از بازگشایی ابهام‌آمیز موزه فرشچیان تا مواردی که وزیر فرهنگ پاسخ نداد!
در هفته گذشته، پس از برگزاری مراسم بزرگداشت زنده‌یاد فرشچیان، موزه این هنرمند پس از آسیب‌دیدگی آثار در آن، مجددا بازگشایی و همچنین نشست خبری وزیر فرهنگ بدون توجه به هنرهای تجسمی برگزار شد.
خبرگزاری مهر-گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود.
در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم بخشی از روند اتفاقاتی را که افتاده، بیان کنیم.
جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمهسازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم فراهم می‌شود.
بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.
روزهای ابتدایی هفته گذشته مصادف با پایان ماه صفر و ایام سوگواری برای رحلت پیامبر اسلام (ص)، شهادت امام رضا علیه السلام و امام حسن مجتبی علیه السلام بود که رویدادهای هنری نیز تعطیل بودند.
اما در همین روزها، حسن روح‌الامین نقاشی جدیدی با موضوع پنج تن آل عبا و «حدیث کساء» منتشر کرد که خوانش جدیدی از «حدیث کساء» بود و اعلام کرد که باز هم می‌تواند خوانش‌های دیگری از این حدیث اجرا کند.
آرزوهای استاد فرشچیان محقق نشد
در هفته‌ای که گذشت، مراسم بزرگداشت زنده‌یاد محمود فرشچیان استاد نگارگر ایرانی در تالار وحدت برگزار شد که در این مراسم، خانواده زنده‌یاد فرشچیان، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت دوازدهم، نادره رضایی معاون هنری وزارت فرهنگ، علیرضا اسماعیلی دبیر فرهنگستان هنر، احمد مسجدجامعی، حجت‌الاسلام خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هنرمندان و چهره‌های هنری حضور داشتند.
بهمن نامور مطلق، حجت‌الاسلام خسروپناه و تاها بهبهانی، ۳ سخنرانی بودند که در این مراسم به آرزوهای برآورده نشده استاد فرشچیان اشاره کردند؛ ۲ آرزوی محمود فرشچیان، یکی حاکم شدن نظام استاد شاگردی در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان که فرشچیان آموزش هنری را از آنجا با همین شیوه آغاز کرده بود و دیگری، رایگان شدن آموزش و حاکم شدن نظام استاد شاگردی در دانشگاهی که به نامش تاسیس شده بود.
نامور مطلق همچنین تاکید کرد که تحقق آرزوهای بزرگانی چون فرشچیان، بهترین بزرگداشت برای آنهاست.
حجت‌الاسلام خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین بر بهره برداری از هنر استاد فرشچیان به عنوان میراث راهبردی الگوی فرهنگ تاکید کرد و میراث او را یک نقشه راه عملیاتی برای همگان دانست.
بازگشایی موزه فرشچیان و عدم رفع ابهامات برای نگهداری آثار
مراسم بازگشایی مجدد موزه محمود فرشچیان نیز در میانه هفته گذشته، در مجموعه فرهنگی‌تاریخی سعدآباد با حضور محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری، سیدرضا صالحی‌امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی و جمعی از مسئولان، اندیشمندان و هنرمندان برگزار شد.
محمود فرشچیان هنرمند نگارگری است که آثار ماندگارش در شمار گوهرهای هنر جهان قرار گرفته و با روایت‌های بصری منحصربه‌فرد، جلوه‌ای تازه از هویت ایرانی اسلامی را به جهانیان عرضه کرده است.
موزه استاد فرشچیان در سعدآباد که مجموعه‌ای بی‌بدیل از آثار و دست‌خط‌های این هنرمند را در خود جای داده، با هدف پاسداشت میراث هنری، تبیین اندیشه‌های زیبایی‌شناسانه وی و ارتقای شناخت نسل‌های آینده از ظرفیت‌های هنر ایرانی بازگشایی شد.
این موزه به دلیل آسیب‌هایی که برای آثار باارزش در آن اتفاق افتاده بود و همچنین به دلیل جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، مدتی تعطیل شده بود اما پس از درگذشت فرشچیان، پس از تفاهمی که وزارت فرهنگ و وزارت میراث فرهنگی داشتند، مقرر شد این موزه مجدداً بازگشایی شود.
با این حال، هنوز وضعیت نگهداری و رسیدگی به آثار زنده‌یاد فرشچیان در این موزه که میراث ملی محسوب می‌شوند، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و امیدواریم که این آثار در وضعیت بهتری از قبل نگهداری شوند تا این میراث ملی آسیبی نبیند.
