چرا کشورهای غربی می‌خواهند فلسطین را به رسمیت بشناسند؟
طی چند روز گذشته، کشورهای همچون فرانسه، بریتانیا، کانادا و پرتغال اعلام کرده‌اند که قصد دارند دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند یا در حال بررسی این گام هستند، در حالی که برخی از آنها، مانند بریتانیا، شرایطی را برای این اقدام بر اساس رفتار اسرائیل تعیین کرده‌اند.
طی چند روز گذشته، کشورهای همچون فرانسه، بریتانیا، کانادا و پرتغال اعلام کرده‌اند که قصد دارند دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند یا در حال بررسی این گام هستند، در حالی که برخی از آنها، مانند بریتانیا، شرایطی را برای این اقدام بر اساس رفتار اسرائیل تعیین کرده‌اند.
کد خبر: 727105 | ۱۴۰۴/۰۵/۱۲ ۰۸:۱۵:۰۰
طی چند روز گذشته، کشورهای همچون فرانسه، بریتانیا، کانادا و پرتغال اعلام کرده‌اند که قصد دارند دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند یا در حال بررسی این گام هستند، در حالی که برخی از آنها، مانند بریتانیا، شرایطی را برای این اقدام بر اساس رفتار اسرائیل تعیین کرده‌اند.
به گزارش اعتمادآنلاین، برخی از رسانه های ایتالیایی به این مساله پرداخته و معتقدند این رویکرد پس از اقدامات مشابهی صورت می‌گیرد که در ماه‌های گذشته توسط کشورهایی مانند اسپانیا، ایرلند و نروژ انجام شده و پیش از آنها، اسلوونی و چند کشور دیگر اروپایی این مسیر را پیموده‌اند.
به اعتقاد کارشناسان، این تصمیم‌ها در درجه اول به عنوان واکنشی مستقیم به جنایات و کشتارهایی است که ارتش اشغالگر اسرائیل در نوار غزه مرتکب می‌شود.
همه این کشورها در بیانیه‌های رسمی تاکید کرده‌اند به رسمیت شناختن فلسطین گامی دیپلماتیک و نمادین است که با هدف ابراز مخالفت با آنچه در نوار غزه رخ می‌دهد و اعمال فشار سیاسی بر اسرائیل برای دستیابی به آتش‌بس انجام می‌شود.
تحول در موضع غربی
این رویکرد نشان‌دهنده تغییری قابل توجه در موضع سیاسی و عمومی غرب (حداقل در بعد رسانه‌ای و تبلیغاتی) نسبت به اسرائیل است، به ویژه پس از آنکه جهانیان شاهد نتایج محاصره خفقان‌آور دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، بر نوار غزه هستند و جهان به چشم می‌بیند که چگونه اسرائیل ماه‌هاست از ورود غذا و کمک‌های ضروری جلوگیری کرده است.
این اقدامات بحران انسانی را تشدید کرده و منجر به افزایش مرگ‌ومیر ناشی از گرسنگی شده است.
به اعتقاد کارشناسان غربی، با وجود ماهیت نمادین به رسمیت شناختن دولت فلسطین، این اقدام از اهمیت دیپلماتیک بالایی برخوردار است، زیرا به کشور به رسمیت‌شناسنده اجازه می‌دهد سفیر خود را به کرانه باختری، محل استقرار تشکیلات خودگردان فلسطین، اعزام کند و بالعکس سفیر فلسطین در این کشورشان حضور پیدا کند.
همچنین، این گام نشانه‌ای است که مساله نه تنها به توقف عملیات نظامی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند آغاز فرایند صلح مبتنی بر اصل «راه حل دو کشوری» است؛ راه حلی که مدت‌هاست از سوی کشورهای مختلف مطرح بوده اما راهی برای اجرا پیدا نکرده است.
صحیح یا غلط از نگاه کشورهای حامی آن، این راه حل مبتنی بر ایجاد دو کشور فلسطینی و اسرائیلی است که در کنار یکدیگر زندگی کنند!
در این زمینه، کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، اظهار داشت: «ما اکنون تصمیم به اقدام گرفتیم، زیرا من عمیقاً نگران کاهش ایمان به ایده راه حل دو کشوری هستم».
موضع نتانیاهو و اسرائیل
ایده راه حل دو کشوری با مخالفت قاطع ائتلاف راست‌گرای افراطی نتانیاهو و البته اکثر صهیونیست‌های ساکن در فلسطین اشغالی مواجه است که عملاً با سیاست‌های توسعه‌طلبانه استعماری، از جمله تایید اخیر ساخت ۲۲ شهرک جدید در کرانه باختری اشغالی، که بزرگ‌ترین توسعه شهرک‌سازی در دهه‌های اخیر محسوب می‌شود، فرصت‌های تحقق آن را تضعیف می‌کند و با وجود آنکه بر خلاف قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی است اما تل‌آویو همچنان در حال پیشبرد آن است.
