پزشکان مدافع سلامت بیماران/ کتاب قانون ابوعلی‌سینا منبع اصلی پزشکی در دنیا
پزشکان مدافعان سلامتی هستند که در دوران کرونا و جنگ، کمک‌های شایانی به مردم داشته‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حمید جنیدی‌مقدم - در تقویم ملی کشورمان، اولین روز از شهریور ماه سالروز تولد پزشک شهیر و برجسته ایرانی، حکیم ابوعلی سینا به عنوان روز پزشک نامگذاری شده است.
ابوعلی سینا حکیم، فیلسوف، طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی که در جهان غرب با لقب امیر پزشکان شناخته می‌شود، در سال ۳۷۰ قمری در شهر بخارا به دنیا آمد.
ابوعلی سینا، نه تنها یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان، بلکه یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ پزشکی در همه دوران‌ها است.
مهم‌ترین اثر ابوعلی سینا در پزشکی، کتاب قانون است که آن را پیش از سال ۴۰۶ هجری قمری، یعنی در حدود ۳۵ سالگی تألیف کرده است.
ابن سینا به جز قانون، کتاب‌های دیگری هم در علم پزشکی مانند الارجوزةٌ فی الطب که در قالب شعر نوشته شده دارد که خلاصه مطالب کتاب قانون است، او مقالة فی احکام الادویه القلبیه و رساله فی الفَصد را نوشته است.
ناصر سیم فروش متخصص اورولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: زمانی که در آمریکا بودم درآمد یک اورولوژیست تقریبا همسطح درآمد رئیس‌جمهور بود اما با تمام امکاناتی که در آنجا بود پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران برگشتم تا دانش خود را در اختیار هموطنانم قرار دهم.
وی سابقه حضور در جبهه را هم دارد و معتقد است با وجود موفقیت‌هایی که در عرصه پزشکی به آنها دست یافته و خدماتی که در حوزه اورولوژی و پیوند کلیه ارائه کرده، در مقابل خون شهیدان و ایثارگری رزمندگان کاری انجام نداده است.
ناصر سیم فروش تاکید کرد: برای پزشک شدن انسان باید عاشق رشته‌اش باشد، علاقه داشته باشد و از روحیه خوب برخوردار باشد و مهربان و دلسوز مردم و بیماران باشد و بالاتر از همه، خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خودش بداند و ارتباطش با خدا، قرآن و نماز را تقویت کند چون پزشکی یک رشته معنوی است و کسی که خدا را ناظر و حاضر ببیند همان کاری را برای بیماران انجام می‌دهد که برای خودش و خانواده‌اش انجام می‌دهد.
نکته دیگر اینکه اگر کسی به خاطر مسائل مالی و مادی و زندگی آنچنانی این رشته را انتخاب کند اشتباه بزرگی مرتکب شده است.
رشته پزشکی یک رشته پرمسئولیت است.
بازخوانی میراث پزشکی ایران در روز پزشک
کیانوش جهانپور سخنگوی اسبق وزارت بهداشت گفت: یکم شهریور، زادروز حکیم بوعلی‌سینا، نه فقط روز پاسداشت مقام پزشک است، بلکه فرصتی برای بازخوانی میراث پزشکی ایران و بازنگری آینده نظام سلامت است.
بوعلی سینا با نگاه جامع به جسم و جان، نه‌تنها طبیب بلکه معمار یک مکتب سلامت بود که بر پیشگیری، همدلی و شناخت فرد به‌عنوان یک کل تأکید داشت.
در مواجهه با موج سالمندی، بیماری‌های مزمن و غیرواگیر و سرعت تحولات فناوری، بازگشت به فلسفه و رویکرد بوعلی سینا بیش از همیشه ضرورت یافته‌است.
پزشکی خانواده؛ ستون فراموش‌شده نظام سلامت
به گفته وی، دو دهه از آغاز طرح پزشکی خانواده در ایران می‌گذرد، اما این ستون اصلی نظام سلامت همچنان درگیر چالش‌های ساختاری و اجرایی است گویی نه خانی آمده و نه خانی رفته است.
درحالی‌که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۳۰ بیش از یک‌پنجم جمعیت ایران بالای ۶۰ سال باشد، نیاز به یک ساختار پیشگیری‌محور، جامعه‌نگر و پیوسته اما حیاتی داریم.
وی افزود: پزشکی خانواده می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها را پیش از بروز مهار کند، در مسیر کنترل با درمان، هزینه‌های روزافزون فعلی را کاهش دهد و البته کیفیت زندگی را عادلانه ارتقا بخشد.
کیانوش جهانپور در زمینه اصلاح اقتصاد سلامت ادامه داد: مدل های پرداخت فعلی، پاداش را به درمانِ بیشتر می‌دهد، نه پیشگیری مؤثر.
تغییر به پرداخت مبتنی بر ارزش و سرانه، تجربه موفق کشورهای پیش‌رفته در این زمینه است که انگیزه کارکنان سلامت را به سمت ارتقای سلامت واقعی می‌برد.
وی در خصوص بازنگری تعرفه‌ها گفت: تعرفه‌های غیرواقعی و عدم پوشش خدمات پیشگیرانه، پزشکان را از نقش مشاور سلامت دور کرده است و بلکه هر روز دورتر هم می‌کند.
