هویت و کارکرد اربعین حسینی در منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای

به گزارش مشرق، بیستم صفر، چهل روز بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام) اربعین حسینی یا روز اربعین نامیده شده است.
از آن جایی که واقعه عاشورا در ذهن و زبان شیعیان، دارای اعتبار بوده و مبنای فکری و رفتاری و کنش سیاسی و اجتماعی شیعیان را شکل می دهد، پیاده روی اربعین نیز، به مثابه یک واقعیت اجتماعی و ایمانی، از جایگاه بس مهم برخوردار بوده، و دارای کارکردهای متنوع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است، و می تواند باورها، گرایش ها و شیوه زیستن جامعه را متحول سازد.
اربعین حسینی، یکی از مهم ترین مناسبت های دینی شیعیان است که به یاد شهادت مظلوم تاریخ، امام حسین (علیه السلام) و یاران باوفایش در روز عاشورا گرامی داشته می شود.
این روز، نماد عزت، شجاعت، ایثار و مقاومت در برابر ظلم و ستم است.
بسیاری از مسلمانان، به ویژه شیعیان، در این روز به صورت پیاده از نجف به کربلا می روند تا مضجع شریف و نورانی امام حسین (علیه السلام) را زیارت کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای، بارها به اهمیت و جایگاه اربعین حسینی اشاره فرمودند.
ایشان اربعین را یک «حرکت عظیم»، «پدیده بزرگ» و «نشانه قدرت ملت» دانسته اند.
اربعین حسینی نه تنها یک مناسبت تاریخی و مذهبی است، بلکه یک «پروژه فرهنگی»، «پروژه سیاسی» و «پروژه تمدن ساز» است که موجب تقویت هویت اسلامی، همبستگی ملّی و همدلی مسلمانان مخصوصاً شیعیان می شود.
حسینی خامنه ای (۳ /۹ /۱۳۹۵) با تأکید بر نقش پرافتخار شعائر دین در حفظ وحدت و همگرایی ملّت، خواستار توجّه مجموعه فرهنگی و رسانه ای جمهوری اسلامی به پیاده روی اربعین شده است.
از دستاوردهای عاشورا و اربعین حسینی، ارتقای ایمان، مبارزه با جاهلیت و استبداد، صلح و عدالت، تربیت اعتقادی و فداکاری در راه حق و مقاومت در برابر ستم و تجاوز است.
احیای شعائر عاشورا و اربعین، سبب می شود تا محبّان و عاشقان راه حسین بن علی (علیه السلام)، برای مبارزه با هرگونه ستم، دفاع از حقوق مردم و برطرف کردن فقر و نیازها مهیا شوند.
هر فردی باید از پیام های عاشورا برای ساخت زندگی سعادتمندانه خود استفاده کند، و در راستای اهداف انقلاب اسلامی و تحقق عدالت و حقوق بشر تلاش کند (حسینی خامنه ای، ۲۱ /۰۷ /۱۳۹۸).
بنابراین، از نگاه رهبر معظّم، عاشورا به عنوان یک رویداد مذهبی، فرهنگی و انقلابی، از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار بوده که باید از درس های آن در حیات فردی و اجتماعی خود استفاده کرده و در مسیر مبارزه با ستم و ایجاد عدالت و صلح تلاش کرد.
جستار حاضر با روش توصیفی -تحلیلی می کوشد تا «هویت و کارکرد اربعین حسینی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای» را بررسی کند.
پیشینه پژوهش
طاهرخانی و همکاران (۱۴۰۰ش)، در مقاله «راهپیمائی اربعین نمادی از شکل گیری هویت جمعی مسلمانان» با روش تحقیق کمی پیمایشی، در پاسخ به پرسش آیا ابعاد مختلف پیاده روی اربعین، موجب شکل گیری هویت جمعی در بین راهپیمایان شده است؟
می نویسد: راهپیمایی اربعین به عنوان یک پدیده برآمده از مذهب شیعه، در عین تجلی دینی، دارای کارکرد سیاسی نیز هست؛ به گونه ای که نتایج نشان می دهد؛ بین بُعد سیاسی و بین المللی راهپیمایی اربعین و شکل گیری هویت جمعی بین راهپیمایان رابطه معناداری وجود دارد.
بیش از ۸۰ درصد از پاسخگویان، راهپیمایی را عامل وحدت و همگرایی مسلمانان می دانند.
تاج بخش و همکاران (۱۳۹۸ش) نیز در مقاله «مطالعه کیفی الگوی ابراز هویت ایرانیان و عراقی ها در آیین پیاده روی اربعین» آورده اند: پیاده روی اربعین، یکی از اشکال نوظهور سفر زیارتی است.
در پژوهش حاضر با اتکاء به رویکرد کیفی و از طریق تحلیل مضمون تجربه زیسته زائران سعی بر آن شده که الگوهای ابراز هویت زائران ایرانی و عراقی، مورد بررسی قرار گیرد.
جامعه آماری تحقیق حاضر زائران زن و مرد ایرانی و عراقی بوده اند و تعداد ۳۰ نفر نمونه به روش هدفمند انتخاب شده اند.
در گردآوری داده ها از روش های مصاحبه و مشاهده مشارکتی استفاده شده است.
پس از تحلیل داده های کیفی سه مضمون اصلی؛ هویت ملی، هویت شیعی و هویت اربعینی شناسایی شد.
همچنین عوامل مؤثر بر الگوهای ابراز هویت، متغیرهای زمینه ای و قدرت بودند.
گیویان و امین (۱۳۹۶ش)، در مقاله «محبت و هویت در آیینه نمایش جهانی اربعین...»، با عنایت به ویژگی ها و امتیازات ویژه این آیین شیعی، کوشیده اند تا با تماس مستقیم با واقعیت در حال اجرا از طریق روش کیفی مردم نگاری، سه رکن اساسی «ماهیت، ساختار و کارکردهای آیین پیاده روی اربعین» را با تفسیرهای مشارکت کنندگان اصلی اش یعنی: زائران، مروجان و مجریان این آیین از منظر چارچوب مفهومی ارتباطات آیینی بررسی کنند.