ابتکار فرانسه و عربستان در برگزاری کنفرانس بین‌المللی
در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۵، سازمان ملل متحد میزبان کنفرانسی بین‌المللی درباره فلسطین به ابتکار مشترک فرانسه و عربستان سعودی بود که با مشارکت چند کشور اروپایی و اعضای اتحادیه کشورهای عربی برگزار شد.
هدف این کنفرانس هماهنگی تلاش‌های دیپلماتیک مشترک برای پیشبرد فرایند صلح بود، اما آنچه که شاهد آن بودیم بیشتر همسویی برخی از کشورهای عربی با خواست آمریکایی اسرائیلی بود، به نحوی جلسات این کنفرانس برای اولین بار شاهد آن بود که کشورهای عربی علناً و رسما عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس را محکوم کردند و خواستار خلع سلاح این جنبش و واگذاری اداره نوار غزه به تشکیلات خودگردان فلسطین شدند.
به زعم منابع غربی، فرانسه از طریق این ابتکار به دنبال مشارکت دادن کشورهای عربی، به ویژه عربستان سعودی، در تدوین مسیری سیاسی مشترک است که به راه حلی جامع منجر شود.
اعلام موضع بین‌المللی
در جریان این کنفرانس، ۱۵ کشور غربی به رهبری فرانسه اعلام کردند که قصد دارند دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند یا دست‌کم این گزینه را به طور جدی بررسی کنند.
این کشورها شامل آندورا، استرالیا، کانادا، فنلاند، فرانسه، ایسلند، ایرلند، لوکزامبورگ، مالت، نیوزیلند، نروژ، پرتغال، سان مارینو، اسلوونی و اسپانیا هستند.
ایتالیا در میان کشورهای متعهد به این اقدام حضور نداشت.
انگیزه‌های داخلی و تاثیر افکار عمومی
انگیزه‌های به رسمیت شناختن فلسطین از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
در اسپانیا، افکار عمومی حامی فلسطین نقش برجسته‌ای در فشار بر دولت برای انجام این گام دارد.
در بریتانیا، استارمر با فشارهایی از سوی نمایندگان حزب خود مواجه است؛ بیش از ۲۵۰ نماینده اخیراً نامه‌ای امضا کرده‌اند که خواستار به رسمیت شناختن فلسطین شده و برخی وزرا نیز حمایت صریح خود را از این اقدام اعلام کرده‌اند.
در مقابل، تصمیم امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، به نظر می‌رسد تحت تاثیر عوامل شخصی و سیاسی، از جمله مشاهدات او از رنج پناهجویان فلسطینی طی بازدیدش از مصر در آوریل گذشته، زمانی که برای اولین بار از امکان به رسمیت شناختن دولت فلسطین سخن گفت، باشد.
موضع پرتغال هنوز نهایی نشده است.
لوئیس مونته‌نگرو، نخست‌وزیر این کشور، اظهار داشت که، «در حال ارزیابی به رسمیت شناختن دولت فلسطین» است و اشاره کرد که پیش از تصمیم نهایی، نظر پارلمان و رئیس‌جمهور را در نظر خواهد گرفت.
این تصمیم ممکن است در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر آینده اعلام شود.
تاثیر محدود با وجود اهمیت نمادین
با وجود اهمیت این گام‌ها در سطح نمادین و سیاسی، تاثیر مستقیم آنها ممکن است محدود باشد.
اسرائیل تاکید کرده که تسلیم فشارهای بین‌المللی (برای توقف جنایاتش در نوار غزه) نخواهد شد، در حالی که ایالات متحده، مهم‌ترین متحد نظامی و سیاسی اسرائیل، همچنان به موضع خود در مخالفت با به رسمیت شناختن فلسطین پایبند است.
تاکنون، ۱۴۷ کشور از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد دولت فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند که شامل اکثر کشورهای آسیا، آفریقا، اروپای شرقی و آمریکای لاتین است.
در مقابل، تعداد محدودی از کشورهای غربی هنوز دولت فلسطین را به رسمیت نشناخته‌اند.
بنابراین، تغییر موضع احتمالی فرانسه و بریتانیا، در صورت تایید، تحول قابل توجهی تلقی می‌شود.
در این صورت، ایالات متحده تنها کشور غربی در میان اعضای دائم شورای امنیت خواهد بود که فلسطین را به رسمیت نمی‌شناسد، در حالی که فرانسه، چین، روسیه و بریتانیا، یا به رسمیت شناخته‌اند یا نیت خود را برای این کار اعلام کرده‌اند.
ایتالیا، هرچند رسماً فلسطین را به عنوان دولت به رسمیت نشناخته، با این حال واشنگتن هم کنسولگری‌ای در قدس دارد که روابط با تشکیلات خودگردان فلسطین را مدیریت می‌کند.