ساداتیان: غربی‌ها رفع تحریم‌ها را نمی‌پذیرند اما توقف غنی‌سازی می‌خواهند، فشار اسرائیل آمریکا و اروپا را به صفر کردن غنی‌سازی واداشت؛ تحریم‌های سازمان ملل بازگردد حتی روابط با همسایگان هم مختل می‌شود

کد خبر: 731271 | ۱۴۰۴/۰۵/۳۱ ۱۹:۲۳:۵۰
لیلا پایدارـ جلال ساداتیان، سفیر اسبق ایران در انگلیس، در گفتگو با خبرنگار اعتماد آنلاین در خصوص رایزنی امروز آقای عراقچی سران تروئیکای اروپایی در آستانه کلید خوردن ساز و کار مکانیسم ماشه اظهار کرد: وضعیت اقتصادی ما در حال حاضر چگونه است؟
و اسنپ‌بک چقدر می‌تواند تأثیر بیشتری داشته باشد؟
از جنبه منفی، چقدر تأثیر خواهد گذاشت یا اینکه اصلاً تأثیر نخواهد داشت.
حالا این یک داستان دیگری است؛ ما نسبت به مشکلاتی که در اطراف خودمان داریم، کمی بی‌حس شده‌ایم، اما به هر حال، اسنپ‌بک به‌دلیل فشارهای تحریمی ایالات متحده، ما را تا حدود زیادی تحت تأثیر قرار داده است.
وی در ادامه گفت: مشکلات کنونی ما بیشتر، نتیجه تحریم‌ های یک‌جانبه آمریکا است، که البته بخشی از آن به‌واسطه تحریم های اروپا هست.
حالا ما چرا بیشتر بر آمریکا تأکید می‌کنیم؟
به این خاطر که آمریکا دیگران را تهدید کرده که اگر با ایران همکاری کنید، حتی اگر اروپایی‌ها یا غیراروپایی‌ها با ایران کار کنند و تحریم‌ها را در نظر نگیرند، آن‌ها را نیز جریمه خواهد کرد.
تعدادی از شرکت‌ها را نیز جریمه کرده‌است.
بله، اما کشورهای مستقل موظف نیستند که از تحریم‌های آمریکا تبعیت کنند.
اگر آن‌ها بخواهند به استقلال خود عمل کنند، موظف به رعایت تحریم‌ها نیستند.
ساداتیان ادامه داد: اما اگر اسنپ‌بک فعال شود، به این معناست که قطعنامه‌های شورای امنیت، به‌طور خودکار اجرایی خواهند شد.
آن شش قطعنامه قبلی که به‌طور اساسی اثرات خود را از دست داده بودند و ملغی شده بودند، بر می گردند.
این وضعیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که مورد تایید کشورهای عضو قرار گرفت، پایدار شد.
اما حالا با فعال شدن مکانیزم ماشه، برخی می‌گویند که این قطعنامه‌ها بازمی‌گردد.
فرض بر این است که اگر آن شش قطعنامه برگردند، عملاً تمامی کشورهای دنیا موظف خواهند شد که این تحریم‌ها را علیه ایران رعایت کنند و فوراً اجرایی کنند.
فرض کنید که شما در حال حاضر با عراق یا افغانستان یا پاکستان مراودات اقتصادی و تجاری دارید.
آن‌ها خودشان موظف به تبعیت از تحریم‌های آمریکا نیستند، اما اگر آن شش قطعنامه بازگشته و اجرایی شود، این بدان معناست که تمامی کشورها باید از تحریم‌های سازمان ملل پیروی کنند.
تحریم‌های سازمان ملل ذیل فصل هفتم برای کشور ها الزامی است.
البته تعداد تحریم‌های آمریکا بیشتر از تحریم‌های سازمان ملل است.
اگر بخواهیم عددی فرض کنیم، فرض کنید که تعداد تحریم‌های آمریکا به ۱۰۰ رسیده است، در حالی که تعداد تحریم‌های سازمان ملل حدود ۳۵ تا ۴۰ مورد است.
اما به هر حال، طبیعی است که اگر اسنپ‌بک فعال شود، علاوه بر تحریم‌های سازمان ملل، تحریم‌های آمریکا و اروپا نیز همچنان باقی خواهند ماند.
این فشارها برای ایران بیشتر خواهد شد.
ساداتیان خاطر نشان کرد: حالا ممکن است گفته شود که ایران به اندازه کافی تحریم‌های آمریکا را تحمل کرده است و فشار زیادی بر ما وارد شده است.
البته این هم سخنی درستی است که تحریم‌های سازمان ملل بیشتر از این شدت پیدا نخواهد کرد.
اما به‌هرحال، چون تعداد کشورهایی که باید از این تحریم‌ها تبعیت کنند، افزایش می‌یابد، محدودیت‌های بیشتری برای ایران اعمال خواهد شد.
حتی مراودات اقتصادی حداقلی که در حال حاضر با برخی کشورها داریم، ممکن است تحت‌الشعاع قرار بگیرد.
گفته می‌شود که مذاکرات ایران با اروپایی‌ها به زودی آغاز خواهد شد.
آیا این امکان وجود دارد که این گفتگوها سبب شود مکانیزم ماشه فعال نشود؟
طبعاً گفتگوی امروز وزیر خارجه ایران با تروئیکای اروپایی و همچنین مسئول اتحادیه اروپا با همین هدف انجام شده که در حقیقت، زمینه‌های گفتگو را مهیا کنند تا بعد وارد مذاکرات شوند.