نتایج حاصل از دو مرحله تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها و مشاهدات میدانی به روش های مضمون بندی داده ها و کدگذاری نظریه ای نشان داد که این آیین شیعی ارتباط تنگاتنگی با سه مفهوم کلان «محبت اهل بیت، نمایش جهانی و هویت شیعی» دارد.
مرتضوی و همکاران (۱۳۹۹ش)، در تحقیق «پیاده روی اربعین به مثابه اسطوره ای برای بازآفرینی هویت فرهنگی...» می نویسند: بستر شکل گیری هویت فرهنگی، زندگی جمعی است و اسطوره یک مقوله فرهنگی است که می تواند افکار و شیوه زندگی ما را هدایت و جهت دهد.
این مقاله با تحلیل اسطوره شناختیِ برگرفته از مؤلفه های اسطوره ای جوزف کمبل، درصدد بررسی معناداری تجربه زیسته زائران پیاده روی اربعین با آزمون، تک نمونه ای برآمده است تا ضمن پیکربندی اربعین با مؤلفه های اسطوره، به تبیین هویت فرهنگی بپردازد.
یافته های پژوهش نشان می دهد پیاده روی اربعین در حیات بخشیدن به هویت فرهنگی و اجتماعی مؤثر بوده است.
صولتی (۱۴۰۰ش)، در پژوهش «تبارشناسی هویت در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: تبارشناسی پیاده روی اربعین حسینی)» بر این باور است که بستر ایجاد هویت جمعی، زندگی جمعی است و قدرت به عنوان عامل اصلی شکل گیری هویت، دانش و حقیقتِ مورد نیاز آن را می سازد.
یکی از نشانه های هویت در ایران، جایگاه واقعه عاشورا است که در ذهن و ضمیر شیعیان، دارای اعتبار و حجیت است.
در همین راستا پدیده پیاده روی اربعین، به عنوان نشانه ای از هویت فرهنگی، به شکل تازه ای بروز یافته است.
بازسنجی و واکاوی حضور قدرت در شکل گیری هویت، مسئله این پژوهش است که با اتخاذ روش «تبارشناسی» و با تکیه برمؤلفه هایی مثل انقطاع، نظام دانایی، جایگاه قدرت و مقاومت، همنشینی قدرت با دانش و حقیقت، به تحلیل دو گفتمان عمده هویتی پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران پرداخته و سپس به صورت بندی جدید هویت فرهنگی و چگونگی گسست و بروز جدید آن همت گماشته است.
در انتها با فرارفتن از دوگانه های ایرانی اسلامی، برای فهم هویت ایرانی، ضمن تبیین تبارشناسی پدیده فرهنگی و نوظهور پیاده روی اربعین، به این نتیجه رسیده است که هرچند هویت ها برساخته و بازآفریده نظام دانایی عصر خود هستند، اما امروزه تک ساحتی کردن هویت خطاست.
مفاهیم پژوهش
۱.
هویت
در لغت به معنای ذات باری تعالی، هستی، وجود و آنچه موجب شناسایی شخص می شود (معین، ۱۳۷۸: ۵۲۲۸).
در فرهنگ عمید (۱۳۷۴: ۱۲۶۵) هویت، به معنای حقیقت شیء یا شخص که مشتمل بر صفات جوهری او باشد، اشاره شده است.
به عبارت دیگر، هویت، عبارت است از آنچه سبب تشخیص و یا آنچه موجب شناسایی فرد می شود.
هویت در اصطلاح، مجموعه ای از ویژگی ها، شناسه ها و الگوهای رفتاری اکتسابی است که فرد، قوم، ملت و تمدنی را از دیگر اقوام، ملل و تمدن ها متمایز می سازد.
به اعتقاد جیمز مارسیا، هویت، سازمانی درونی، خودجوش و پویاست که از سائق ها، توانایی ها، باورها و تجارب گذشته فرد نشأت می گیرد.
او به چهار نوع هویت در نوجوانان که شامل «کسب هویت، پراکندگی هویت، وقفه و ضبط هویت» است، اشاره می کند (ویتن، ۱۳۸۵: ۲۱۰).
۲.
بحران هویت
از میان روان شناسان، اریکسون، بر مفاهیم «هویت» و «بحران هویت» تأکید می کند.
بحران هویت، واژه ای است که وی برای توصیف «عدم توانایی نوجوان در قبول نقشی که جامعه از او انتظار دارد» به کار برده است.
شاملو (۱۳۸۳: ۶۵-۶۷) نوشته است: «بحران هویت، یعنی عدم موفقیت یک نوجوان در پی ریزی هویت فردی خود، به علت تجارب نامطلوب کودکی و یا شرایط نامساعد فعلی » که فرد از نوعی سردرگمی و آشفتگی نقش ها رنج می برد و احساس می کند که منزوی، مضطرب و مردد شده است.
البته بحران هویت، منحصر به دوره نوجوانی یا جوانی نیست، بلکه در هر دوره ای ممکن است رخ دهد.
به اعتقاد اریکسون، عمده ترین تکلیف یک نوجوان «حل بحران هویت در برابر سردرگمی نقش» است (پاپالیا و همکاران، ۱۴۰۱: ۳ /۳۴۲).
زمانی که فرد یا جامعه از عناصر هویت ساز خویش مانند دین، زبان، نژاد، قومیت و فرهنگ آگاهی نداشته باشد و یا عناصر هویت ساز، جایگاه خود را به عنوان شاخص های شناخت، از دست بدهد و عناصر جایگزین معرفی نشود، فرد یا جامعه با «بحران هویت» روبه رو خواهد شد.
از این رو، فرد برای خروج از این بحران، بایستی ارزش های مثبت و بادوام در فرهنگ، مذهب یا ایدئولوژی خود را بیابد تا از درهم ریختگی و آشفتگی هویت که دائماً در رنج و عذاب است، رها شود و هویت اصیل خویش را بازسازی کند (نک.
پاینده، ۱۳۸۲: ۲۲۶؛ خلیلی، ۱۳۷۹: ۱۵).
بی شک مکتب توحیدی و وحیانی، نقشی بسزا در پیدایش شخصیت آدمی دارد، و می تواند به پرسش های بی شمار آدمی پاسخ درخور دهد.
