وقتی طبیعت بهای بی‌فرهنگی را می‌پردازد/ تفریح یا تخریب؟ - تسنیم
رهاسازی زباله در سواحل و جنگل های گیلان توسط برخی گردشگران نه تنها چهره طبیعت را مخدوش کرده، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت مردم، حیات وحش و صنعت گردشگری استان به شمار می آید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، استان گیلان در سال‌های اخیر با استقبال میلیونی گردشگران به ویژه در ایام تابستان و تعطیلات شاهد رشد چشمگیر حجم پسماند و زباله‌های شهری و روستایی بوده است، معضلی که نه‌تنها سیمای طبیعی این استان سرسبز را تهدید می‌کند، بلکه آلودگی خاک، آب و منابع طبیعی و همچنین سلامت عمومی ساکنان منطقه را به مخاطره انداخته است.
با آغاز تعطیلات تابستانی و ورود حجم انبوهی از مسافران به شهرهای ساحلی رشت، انزلی، آستارا، بندرانزلی، لاهیجان و…، میزان تولید زباله در استان گیلان طبق اعلام مسئولان امر، به بیش از 2500 تن در روز رسیده است.
شهرهایی چون رشت و بندرانزلی با ارتقای ظرفیت کمپوست و راه‌اندازی طرح‌های تفکیک، هنوز نتوانسته‌اند پاسخگوی حجم بالای پسماند تولیدی باشند.
افزایش پسماند پلاستیکی و تجزیه‌ناپذیر در طبیعت استان، دپوی غیراصولی زباله در حاشیه جاده‌ها، جنگل‌ها و سواحل دریای خزر، به مشکلی جدی تبدیل شده است، تالاب بین‌المللی انزلی و رودخانه‌های گیلان همواره قربانی ورود شیرابه‌های سمی و زباله‌های گردشی بوده‌اند که حیات اکولوژیک منطقه را تهدید می‌کند.
با وجود جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر جنگل‌ها و سواحل استان گیلان که سالانه میزبان هزاران مسافر و گردشگر از سراسر کشور است، متأسفانه پدیده تلخ رهاسازی زباله توسط برخی افراد در این مناطق همچنان به‌عنوان یکی از معضلات جدی زیست‌محیطی خودنمایی می‌کند.
رهاسازی پسماند در طبیعت علاوه بر آسیب‌زدن به چشم‌اندازهای طبیعی و کاهش جذابیت‌های گردشگری، موجب آلودگی منابع آبی، تهدید حیات‌وحش و افزایش خطر آتش‌سوزی در جنگل‌ها می‌شود؛ موضوعی که کارشناسان محیط‌زیست و فعالان مدنی بارها نسبت به آن هشدار داده‌اند.
حفظ طبیعت زیبای گیلان نیازمند مشارکت جمعی و تغییر رفتار فرهنگی در نحوه برخورد با محیط‌زیست است و در این مسیر، آموزش، اطلاع‌رسانی و اعمال قانون باید هم‌زمان مورد توجه قرار گیرد.
متخصصان معتقدند تفکیک زباله از مبدا و فرهنگ‌سازی نقش کلیدی در حل بحران فعلی دارد.
در سال‌های اخیر، طرح‌های جمع‌آوری زباله با مشارکت سمن‌ها، گروه‌های مردمی، و بومیان در سواحل آستارا، چاف و چمخاله، چابکسر و انزلی برگزار شده است اما این اقدامات کوتاه‌مدت بدون راهکار پایداری برای مدیریت پسماند، کافی نیست.
کارشناسان محیط‌زیست معتقدند برای مقابله با بحران زباله در گیلان، مشارکت همگانی در اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود؛ اقدامی که نه‌تنها هزینه‌های جمع‌آوری و دفن زباله را کاهش می‌دهد، بلکه زمینه بازیافت اصولی پسماندهای خشک و قابل استفاده مجدد را نیز فراهم می‌سازد.
تفکیک زباله در منازل، مراکز اقامتی، واحدهای گردشگری و مراکز خدماتی با آموزش‌های همگانی، توزیع مخازن مجزا و حمایت قانونی از تولیدکنندگان کم‌پسماند، می‌تواند نقطه عطفی در کاهش آلودگی و حفظ اکوسیستم ارزشمند گیلان باشد که البته تحقق این هدف، بدون همکاری جدی مردم، دستگاه‌های اجرایی، دهیاری‌ها و شوراهای محلی امکان‌پذیر نیست اقدامی که طی‌های سال گذشته صورت گرفته است ولی آنطور که باید اثر مشخصی در کاهش حجم زباله‌ها نداشته است.
یکی از بزرگترین چالش‌ها، کمبود منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌های مدیریت پسماند به ویژه در روستاها و شهرهای کوچک است، با افزایش ورود مسافر به گیلان در فصل تابستان، زباله‌های رهاشده در طبیعت بعضاً چندین برابر روزهای عادی می‌شود.
بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، اجرای جدی تفکیک از مبدا، افزایش بودجه مدیریت پسماند، استفاده از فناوری‌های نو و تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باید به صورت هم‌افزا در دستور کار قرار گیرد و بی‌توجهی به بحران زباله علاوه بر تهدید سلامت ساکنان و گردشگران، آینده گردشگری، کشاورزی و محیط زیست گیلان را با چالش روبه‌رو خواهد ساخت.
انتهای پیام/
