یادداشت|حکومت مطلوب هم به نان مردم می‌اندیشد هم به دین/دوقطبی‌سازی‌های شیطانی - تسنیم
حکومت مطلوب، حکومتی است که هم به نان مردم بیندیشد، هم به دین و اخلاق آنان. این دو نه تنها ناسازگار نیستند، بلکه مکمل یکدیگرند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، یکی از خطاها در تحلیل‌های دینی و اجتماعی، گرفتار شدن در دام مغالطۀ دوگانه‌های دروغین (False Dilemma) است.
این مغالطه زمانی رخ می‌دهد که دو مفهوم یا گزینه‌ای که اساساً تقابل منطقی با یکدیگر ندارند، به اشتباه در برابر هم قرار داده می‌شوند و مخاطب به این باور می‌رسد که باید یکی را برگزیند و دیگری را طرد کند.
نمونه‌های این طرز تفکر در عباراتی چون «علم یا دین»، «عقل یا ایمان» و «میدان یا دیپلماسی» مشهود است، در حالی که این مفاهیم نه تنها متضاد نیستند، بلکه می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.
تقابل میان «تدبیر انسانی» و «امداد الهی» یکی از مهم‌ترین خطاهایی است که به نتایج خطرناکی در عمل منجر می‌شود.
در معارف دینی، به کرات از نصرت و امدادهای غیبی برای مؤمنان سخن گفته شده است.
داستان‌هایی مانند عبور بنی‌اسرائیل از نیل، نسوختن ابراهیم در آتش و پیروزی‌های مسلمانان در بدر و حنین، همگی گواهی بر یاری خداوند هستند.
اما آیا این به معنای آن است که مؤمنان می‌توانند بدون هیچ تلاش و تدبیر و بدون استفاده از ابزارهای مادی، تنها با ایمان و توکل به پیروزی برسند؟
این نگاه نه تنها با آموزه‌های دینی سازگار نیست، بلکه با سنت الهی که بر تلفیق ایمان و تدبیر استوار است، در تضاد کامل قرار دارد.
قرآن کریم به صراحت می‌فرماید: «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ» (انفال: 60).
این فرمان الهی، آمادگی مادی و عقلانی را یک وظیفه مهم برای مؤمنان می‌داند و روشن می‌سازد که ایمان هرگز مستلزم ترک تدبیر و تجهیز نیست.
برخی می‌خواهند بین ایمان و استفاده از تکنولوژی جدایی بیندازند و این را به‌عنوان تضادی غیرقابل‌حل جلوه می‌دهند.
متأسفانه این دوگانه‌پردازی‌های ساختگی همچنان ادامه دارد و هر روز به شکلی جدید خودنمایی می‌کند:
ایرانیت در مقابل اسلامیت
علم در مقابل دین
عقل در مقابل ایمان
و اخیراً نیز دوگانه غلط دیگر بین توجه به معیشت مردم و پایبندی به ارزش‌های اسلامی مانند حجاب مطرح می‌شود؛ گویی که حکومت باید یا به فکر اقتصاد باشد یا اخلاق و ارزشهایی دینی، و جمع این دو ممکن نیست!
این‌گونه مطرح می‌کنند که دولت فقط مسئول معیشت است، نه پاسداشت ارزش‌ها، و مثلاً پرداختن به حجاب را مانعی برای رفع مشکلات اقتصادی قلمداد می‌کنند.
چرا این دوگانه‌سازی شیطانی است؟
چه تضادی بین تأمین معیشت و حفظ ارزش‌ها وجود دارد؟!
حکومت مطلوب، حکومتی است که هم به نان مردم بیندیشد، هم به دین و اخلاق آنان.
این دو نه‌تنها ناسازگار نیستند، بلکه مکمل یکدیگرند.
برخی از کسانی که این شعار را می‌دهند، نه صداقت دارند، نه دغدغه معیشت مردم.
بزرگ‌ترین ضربه‌ها به اقتصاد کشور را همان‌ها زده‌اند، اما امروز وانمود می‌کنند که "فقط اقتصاد مهم است" تا ارزش‌ها را به حاشیه ببرند.
ارزش‌مدار ترین دولت، خدمتگزارترین و دلسوزترین دولت‌ها بودند.
نمونه بارز آن، رئیس جمهوری بود که هم در راه خدمت سر از پا نمی‌شناخت تا جایی که در این راه جانش را فدا کرد، هم در حفظ ارزش‌ها استوار ماند.
هوشیار باشیم!
این دوگانه‌سازی‌های ساختگی یا از سر شرارت و برنامه‌ریزی دشمن است، یا از بی‌بصیرتی و ساده‌اندیشی.
نباید فریب این بازی ها را خورد که هر روز به رنگی تازه رونمایی می شود.
جامعه اسلامی به هر دو نیاز دارد: هم رفاه، هم معنویت.
و این وظیفه حکومت است که هر دو را با هم پیش ببرد و در هر دو جبهه بدرخشد.
نویسنده: محمد فنایی اشکوری، استاد حوزه و دانشگاه
انتهای پیام/