آدمی را به سوی مبدأ کمال دعوت کرده و هویت انسانی او را شکل دهد و او را از پریشانی و حیرت رهایی بخشد.
گفتنی است که نقش خانواده در این مرحله، بس کارا است که از طریق وراثت و انتخاب شیوه های تربیتی، اثری بسزا در پیدایش هویت جوانان دارد.
امام علی (علیه السلام) فرمود: «دل نوجوان همانند زمین خالی است.
هر بذری در آن ریخته شود، می پذیرد.
فرزندم!
پیش از آنکه دلت سخت و فکرت گرفتار شود، اقدام به ادب آموزی تو کردم، تا با عزمی جزم به امورت روی آوری؛ اموری که اهل تجربه، مشقّت تجربه کردن آن را کشیده اند و تو از تجربه دوباره آسوده گشته ای» (رضی، ۱۴۱۴: نامه۳۱).
از این رو، تنها عنصری که به آدمی احساس امنیت و اعتماد بخشیده و او را از اضطراب های درونی و تشویش های ذهنی رها می سازد، یاد الله تعالی و داشتن یک تکیه گاه محکم در زندگی است: «آگاه باشید!
دل ها فقط با یاد الله آرام می گیرد» (رعد /۲۸).
۳.
اربعین حسینی
«اربعین» (عدد چهل)، به عنوان یک دوره تکامل مطرح است.
خاستگاه برپایی مراسم اربعین در ماه صفر، شاید از روایت «علامات المؤمن» از امام صادق (علیه السلام) (طوسی، ۱۳۶۵: ۱۱۳)، و امام حسن عسکری (علیه السلام) (مفید، ۱۴۱۳: ۱ /۵۳؛ طوسی، ۱۳۶۵: ۲۳۶) باشد که ذیل آن، زیارت اربعین را از علامات مؤمن برشمرده اند.
«عَنْ أَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعسْکرِیِّ(ع) أَنهُ قالَ: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْخَمْسِینَ وَ زِیَارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ بِالْیَمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجهْرُ ب بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ؛ مؤمن پنج نشانه دارد: اقامه ۵۱ رکعت نماز (مجموع واجبات و مستحبات)، و «بسم الله الرحمن الرحیم» را (در نماز) بلند گفتن، در سجده پیشانی بر خاک نهادن، و انگشتر عقیق در دست راست کردن، و زیارت اربعین» (مجلسی، ۱۴۰۳: ۹۸ / ۱۰۶).
جوهره رسالت نبوی، قرآن و عترت است (بروجردی، ۱۳۸۰: ۱ /۶۲)، نماز نیز ستون دین و زیارت اربعین، ستون هدایت است.
خلاصه آنکه رسالت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، تعلیم کتاب و تزکیه نفوس مردم بود تا هم جاهلان را عالم نماید و هم گمراهان را هدایت کند (جمعه /۲)؛ یعنی جهل علمی و جهالت عملی را از جامعه بزداید.
همین دو هدف، در متن زیارت اربعین سالار شهیدان تعبیه شده است (جوادی آملی، ۱۴۰۰: ۲۲۱ ۲۲۷).
برخی روایات تأکید دارند که آسمان تا چهل روز بر حسین بن علی (علیه السلام) و یحیی بن زکریا گریسته است (ابن قولویه، ۱۳۵۶: ۹۰؛ مجلسی، ۱۴۰۳: ۴۵ /۲۱۰).
برخی از منابع تاریخی و روایات درباره ریشه و پیدایش اربعین حسینی چنین می گویند: جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، به همراه عطیه عوفی، در اولین چهلم شهادت امام حسین (علیه السلام) به کربلا رفتند و قبر امام حسین (علیه السلام) را زیارت کردند.
آنها را می توان اولین زائران اربعین حسینی دانست.
بنا بر برخی نقل ها، اسیران کربلا نیز در روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین (علیه السلام) به کربلا رفتند.
البته گروه دیگری از علما تصریح کرده اند که اسیران در بازگشت از شام به مدینه رفتند.
بنا بر قول مشهور، سر امام حسین (علیه السلام) در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
هویت اربعین حسینی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای
اربعین حسینی، یکی از مهم ترین مناسک اسلامی است که در چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا برگزار می شود.
در این روز، میلیون ها زائر از سراسر جهان به کربلا مشرف می شوند و با پیاده روی و عزاداری، یاد و مقام امام حسین (علیه السلام) را گرامی می دارند.
اربعین حسینی، نه تنها یک آیین دینی است، بلکه یک پدیده فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز به شمار می آید که نشان دهنده عشق، همدلی، مقاومت و انقلاب برای دفاع از حق و عدالت است.
پیاده روی اربعین، تجلی ارادت جمع کثیری از مردمان به یک هویت مشترک و جهانی را فراهم کرده است.
حضور هزاران انسانِ عاشق با قومیت های متفاوت در این مراسم باشکوه، فرایندی برای پیدایی هویت اسلامی است که در سطحی فراتر از هویت ملی جریان دارد.
پیاده روی اربعین و هویت یابی فراملی، گفتمان عاشورا را در سطح ملت ها فارغ از تفاوت های موجود بین آنها مطرح می کند و موجب می شود افراد نسبت به آموزه های این گفتمان تعلق خاطر پیدا کنند.
فرامرزی گفتمان عاشورا، مهمترین برآیند هویت فراملی در قالب پیاده روی اربعین است که نتایج و پیامدهای متعددی را در حوزه های سیاسی و فرهنگی به دنبال دارد.
یکی از ابعاد مهم پیاده روی اربعین، اعلام موجودیت هویت فرابومی و فراملی در یک گستره وسیع است.
در پیاده روی اربعین، نه تنها خرده هویت ها نفی نمی شوند، بلکه با حفظ موجودیت خود، با یک هویت کلان پیوند می خورند.
اصولاً یکی از کارکردهای هویت در هر سطحی، نقش آفرینی جمعی است.
یکی از کارکردهای مهم هویت فراملی، که در بستر رخداد پیاده روی اربعین شکل می گیرد، نقش آفرینی جمعی در رویدادهای سیاسی و اجتماعی است (نک.
نامدار وندایی، کد خبر ۵۵۸۰۶۷۰).
