رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و عقب‌ماندگی آموزش‌عالی از برنامه هفتم توسعه - تسنیم

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، اخیرا نتایج رتبه‌بندی دانشگاههای جهان در سال 2025 از سوی پایگاه علم‌سنجی شانگهای اعلام شد.
طبق اطلاعات این پایگاه، امسال 6 دانشگاه ایرانی از جمله، دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی و دانشگاه تهران، تربیت‌مدرس و شریف در فهرست هزار دانشگاه برتر جهان، از نظر این نظام رتبه‌بندی در سال گذشته میلادی جای گرفتند.
بر اساس اطلاعات منتشر شده دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با حضور در جمع دانشگاههایی که در رتبه‌های 500-401 قرار گرفتند، بهترین جایگاه دانشگاههای کشور را در این رتبه‌بندی کسب کردند.
پس از این، دانشگاههای تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شریف و علوم پزشکی ایران با حضور در رتبه‌های 701 تا 1000 این پایگاه علم سنجی جایگاههای دیگر را به خود اختصاص دادند.
6 دانشگاه ایرانی حاضر در رتبه‌بندی شانگهای
در این نظام رتبه‌بندی، دانشگاه‌هایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشرشده در نشریات «نیچر» و «ساینس» بوده و آمار قابل قبولی از مقالات نمایه‌شده در نمایه استنادی توسعه‌یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند.
طبق جدول منتشر شده از سوی موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، امسال تعداد دانشگاههای ایران در این رتبه‌بندی نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و سه دانشگاه ایرانی نسبت به سال قبل، از حضور در جمع هزار دانشگاه برتر از نظر پایگاه علم سنجی شانگهای باز ماندند.
وضعیت دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی جهانی شانگهای
طبق گفته رئیس موسسه ISC در رتبه‌بندی شانگهای 2025، 51 دانشگاه از 10 کشور اسلامی حضور دارند که در این میان، عربستان سعودی و ترکیه به ترتیب با 13 و 11 دانشگاه و ایران و مصر هر کدام با 6 دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را در این رتبه بندی دارند.
عقب‌ماندگی آموزش‌عالی نسبت به برنامه هفتم توسعه
محمدی، از اساتید دانشگاه در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به اینکه طبق برنامه هفتم توسعه و هدف‌گذاری صورت گرفته ایران تا پایان برنامه هفتم توسعه باید 20 دانشگاه برتر زیر رتبه 500 در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی داشته باشد، افزود: با توجه به اینکه 2 سال از زمان برنامه گذشته در حال حاضر تنها 2 الی 3 دانشگاه ایران، کمتر از رتبه 500 را در این نظام‌های رتبه‌بندی در اختیار دارند.
وی با اشاره به اینکه این موضوع حاکی از بی‌برنامگی آموزش عالی و وزارت علوم در این زمینه است، خاطرنشان کرد: در دوره فعلی نیز برنامه عملیاتی مشخصی از سوی وزارت علوم برای رصد فعالیت‌های این وزارتخانه در حوزه پژوهش و فناوری اعلام نشده است.
این استاد دانشگاه افزود: نظام‌های رتبه‌بندی براساس شاخص‌های متعدد از جمله نسبت تعداد اعضای هیئت علمی بین المللی به اعضای هیئت علمی، تعداد دانشجویان بین الملل، اشتغال فارغ التحصیلان، تعداد برون دادهای علمی، حضور در مجامع علمی، سهم پژوهش از تولید داخلی، تجهیزات و امکانات دانشگاهی به رتبه‌بندی دانشگاهها اقدام می‌کنند که در این خصوص انحراف از برنامه هفتم تاکنون، مشخص است.
هر چند وزارت علوم برنامه مشخصی در این زمینه اعلام نکرده است اما نمی‌توان از نقش دانشگاهها در دستیابی به افق پیش بینی شده در برنامه هفتم توسعه غافل شد.
پیشنهاد امید به دولت برای ارتقای رتبه جهانی دانشگاهها
امید، رئیس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه رتبه بین‌المللی دانشگاه تهران در حال حاضر زیر 400 است، گفت: برنامه داریم رتبه دانشگاه را حداقل تا 100 پله بهبود بخشیم تا این دانشگاه جزو صد دانشگاه برتر جهان قرار گیرد.
برنامه‌ریزی‌هایی را در این زمینه در نظر گرفتیم تا در حوزه ارتباطات و اعتبارات بتوانیم قدم موثری در این بخش برداریم.
وی ابراز امیدواری کرد با کمک اساتید، کارکنان و دانشجویان این اتفاق بیفتد.
امید با اشاره به اینکه همه بودجه آموزش عالی کشور به اندازه یک دانشگاه عربستان نیست، افزود: پیشنهاد ما به دولت این هست که اگر نمی‌توانند نیازهای ما را تامین کنند باید به دانشگاهها اجازه دهند خودشان در این زمینه اقدام کنند.
برنامه شورایعالی انقلاب فرهنگی برای رشد علمی
خسروپناه، دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی درباره برنامه این شورا برای بهبود جایگاه دانشگاههای ایرانی در جهان به تسنیم گفت: از نظر رتبه‌بندی علمی با افت چند پله‌ای مواجه شدیم و از جایگاه 15 در تولیدات علمی به جایگاه 17 رسیدیم.
وی گفت: برنامه جامعی را در این زمینه تعریف کردیم تا جایگاه و رتبه علمی کشور را بهبود بخشیم.
خسروپناه گفت: امیدواریم با حمایت و پشتیبانی دولت، رشد علمی کشور دوباره شتاب گیرد و جایگاههای بهتری را کسب کنیم.
انتهای پیام/