پاسخ‌های دبیر به برخی ابهامات جشنواره تجسمی جوانان
در هفته‌ای که گذشت، ستاد خبری سی و دومین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران، گفتگویی از رضوان صادق‌زاده که به تازگی به سمت دبیری این رویداد منصوب شده است، ارسال کرد که در آن توضیحات کاملی درباره نحوه برگزاری این دوره جشنواره ارائه شده بود.
این خبر در حالی ارسال شد که برخی ابهامات این جشنواره برای رسانه‌ها که معمولاً در نشست خبری قبل از برگزاری رویداد مرتفع می‌شد، رفع شد و به سوالات احتمالی رسانه‌ها پاسخ داده شد.
صادق‌زاده که سابقه دبیری چندین دوره جشنواره هنرهای تجسمی جوانان را برعهده داشته است، با اشاره به برگزاری رقابتی این رویداد، اعلام کرد که جشنواره از ۳۱ شهریور تا ۴ مهر در تهران برگزار خواهد شد و تقریباً از ۳۱ استان کشور جوانان هنرمند و هنرجو در این جشنواره به همراه استادان هنرهای تجسمی حضور دارند.
وی همچنین درباره بحث مهم رقابتی بودن این رویداد نیز توضیح داد: سال‌ها در شورای سیاستگذاری درباره این موضوع صحبت کردیم که آیا جشنواره جوانان باید رقابتی باشد یا نه.
همچنین اگر رقابتی است مبلغ و مقدار جایزه چقدر باید باشد.
نکته مهم این است که برای هنرمندان جوان، جواز ورود به جشنواره به معنای برنده شدن است.
چرا که این تعداد حضور یافته در جشنواره از میان دو سه هزار جوان متقاضی، از فیلترهای بسیار حساس و حرفه‌ای و سخت‌گیر انتخاب شده‌اند و برای همین هیچ‌گونه شائبه ضعف در کار هنرمندان ورودی به جشنواره نیست.
اما در کل، شورای سیاستگذاری به این نتیجه رسیده است که رقابت و جایزه انگیزه مهمی برای هنرمندان جوان است که می‌تواند تأثیر شگفتی در آینده کاری آنها داشته باشد.
برگزاری نشست خنثی وزیر فرهنگ / ارائه شناسه آثار هنری برای ارزش‌گذاری و وثیقه‌گذاری!
وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی در نشست خبری اخیرش که هفته گذشته برگزار شد، در مورد هنرهای تجسمی که شاخه‌های متعددی از هنرها را در برمی‌گیرد، تنها به یک مورد اشاره کرد!
این در حالی بود که باوجود حضور خبرنگاران متعدد در نشست که به گفته روابط‌عمومی وزارتخانه بالغ بر ۱۰۰ رسانه بودند، سوالاتی نه چندان موثر بلکه حتی خنثی مطرح شد.
در حالی که چالش‌های بسیاری در زیرمجموعه‌های فرهنگی و هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم وجود داشت اما اکثر پرسش‌هایی که مطرح می‌شد به هیچکدام از این موارد مرتبط نبود و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با خیالی آسوده و راحت و گاهی با خنده و شوخ‌طبعی به آنها پاسخ می‌داد.
شاید تنها بتوان با اطمینان گفت که موضوعات مربوط به کتاب و نشر به درستی مطرح و پاسخ داده شد که آن هم به دلیل سابقه صالحی در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
سیدعباس صالحی در این نشست به ارائه شناسه آثار هنری اشاره کرد و گفت: آثار فرهنگی و هنری ما شناسه مشخصی ندارند و ارزش اقتصادی روشنی نیز برایشان تعریف نشده است.
هنرمندان می‌توانند آثار نفیس خود را با این شناسه‌ها ثبت کنند.
در هر شناسه، گرایش اثر، نام هنرمند، ابعاد، تاریخ و مشخصات مالک درج خواهد شد و وزارتخانه وظیفه ارزش‌گذاری آنها را برعهده دارد.
این شناسه‌ها با لایه‌های امنیتی طراحی شده‌اند و حتی می‌توانند به‌عنوان وثیقه مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین ردیابی آثار هنری از این طریق امکان‌پذیر خواهد بود.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
نمایشگاه «پرواز در ایهام» و «جای خالی آرزو» در گالری شیرین، نمایشگاه «بیست هزار فرسنگ زیر دریا» در گالری هما، نمایشگاه «بهشت: لیلیت - حوا» در گالری پروژه‌های آران، نمایشگاه «دائور و درخت» در گالری سیحون، نمایشگاه «پارازیت» در گالری نگر، نمایشگاه «منطقه حفاظت شده» در گالری والی و نمایشگاه «سکوت شخصی» در گالری ابتدا، از جمله نمایشگاه‌هایی هستند که عصر جمعه ۷ شهریور افتتاح می‌شوند.