مقام معظم رهبری فرمود: هر ملّتی، در سایه استقامت و ایستادگی، هویّت پیدا می کند.
آن چیزی که به ملّت ها هویّت می دهد، شخصیّت می دهد، عظمت می دهد، استقامت آنها و ایستادگی آنها است.
استقامت یعنی چه؟
یعنی آن خطّ مستقیمی را که انسان پیدا کرده، ادامه بدهد؛ نگذارد زاویه پیدا بشود (حسینی خامنه ای، ۲۶ /۱۱ /۱۴۰۱).
«هدایت فرهنگی، تقویت احساس هویت ملی و انقلابی، ترویجِ سبک زندگی اسلامی ایرانی، و افزایش همبستگی ملی، در شمار اولویت هایی است که باید با ارتقاء سرمایه انسانی و رشد کیفی برنامه ها و بهره گیری از ابتکار و با تلاش شبانه روزی به آن دست یابید» (حسینی خامنه ای، ۷ /۷ /۱۴۰۰).
«جوان را با هویّت بار بیاورید.
اگر جامعه ای احساس هویّت نکرد، صداهای بلند تحکّم آمیز، راحت او را مغلوب خواهد کرد.
آن کسی که احساس هویّت می کند، ایستادگی خواهد کرد (حالا این هویّت، گاهی هویّت ملّی، هویّت دینی و گاهی هویّت انسانی است).
خوشبختانه امروز جامعه ی اسلامی ایرانی ما یک هویّت ریشه دار و تاریخی و قوی و قابل استقامتی دارد که این را نشان هم داده است» (همان، ۲۰ /۳ /۱۳۹۷).
از این رو، دشمن درصدد جانشینی هویت های ساختگی و دروغین به جای هویت اصیل اسلامی است.
در ذیل به بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد هویت اربعین حسینی اشاره می شود:
۱.
اربعین حسینی، خیزش عمومی در برابر استبداد
اربعین در حادثه کربلا یک شروع بود؛ خاصیت محیط اختناق این است که مردم فرصت و جرئت پیدا نمی کنند که حقایقی را که فهمیده اند، در عملِ خودشان نشان بدهند...
چه کسی توانایی این را داشت که در مقابل آن دستگاه ظلم و استکبار و استبداد و اختناق، آنچه را که فهمیده است، بروز دهد؟
مثل یک عقده ای در گلوی مؤمنین باقی بود تا اینکه اولین جوشش در روز اربعین در کربلا اتفاق افتاد (حسینی خامنه ای، ۲۸ /۱۱ /۱۳۸۷).
راه پیمایی عظیمِ اربعین یک پدیده الهی و معنوی است.
حقیقتاً قابل توصیف نیست.
مثل خیلی از پدیده های مهمّ الهی، درست قابل تفسیر هم نیست؛ یعنی نمی شود این حادثه را تحلیل کرد.
این طور که جمعیّتِ عظیمِ میلیونی راه بیفتند و در ظرف چند سال شکل پیدا کند!
بله، در گذشته راه پیمایی بود، اما این خبرها نبود.
ما اطّلاع داریم که در ایّام مختلف، چه اربعین، چه غیر اربعین در خصوص اربعین یا بعضی اوقات دیگر طلّاب از نجف و جاهای مختلف عراق حرکت می کردند، جمعیّت های فراوانی هم بودند.
این جمعیّتِ عظیمِ میلیونی از مکان های مختلف دنیا - چند میلیون از ایران و میلیون ها نفر از خود عراق و از کشورهای دیگر - با وجود تهدیدهای تروریستی ای که همیشه وجود داشته و امروزه نیز وجود دارد، یک پدیده فوق العاده عظیم و نشان دهنده اوج گرفتن تفکّر مبارزه در راه خدا و اسلام و آمادگی عمومی و همگانی در این راه است.
امیدواریم که خداوند متعال به این حرکت ها و به مردم برکت بدهد (حسینی خامنه ای، ۲۲ /۰۸ /۱۳۹۶).
نه راهپیمایی بیست ودوّم بهمن مربوط به یک سلیقه سیاسی است و نه جلسات محرّم و ماه رمضان و اعتکاف و راه پیمایی اربعین مربوط به یک سلیقه سیاسی است، [بلکه] مربوط به همه ملّت ایران و همه سلایق گوناگون کشور است (حسینی خامنه ای، ۰۱ /۰۱ /۱۳۹۶).
۲.
اربعین حسینی، درخشش دست خدا
معمولاً در پدیده ای [مانند پیاده روی اربعین] که تبلیغاتی برای آن انجام نگرفته، اما ناگهان یک پدیده ای در محیط دید انسان بُروز میکند، دست خدایی مشهودتر از همه جای دیگر است...
اینجا با وجود موانع فراوان، از ایران فقط دو میلیون نفر برای پیاده روی هشتاد کیلومتری به کربلا می روند؛ چند برابر آن [هم] از خود عراق و از مناطق دیگر؛ این یک حادثه الهی است.
این نشان دهنده این است که این راه، راه عشقِ همراه بصیرت است.
مثل عشق اولیا به خدا «اَللهُمَّ ارزُقنی حبَّکَ وَ حبَّ مَن یُحِبُّکَ وَ حُبَّ کُلِّ عَمَلٍ یوصِلُنی اِلی قُربِک» (حسینی خامنه ای، ۰۳ /۰۹ /۱۳۹۵).
۳.
هویت تاریخی اربعین حسینی
در روز اربعین بعد از آن روزهای تلخ و آن شهادت عجیب، اولین زائران اباعبدالله الحسین (علیه السلام) بر سر قبر امامِ معصومِ شهید جمع شدند.
جابربن عبدالله انصاری و عطیةبن سعد عوفی که او هم از اصحاب امیرالمؤمنین (علیه السلام) است، از جمله کسانی بودند که آن روز آمدند...
«عطیه» می گوید: وقتی به آن جا رسیدیم، خواستیم به طرف قبر برویم، اما این پیرمرد گفت اول دم شطّ فرات برویم و غسل کنیم.