سیاست‌های تعرفه‌ای باید خدمات آموزشی، غربالگری و مشاوره‌ای و پیشگیرانه را به رسمیت بشناسند.
وی با اشاره به تقدم پیشگیری بر درمان افزود: سرمایه‌گذاری در برنامه‌های غربالگری و مداخلات زودهنگام، هزینه‌ها را ده‌ها برابر کاهش می‌دهد و از فشار سیستمی بر بیمارستان‌ها، بیمه ها و خانوارها می‌کاهد.
جهانپور با اشاره به اینکه به مناسبت روز پزشک درس‌های جهانی را برای ایران مرور کنیم، افزود: انگلستان و NHS موفق در ایجاد شبکه یکپارچه پزشکان خانواده با پرونده الکترونیک سلامت، کانادا و تمرکز بر تیم‌های بهداشت اولیه و کاهش مراجعات غیرضروری به تخصص‌های هزینه‌بر، استرالیا و استفاده از سیستم‌های پیش‌بینی داده‌محور برای شناسایی جمعیت‌های پرخطر، ترکیه و تحول ساختاری نظام سلامت از ۲۰۰۴ با اجرای سراسری پزشک خانواده و پرونده های الکترونیک سلامت، افزایش پوشش واکسیناسیون و کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر نوزادان و مادران، نیوزیلند و مدل مشارکتی و محلی که در آن پزشکان، پرستاران و حتی مددکاران سلامت با جامعه در قالب مراکز سلامت خانواده همکاری می‌کنند و کره جنوبی و ترکیب فناوری‌های سلامت دیجیتال، ازجمله اپلیکیشن‌های رسمی پیگیری بیماری مزمن، با نظام مراقبت اولیه قوی و پوشش بیمه‌ای فراگیر جملگی پیش روی ما هستند.
این کارشناس ارشد سلامت تاکید کرد: تا سال ۱۴۱۵، برآورد می‌شود تقاضا برای خدمات سلامت ۴ برابر شده و در غیاب اصلاحات ساختاری، هزینه‌های درمانی تا ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی بلکه بیشتر افزایش خواهد یافت که راه‌حل آن، ایجاد شبکه سراسری پزشکی خانواده و نظام ارجاع هوشمند است که هر ایرانی، در هر نقطه از کشور، یک پزشک خانواده دسترس‌پذیر داشته باش، پزشکی که با کمک داده، فناوری، و پیوند با تیم سلامت، نه‌تنها بیماری را درمان، بلکه سلامتی او را هدایت کند.
وی اضافه کرد: با ترکیب تجربه‌های موفق جهان و ظرفیت‌های داخلی، ایران می‌تواند تا یک دهه آینده، شبکه هوشمند ملی پزشکی خانواده و نظام سلامت محله محور را راه‌اندازی کند که در آن هر فرد یک پزشک خانواده ثابت و یک پرونده سلامت دیجیتال دارد، هوش مصنوعی خطر بیماری‌های آینده را پیش‌بینی می‌کند، تیم‌های چندرشته‌ای سلامت، مراقبت جامع و محلی ارائه می‌دهند و خدمات پیشگیری و مشاوره و غربالگری، بیش از درمان‌های پرهزینه مورد حمایت بیمه‌ای قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: همان گونه که بوعلی گفته بود «حفظ الصحه بر ردّ المرض مقدم است»، امروز نیز رسالت جامعه پزشکی در ایران باید از درمان‌محوری به پیشگیری‌محوری و سلامت محوری و جامعه محوری تغییر یابد.
بهترین بزرگداشت روز پزشک، بسامان کردن نظام سلامت و احیای واقعی و آینده‌نگر طرح پزشکی خانواده به مثابه ادای دین به میراث علمی و پزشکی ایران است، اقدامی که سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای برای ساخت آینده‌ای سالم، پایدار و انسانی برای ایران عزیز خواهد بود.
خاطره شیرین پزشکان
همچنین حسین کرمانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: یکی از شیرین‌ترین خاطره های ما پزشکان در بیمارستان زمانی است که بیمار با پای خودش از اورژانس و با حال مساعد خارج می‌شود.
وی افزود: هیچ خاطره تلخ و ناخوشی بد‌تر از این نیست که همراه بیمار بگوید تشخیص پزشک درست یا به موقع نبوده و به پزشک دیگری رجوع کرده و نتیجه خوبی گرفته است.
امیر صدری، مدیر روابط عمومی نظام پزشکی تهران هم گفت: روز پزشک یادآور این است که یادمان باشد افرادی برای حفظ و ارتقای سلامتی مردم تلاش کرده و شب‌ها تا صبح بر بالین بیماران بیدار هستند.
به گفته وی مسئولیت سنگینی بر دوش پزشکان است.
امیر صدری بیان کرد: یک پزشک عمومی چهار سال را در بیمارستان مشغول است و کشیک‌های زیادی را می‌گذراند.
پزشک متخصص یک و نیم برابر سایر رشته‌ها درس می‌خواند که شش سال آن در بیمارستان است.
وی همچنین گفت: پزشکان باید اطلاعاتشان به روز باشد با اینکه فشار کاری زیادی بر دوششان است.
