مکانیزم بین‌المللی جدیدی در مورد آرتساخ (قره‌باغ) شکل داد.»
به گفته بگلاریان، انحلال گروه مینسک نشان می‌دهد که مسئله قره‌باغ بسته شده، اما چگونه، در حالی که مسائل مربوط به وضعیت، امنیت و حق بازگشت ساکنان قره‌باغ حل نشده است؟
او بستن صفحه قره‌باغ و انحلال این گروه را به منزله مشروعیت بخشیدن به جنایت بین‌المللی، نسل‌کشی و پاکسازی قومی می‌داند.
اپوزیسیون ارمنستان: پاشینیان یک اهرم فشار را به رایگان واگذار کرد
رئیس حزب «ارمنستان روشن» خطاب به نخست‌وزیر پاشینیان می‌پرسد: «اگر صفحه آرتساخ (قره‌باغ) برای شما بسته شده است، چرا گروه را منحل می‌کنید؟»
ادموند ماروکیان افزود: «مثل این است که ارمنستان تصمیم بگیرد که مردم فلسطین نباید برای استقلال تلاش کنند.
برادر، تو به نام آن‌ها مذاکره نمی‌کنی، پس مذاکره نکن.
مدت‌هاست که مذاکره نمی‌کنی.
حالا چرا وارد حوزه حقوق آن‌ها شده‌ای و به عنوان یک دولت، حقوق آن‌ها را محدود می‌کنی که چه بشود؟»
وی ادامه داد: «بسیار خوب، فرض کنیم این موضوع باقی می‌ماند.
در هر شرایطی می‌گویند جایگزین چه بود؟
خوب، جایگزین این بود که در فرآیند مذاکره، تو یک چیزی در دست داری که علی‌اف از تو می‌خواهد.
او می‌گوید "من به انحلال این گروه مینسک مثل هوا نیاز دارم".
خوب، آیا تو در مقابل آن نمی‌توانی هیچ چیزی بخواهی؟»
اپوزیسیون، موافقت با درخواست باکو برای انحلال گروه مینسک را یک «عقب‌نشینی در ازای هیچ» می‌داند.
این در حالی است که رویکرد نیکول پاشینیان در این مورد چندین بار تغییر کرده است.
باکو پس از جنگ 44 روزه شروع به صحبت در مورد بازنشسته کردن این گروه کرد.
سپس این خواسته به یک پیش‌شرط تبدیل شد.
نخست‌وزیر ارمنستان در آن زمان می‌گفت ابتدا باید معاهده صلح امضا شود: «وقتی صلح یک واقعیت مسلم باشد، وجود چنین قالبی به نظر من واقعاً می‌تواند سؤالاتی را ایجاد کند.
مسئله در اینجا مربوط به زمان‌بندی است، نباید گاری را جلوی اسب بست.»
اما از ابتدای سال جاری میلادی، این خود پاشینیان بود که پیشنهاد انحلال گروه مینسک را مطرح کرد.
او 12 پیشنهاد برای برقراری صلح در منطقه در صفحه فیسبوک خود منتشر کرد که انحلال گروه در آخرین سطر آن قرار داشت.
در نهایت، این گروه پس از پاراف شدن معاهده صلح، رسماً در تاریخ 1 سپتامبر منحل شد.