در شطّ فرات غسل کرد، سپس قطیفه ای به کمر پیچید و قطیفه ای هم بر دوش انداخت؛ مثل کسی که می خواهد خانه خدا را طواف و زیارت کند، به طرف قبر امام حسین (علیه السلام) رفت.
ظاهراً او نابینا هم بوده است.
می گوید با هم رفتیم، تا نزدیک قبر امام حسین (علیه السلام) رسیدیم.
وقتی که قبر را لمس کرد و شناخت، احساساتش به جوش آمد.
این پیرمرد که لابد حسین بن علی (علیه السلام) را بارها در آغوش پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دیده بود، با صدای بلند سه مرتبه صدا زد: یا حسین، یا حسین، یا حسین (حسینی خامنه ای، ۱۴ /۰۳ /۱۳۷۸).
۴.
ایمان و عشق در اربعین حسینی
پدیده بی نظیر و بی سابقه ای که در این سال های اخیر به وجود آمده؛ پیاده روی میان نجف و کربلا یا بعضی از شهرهای دورتر از نجف تا کربلا است.
بعضی از بصره، بعضی از مرز، بعضی از شهرهای دیگر، پیاده راه می اُفتند و حرکت می کنند.
این حرکت، حرکت عشق و ایمان است؛ ما هم از دور به این حرکت نگاه می کنیم و غبطه می خوریم به حال آن کسانی که این توفیق را پیدا کردند و این حرکت را انجام دادند: گرچه دوریم به یاد تو سخن می گوییم.
..
بعد منزل نبوَد در سفر روحانی (حسینی خامنه ای، ۰۹ /۰۹ /۱۳۹۴).
«کسانی که این راه را طی کردند و این حرکت عاشقانه و مؤمنانه را انجام می دهند، واقعاً دارند حسنه ای را انجام می دهند.
این یک شعار بزرگ است، لا تحِلّوا شعائِرَ الله، این بلاشک جزو شعائر الله است.
این حرکت، حرکت عشق و ایمان است؛ هم در آن ایمان و اعتقاد قلبی و باورهای راستین، تحریک کننده است؛ هم عشق و محبّت.
تفکّر شیعی همین جور است؛ ترکیبی است از عقل و عاطفه، ترکیبی است از ایمان و عشق» (حسینی خامنه ای، ۰۹ /۰۹ /۱۳۹۴).
«شروع جاذبه مغناطیس حسینی، در روز اربعین است.
جابربن عبدالله را از مدینه به کربلا می کشاند.
این، همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن های متمادی، در دل من و شماست.
کسانی که معرفت به اهل بیت دارند، عشق و شور به کربلا همیشه در دلشان زنده است.
این از آن روز شروع شده است» (حسینی خامنه ای، ۰۱ /۰۱ /۱۳۸۵).
۵.
راهپیمایی اربعین، مدیون شهدای مدافع حرم
حرکت شهدای مدافع حرم که در این برهه، در خارج از کشور به شهادت رسیدند، در واقع شبیه حرکت آن کسانی است که با جان خودشان توانستند قبر حضرت اباعبدالله (علیه السلام) را حفظ کنند.
روزی خلفای بنی عبّاس همّت گماشته بودند که قبر مطهّر حضرت اباعبدالله (علیه السلام) و لابد به تبع آن بقیّه قبور مطهّره را از بین ببرند؛ عدّه ای با جان خودشان نگذاشتند.
گفتند اگر بیایید، دستتان را قطع می کنیم، پایتان را قطع می کنیم، شما را به قتل می رسانیم؛ درعین حال رفتند.
همان رفتن ها بود که حالا به بیست میلیون زائر پیاده اربعین رسیده است.
اگر آنجا کسانی فداکاری نمی کردند، امروز شوکت و هیمنه محبّت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) این جور دنیا را فرا نمی گرفت که شما می بینید در راه پیمایی اربعین، از کشورهای مختلف، از فارس و ترک و کشورهای اروپایی و حتّی از آمریکا افرادی به آنجا می آیند.
این را چه کسی کرد؟
خشت اوّل و اصلی این کار را همان کسانی گذاشتند که در واقع جانشان را برای زیارت قبر اباعبدالله (علیه السلام) فدا کردند (حسینی خامنه ای، ۲۲ /۱۲ /۱۳۹۷).
۶.
جهانی شدن اربعین حسینی
اربعین جهانی شد و جهانی تر هم خواهد شد.
این خون حسین بن علی است که بعد از ۱۴۰۰ سال می جوشد و روزبه روز تازه تر و زنده تر می شود.
این همان پیام عاشورا است که از حلقوم اباعبدالله و زینب کبری علیها السلام در نهایت غربت و تنهایی صادر شد و امروز فضای عالم را فرا گرفته است.
حسین (علیه السلام) متعلّق به انسانیّت است؛ ما شیعیان افتخار می کنیم که پیرو امام حسین (علیه السلام) هستیم، امّا امام حسین (علیه السلام) فقط متعلّق به ما نیست؛ مذاهب اسلامی، شیعه و سنّی، همه زیر پرچم امام حسین (علیه السلام) هستند.
در این راه پیمایی عظیم حتّی کسانی که متدیّن به اسلام هم نیستند، شرکت می کنند.
در روزگاری که دشمنان اسلام و دشمنان امّت اسلامی با انواع و اقسام ابزارها و وسایل، با پول، با سیاست، با سلاح علیه امّت اسلامی کار می کنند، خداوند متعال ناگهان حادثه راه پیماییِ اربعین را این جور عظمت و جلوه می دهد.
این آیت عظمای الهی است، این نشانه اراده الهی بر نصرت امّت اسلامی است، این نشان می دهد که اراده خدای متعال بر نصرت امّت اسلامی تعلّق گرفته است (حسینی خامنه ای، ۲۷ /۰۶ /۱۳۹۸).
کارکرد اربعین حسینی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای
اربعین حسینی، یک موضوع پیچیده و چندبعدی است که از جنبه های مختلف قابل بررسی و تحلیل است.
برخی از کارکردهای اربعین حسینی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
الف) کارکرد عقیدتی
اربعین حسینی، نمادی از عشق و وفاداری به امام حسین (علیه السلام) و خاندان پاکش است.
زائران اربعین، با زیارت قبر امام حسین (علیه السلام) و شهدای کربلا، از آنها توسل می جویند و پیوستگی خود را ابراز می کنند.