اما مسئله اینجاست که هدف از این گفتگوها چیست؟
این سوال برای ایران بسیار مهم است که در این گفتگوها، طرفین باید در مورد چه مسائلی صحبت کنند و طرف‌های مقابل از ایران چه خواسته‌هایی خواهند داشت.
وی در ادامه گفت: بگذارید واضح‌تر بگویم.
در حال حاضر، ایالات متحده اعلام کرده است که ایران باید غنی‌سازی خود را به صفر درصد کاهش دهد.
در حالی که ایران هیچ‌گاه حاضر به پذیرش این درخواست نخواهد بود.
دلیل این امر آن است که نخست، این درخواست تحت فشار اسرائیل به طور مکرر مطرح می‌شود و دوم، از نظر قانونی، ایران به عنوان یک عضو پیمان NPT (پیمان عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای) حق دارد به اندازه نیازهای صلح‌آمیز خود غنی‌سازی انجام دهد.
بنابراین، پرسش این است که چرا باید ایران به صفر درصد غنی‌سازی برسد؟
پاسخ این است که فشارهای اسرائیل به ایالات متحده منتقل شده و از طریق ایالات متحده، به کشورهای اروپایی نیز منتقل می‌شود و آنها بر این باورند که ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد.
اما چرا این «نباید» مطرح می‌شود؟
چون آنها بر این نظرند که ایران به دلیل عدم اعتماد، ممکن است هر لحظه تصمیم بگیرد به سمت ساخت بمب هسته‌ای پیش برود.
در اینجا، ایران آماده است تا اعتمادسازی کند و به گونه‌ای این نگرانی‌ها را برطرف نماید.
برای این منظور، ایران پیشنهاد کرده است که کنسرسیومی تشکیل شود که کشورهای همسایه مانند عربستان و امارات و دیگران نیز در آن حضور داشته باشند و نظارت بر غنی‌سازی ایران را انجام دهند.
به این ترتیب، همه خواهند دید که ایران تنها به منظور تأمین نیازهای صلح‌آمیز خود غنی‌سازی می‌کند.
البته، این پیشنهاد تا کنون چندان مورد پذیرش قرار نگرفته است.
وی افزود: اما از سوی دیگر، کشورهای غربی به هیچ وجه حاضر نیستند درباره رفع تحریم‌ها صحبت کنند.
تحریم‌هایی که در حال حاضر بر ایران اعمال می‌شود، عمدتا از زمانی آغاز شد که ایالات متحده از برجام خارج شد و کشورهای اروپایی نیز به تعهدات خود عمل نکردند!ایران پس از گذشت یک سال از آنها خواست که چرا به تعهدات خود عمل نمی‌کنند و آنها پاسخ دادند که به دلیل تهدیدات آمریکا قادر به انجام تعهدات خود نیستند.
به جای این، تلاش کردند تا ساز و کار «اینستکس» را پیاده کنند، اما ایران این سازوکار را نپذیرفت زیرا اینستکس نمی توانست مشکلات اقتصادی ایران را برطرف کند.
ساداتیان خاطر نشان کرد: در ادامه، ایران در پاسخ به این شرایط، اقداماتی را انجام داد که نشان‌دهنده تقابل با وضعیت تحریم‌ها بود.
برای مثال، ایران غنی‌سازی خود را با درصد بالاتر ادامه داد و از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر استفاده کرد.
به تدریج، این اقدامات ایران تحریم‌های بیشتری را بر علیه کشورمان به دنبال داشت.
اگر قرار است که ایران اقدامات تقابلی خود را متوقف کند، و غنی‌ سازی‌ های خود را کاهش دهد و حتی غنی‌سازی‌هایی که انجام داده را کنار بگذارد، یا شاید حتی باید اورانیوم غنی‌شده را به طرف مقابل بفروشد یا تحویل دهد.
اما طرف‌های مقابل هیچ‌گونه امتیازی در ازای این اقدامات ایران ارائه نکردند و گفتند که ایران باید به صورت یک‌طرفه همه این کارها را انجام دهد.
ساداتیان افزود: این در حالی است که ایران به مقاومت و مقابله با این فشارها ادامه می‌دهد و میگوید که هم اسرائیل و هم امریکا به تأسیسات هسته ای ما حمله کرده است، لذا ایران هیچ دلیلی نمی‌بیند که در مقابل فشارهای آن‌ها، از غنی‌سازی خود عقب‌نشینی کند.
چرا باید ایران تحریم‌ها را تحمل کند.آقای مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و رئیس هیئت مذاکره‌کننده با کشورهای اروپایی، در آخرین سخنان خود عنوان کرد که ایران آماده است تا در ازای برداشتن تحریم‌ها، حتی برای مدت زمان معین، مانند شش ماه یا یک سال، غنی‌سازی خود را تعلیق کند.
اما تا کنون هیچ پاسخی از طرف مقابل دریافت نشده است.
ساداتیان در پایان گفت: من از محتوای دقیق صحبت‌های آقای وزیر خارجه ایران با تروئیکای اروپایی اطلاعی ندارم، اما به طور کلی می‌توان حدس زد که مباحثی مانند این مطالب در مذاکرات مطرح شده است.
این گفتگوها احتمالا به این صورت خواهد بود که طرفین درباره مواضع خود صحبت کرده و در نهایت در تلاش خواهند بود تا به یک توافق برسند.
در هر صورت، این گفتگوها باید به نتیجه‌ای ملموس و عملی ختم شود و صرفابرای صرف وقت نباشد.