زیارت اربعین، یک زیارت با ارزش است که بنابر روایت از امام صادق (علیه السلام)، یکی از نشانه های مؤمنان است.
«در زیارت اربعینِ می خوانیم: «حسین بن علی، جان و خون خود را در راه تو داد؛ تا بندگان تو را از جهل نجات دهد؛ و آنها را از سرگردانیِ ناشی از ضلالت و گمراهی برهاند».
(اما در) «نقطه مقابل، کسانی بودند که دنیای مادّی، زخارف دنیایی و هواهای نفسانی، از خود بی خودشان کرده بود؛ سهمی را که خدای متعال برای هر انسانی در آفرینش عظیم خود قرار داده است، به بهای پست و ناچیز و غیر قابل اعتنایی فروختند» (حسینی خامنه ای، ۲۶ /۰۱ /۱۳۷۹).
ب) کارکرد تاریخی
اربعین حسینی، یک رویداد تاریخی است که در آن دو اتفاق مهم رخ داد: بازگشت اسیران کربلا به مدینه پس از سفر سخت و دراز به شام، و زیارت جابر بن عبدالله انصاری به عنوان نخستین زائر قبر امام حسین (علیه السلام).
همچنین بنابر قول مشهور، سر امام حسین (علیه السلام)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
ج) کارکرد فرهنگی
اربعین حسینی، یک پدیده فرهنگی است که نشان دهنده همبستگی، همدلی، هم زبانی و هم فکری شیعیان در سراسر جهان است.
پیاده روی اربعین، گسترده ترین مظهر عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
در پیاده روی اربعین، ملل و اقوام مختلف با فاصله های جغرافیایی و تفاوت فکری و عقیدتی، با هم به سوی کربلا حرکت می کنند و با عزاداری، چشم انداز جامعه حسینی را نشان می دهند.
د) کارکرد سیاسی
اربعین حسینی، یک پدیده سیاسی است که نِشان دهنده مقاومت، شجاعت، شُور و شُوق شیعیان برای دِفاع از حقّ و عدالت است.
اربعین حسینی، یک پیام جهانی دارد و آنکه، جهان اسلام، هرگز ستم بر فرودستان جامعه را نمی پذیرد.
اربعین، اِعتراض بِه نظام های ستمکار و ظالم است و نشان می دهد که شیعیان و مسلمانان همواره در صحنه حضور دارند و با الهام از امام حسین (علیه السلام)، برای تحقق ارزش های اسلامی و انسانی مبارزه می کنند.
در ذیل به برخی از کارکردهای اربعین حسینی در منظومه فکری امام خامنه ای اشاره می شود:
۱.
احیای ارزش ها و شعائر الهی در اربعین حسینی
یکی از کارکردهای اربعین احیای ارزش ها و شعائر الهی و کربلای حسینی است.
همان چیزی که دشمن سعی دارد آنها را از یادها ببرد: «این حرکت به معنای این است که نباید اجازه داد انگیزه های خباثت آلودی که قصد دارند مقاطع عزیز و اثرگذار و مهم را از یادها ببرند، موفّق بشوند؛ البتّه موفّق هم نخواهند شد (حسینی خامنه ای، ۱۷ /۱۰ /۱۳۹۳).
۲.
حفظ دستاوردهای فرهنگ شهادت
از آثار پیاده روی اربعین، حفظ خاطره شهادت در برابر طوفان تبلیغات است.
امام المسلمین فرمود: اهمیت اربعین در آن است که در این روز، با تدبیر الهی خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، یاد نهضت حسینی برای همیشه جاودانه و این کار پایه گذاری شد.
اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلی، در حوادث گوناگون به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند، نسل های بعد، از دستاورد شهادت استفاده زیادی نخواهند برد...
به همان اندازه که مجاهدت حسین بن علی (علیه السلام) و یارانش به عنوان صاحبان پرچم، با موانع برخورد داشت و سخت بود، به همان اندازه نیز مجاهدت زینب علیها السلام و مجاهدت امام سجّاد (علیه السلام) و بقیه بزرگواران، دشوار بود...
درسی که اربعین به ما می دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگهداشت (حسینی خامنه ای، ۲۹ /۰۶ /۱۳۶۸).
۳.
اربعین، رسانه پرقدرت عاشورا
از روز عاشورا تا روز اربعین، چهل روزِ فرمانروایی منطقِ حق در میان دنیای ظلمانی حاکمیّت بنی امیّه و سفیانی ها بود.
رسانه حقیقی [یعنی] فریاد زینب کبری، فریاد حضرت سجّاد؛ در آنجایی که ظلمات محض بود؛ اینها بزرگ ترین رسانه بود.
همین ها بود که عاشورا را نگه داشت.
تاریخ و ریشه روز اربعین و ماجرای اربعین این است (حسینی خامنه ای، ۲۱ /۰۷ /۱۳۹۸).
۴.
تحقق اهداف عاشورا در اربعین حسینی
از زیارت اربعین ماجرای توابین به وجود آمد؛ اگرچه ماجرای توابین سرکوب شد؛ اما بعد با فاصله کوتاهی ماجرای قیام مختار و بقیه آن دلاوران کوفه اتفاق افتاد، و نتیجه در هم پیچیده شدن دودمان بنی امیه ظالم و خبیث بود.
البته بعد از او سلسله مروانی ها آمدند؛ اما مبارزه ادامه پیدا کرد؛ راه باز شد.
این خصوصیت اربعین است.
یعنی در اربعین افشاگری و عمل هم هست (حسینی خامنه ای، ۲۸ /۱۱ /۱۳۸۷).
یکی از بزرگ ترین نهضت های شیعه در دوران تاریخ خلفای بنی عبّاس، نهضت «ابن طباطبا» است.
نهضتی عجیب به راه انداخت و پیروز شدند.
بخش مهمّی از عالم اسلام را قبضه کردند، حکومت تشیّع و حکومت علوی را سر پا کردند.
..
اوّل که خواستند شروع کنند، با «ابوالسّرایا» و همه آن شیعیانی که همراه شان بودند به کربلا آمدند، سر قبر حسین بن علی (علیه السلام) پیمان برادری و وفاداری بستند (حسینی خامنه ای، ۲۴ /۱۲ /۱۳۵۲).
۵.
اربعین حسینی، نماد حضور پیروان اهل بیت علیهم السلام
می دانید یکی از علائم ایمان زیارت اربعین است؟
شیعه یک جمع متفرّقی بود امّا مثل دانه های تسبیح، یک رشته و یک نخ، همه اینها را به هم وصل می کرد.
آن رشته چه بود؟
رشته اطاعت و فرمان بَری از مرکزیّت تشیّع، از رهبری عالی تشیّع یعنی امام...
ممکن بود دو نفر از حال هم خبر نداشته باشند، امّا بودند کسانی که از حال همه باخبر بودند.
فقط کار آنها یک عیب داشت و آن اینکه همدیگر را کمتر می دیدند.
اهل یک شهر و شیعیان یک منطقه، البتّه یکدیگر را می دیدند، امّا یک کنگره جهانی لازم بود برای شیعیانِ روزگار ائمّه علیهم السلام.
این کنگره جهانی را معیّن کردند، وقتش را هم معیّن کردند؛ گفتند در این موعدِ معیّن، در آن کنگره هر کس بتواند شرکت کند.
آن موعد، روز اربعین است؛ و جای شرکت، سرزمین کربلا است؛ چون روح شیعه روح کربلائی و عاشورائی است (حسینی خامنه ای، ۲۴ /۱۲ /۱۳۵۲).
«یادآوری خاطره عاشورا و آن جهاد و از خودگذشتگی و فداکاری عظیم، در روز اربعین انجام می گرفته است.
اگر امروز هم بتوانند شیعیان، آن سرزمین پاک و مقدّس را چنین میعادی قرار بدهند، بسیار کار جالبی خواهد بود و هم دنباله گیری راهی است که ائمّه هدی علیهم السلام به ما ارائه دادند...
بنابراین، مسئله اربعین، یک مسئله مهمّ است (حسینی خامنه ای، ۲۴ /۱۲ /۱۳۵۲).
خوشا به حال آن کسانی که در حال پیاده روی هستند یا پیاده روی خواهند کرد و به زیارت اربعین خواهند رسید و آن زیارت خوش مضمونِ روز اربعین را إن شاءالله خطاب به حضرت خواهند خواند.
..
الحمدلله جوان های ما راه را پیدا کردند و میلیون ها نفر از مردم ما و مردم غیر ما، مردم عراق و دیگران، در این راه حرکت می کنند، این هم یکی از حوادث بسیار برجسته ای است که خدای متعال منّت گذاشته بر ما و این حادثه را برای ما خلق کرده است.
این شد یک نماد.
امّا این حرکت عظیم که نماد بسیار زیبا و پرشکوهی از حضور پیروان و علاقمندان اهل بیت علیهم السلام است، ما این را نداشتیم، این را خدای متعال در اختیار ما گذاشت (حسینی خامنه ای، ۱۵ /۰۸ /۱۳۹۶).
۶.
راهپیمایی اربعین، شکوه اقتدار اسلامی
امروزه یکی از مصادیق قوّت را دنیای اسلام دارد و آن، راه پیمایی اربعین است؛ وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّه.
راه پیمایی اربعین قوّت اسلام و حقیقت است، قوّت جبهه مقاومت اسلامی است که این جور اجتماع عظیم میلیونیبه سوی کربلا راه می افتند، به سمت حسین، به سمت قلّه و اوج افتخار فداکاری و شهادت که همه آزادگان عالم باید از او درس بگیرند (حسینی خامنه ای، ۲۱ /۰۷ /۱۳۹۸).
۷.
پیاده روی اربعین، موهبت بزرگ الهی
پاداشی که خدای متعال به شهید معمولی می دهد: «اَحیاّْءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ فَرِحینَ بِماِّ ءاتهُمُ اللهُ مِن فَضلِه!
وَ یَستَبشِرونَ بِالَّذینَ لَم یَلحَقوا بِهِم مِن خَلفِهِم اَلّا خَوفٌ عَلَیهِم »؛ حال اَجر شهیدی مثل حسین بن علی (علیه السلام) که شهادت او قابل مقایسه با هیچ شهادتی نیست...: «وَ اِجابَةَ الدُّعاءِ عِندَ قَبرِه؛ در کنار قبر حسین بن علی (علیه السلام) شما دعا کنید، دعایتان مستجاب است.
[واقعاً] دعا کنید؛ لقلقه لسان نباشد؛ بخوانید و بخواهید خدا را، خدای متعال وعده کرده است که اجابت خواهد کرد.
از جمله اجرها در برابر شهادت امام حسین (علیه السلام) این است: «اگر خدای متعال مثلاً ده هزار روز به شما عمر داده باشد، این چند روزی که در حال رفت و آمد به سمت قبر این بزرگوار هستید، جزو اینها حساب نمی شود؛ این اضافه بر آن تعداد روزهایی است که خدای متعال مقدّر کرده که عمر شما باشد (حسینی خامنه ای، ۰۱ /۰۷ /۱۳۹۸).
۸.
گسترش معرفت حسینی، با گردهمایی اربعین حسینی
ما نه فقط در دوران خودمان، بلکه در تاریخ نیز چنین اجتماعی [اجتماع اربعین حسینی] را سراغ نداریم.
چنین حرکتی که هر سال، و هر سال گرم تر از سال قبل اتّفاق بیفتد؛ بی نظیر است.
این حرکت حسینی [پیاده روی اربعین] در گسترش معرفت به امام حسین (علیه السلام) نقش دارد.
اربعین با این حرکتی که عمدتاً بین نجف و کربلا در راه پیمایی هر سال به وجود می آید بین المللی شد؛ چشم های مردم دنیا به این حرکت دوخته شد؛ امام حسین (علیه السلام) و معرفت حسینی به برکت این حرکت عظیم مردمی بین المللی شد (حسینی خامنه ای، ۲۷ /۰۶ /۱۳۹۸).
امروز در دنیای پیچیده پُرهیاهویی که بر بشریّت حاکم است، حرکت اربعین، یک فریاد رسا و یک رسانه بی همتا است.
در دنیا چنین چیزی وجود ندارد، اینکه میلیون ها انسان راه می افتند، نه فقط از یک شهر یا یک کشور [بلکه] از کشورهای مختلف، و نه فقط از یک فرقه اسلامی [بلکه] فِرَق مختلف اسلامی و حتّی بعضی ادیان غیر اسلامی (حسینی خامنه ای، ۲۱ /۰۷ /۱۳۹۸).
۹.
نشر معارف حسینی با پیاده روی اربعین
ما امروز احتیاج داریم که حسین بن علی (علیه السلام) را به دنیا بشناسانیم...
امروز با صدها وسیله علیه اسلام و علیه معارف اسلامی تبلیغ می شود؛ در مقابل این حرکت خصمانه جبهه کفر و استکبار، حرکت معرفت حسینی می تواند یک تنه سینه سپر کند، بِایستد و حقیقت اسلام و قرآن را، به دنیا معرّفی کند.
منطق حسین بن علی (علیه السلام)، منطق دفاع از حق است، منطق ایستادگی در مقابل ظلم و طغیان و گمراهی و استکبار است.
امروز دنیا شاهد حاکمیّت کفر و استکبار و حاکمیّت فساد است.
این پیام امام حسین (علیه السلام) پیام نجات دنیا است (حسینی خامنه ای، ۲۷ /۰۶ /۱۳۹۸).
۱۰.
پاسخی به نیازِ دنیای اسلام
حماسه اربعین یک پدیده فوق العاده ای است که به لطف و فضل الهی در هنگامی که دنیای اسلام نهایت نیاز را به این چنین حماسه ای دارد، به وجود آمده است (حسینی خامنه ای، ۱۲ /۰۷ /۱۳۹۷).
پدیده اربعین، یک پدیده غیر قابل توصیف است، یک رزمایش عظیم و شگفتی ساز است.
غربی ها نمی توانند درک کنند که یعنی چه، چطور می شود؟
از این رو، شما می بینید دستگاه های تبلیغاتی شان اوّلاً چند سال که سکوت می کنند، «توطئه سکوت »؛ چند سال اشاره ای به آن نکردند، تصویری از آن منتشر نکردند...، تحلیل های خصمانه و تحلیل های غلط کردند که از نظر مؤمنان به این راه، تحلیل های بلاهت آمیزی است.
امثال این رادیوی انگلیس و امثال اینها تحلیل خصمانه کردند.
این نشان دهنده این است که فورانِ این سرچشمه فیّاض، به شدّت آنها را دستپاچه کرده، نمی توانند تحلیلش کنند (حسینی خامنه ای، ۱۲ /۰۸ /۱۳۹۷).
۱۱.
الگوی دستیابی امت اسلام به عزت اسلامی
ببینید چه حرکت عظیمی اتفاق افتاد!
(اربعین حسینی).
وقتی حتّی جسم ها در کنار هم قرار می گیرد، این جور انعکاس پیدا می کند.
اگر ما با هم باشیم، کشورهای اسلامی، ملّت های مسلمان سنّی و شیعه و فِرَق مختلف تسنّن و تشیّع با یکدیگر دل هایشان صاف باشد، نسبت به یکدیگر سوءظن نداشته باشند، به یکدیگر اهانت نکنند، ببینید در دنیا چه اتّفاقی خواهد افتاد؛ چه عزّتی برای اسلام درست خواهد شد!
وحدت؛ وحدت (حسینی خامنه ای، ۱۹ /۱۰ /۱۳۹۳).
۱۲.
اربعین حسینی، مایه شرف و آبروی اسلام
اگر ملّت های کشورهای اسلامی در همه این منطقه وسیع نه در جزئیّات، [بلکه] در جهتگیری های کلّی با یکدیگر همراه باشند، دنیای اسلام به اوج ترقّی و تعالی خواهد رسید...
هرجا نمونه هایی از این اجتماع را مشاهده کردیم، انعکاس آن در دنیا مایه شرف و آبروی اسلام و مسلمین شد.
شما ملاحظه کردید در اربعین حسینی میلیون ها انسان در کنار هم قرار گرفتند؛ خود این حرکت عظیم جمعی از مسلمان ها، که در دنیا انعکاس پیدا کرد، تعظیم کردند؛ تجلیل کردند.
آن را بزرگترین گردهمایی عالم به حساب آوردند (حسینی خامنه ای، ۱۹ /۱۰ /۱۳۹۳).
نتیجه
از مجموع مباحث پیش گفته نتیجه می شود که:
۱.
پیاده روی اربعین حسینی، مصداق بارز جهاد تبیین و تداوم قیام عاشورا است.
۲.
پیاده روی اربعین، تجلی ارادت جمع کثیری از مردمان به یک هویت مشترک و جهانی (خدامحوری و مبارزه با ستمگری و طاغوت ها) است.
۳.
حضور هزاران انسان عاشق بصیر با قومیت های متفاوت در این مراسم باشکوه، فرایندی برای پیدایی هویت اسلامی است که در سطحی فراتر از هویت ملی جریان دارد.
۴.
پیاده روی اربعین، یک انگاره فرهنگی، سیاسی و تمدن ساز است که موجب تقویت هویت اسلامی، همبستگی ملّی و همدلی مسلمانان مخصوصاً شیعیان می شود، و زمینه ساز ظهور قائم آل محمد رحمه الله است.
۵.
پیاده روی اربعین، که دارای هویت فراملی است، گفتمان عاشورا را در سطح ملت ها فارغ از تفاوت های موجود مطرح می کند و موجب می شود افراد نسبت به آموزه های این گفتمان تعلق خاطر پیدا کنند.
۶.
فرامرزی گفتمان عاشورا، مهمترین برآیند هویت فراملی در قالب پیاده روی اربعین است که نتایج و پیامدهای متعددی را در حوزه های سیاسی و فرهنگی به دنبال دارد.
۷.
دشمن درصدد جانشینی هویت های ساختگی و دروغین به جای هویت اصیل اسلامی است.
اربعین حسینی، یکی از شعائر دینی و نمادی از هویت اصیل اسلامی و شیعی است، که در تکوین هویت جامعه ایرانی و اسلامی نقش مهمی ایفا می کند.