68 درصد آب‌های زیرزمینی جهان از بین رفته است! - تسنیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اطلاعات جدید ماهواره‌ای حقیقتی نگران‌کننده را آشکار می‌کند: از سال 2002 تاکنون، قاره‌های زمین به‌شکلی فزاینده در حال خشک شدن هستند.
این پدیده نه یک خشکسالی موقتی، بلکه بازآرایی گسترده‌ای در توازن آب شیرین در سطح جهان است.
تغییرات اقلیمی، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و خشکسالی‌های طولانی‌مدت، عوامل اصلی این تغییر بنیادین به‌شمار می‌روند.
مطالعه‌ای که توسط دانشگاه ایالتی آریزونا انجام شده، چهار ناحیه عظیم «فوق‌خشک» (mega-drying) را در نیم‌کره شمالی شناسایی کرده است.
پژوهشگران با تحلیل بیش از 22 سال داده‌ از ماهواره‌های GRACE و GRACE-FO دریافته‌اند که این مناطق خشک با سرعتی معادل 831 هزار کیلومتر مربع در سال، تقریباً دو برابر وسعت ایالت کالیفرنیا، در حال گسترش هستند.
بحران از دست رفتن منابع آب زیرزمینی
نتایج نشان می‌دهد که سرعت خشک شدن مناطق خشک بسیار بیشتر از افزایش رطوبت در مناطق مرطوب است.
از سال 2014، پدیده‌های خشکسالی شدید با نرخ بیش از یک میلیون مایل مربع در سال در نواحی غیر یخ‌زده افزایش یافته‌اند؛ نشانه‌ای از یک نقطه واژگونی اقلیمی که با وقوع پدیده‌های قوی ال‌نینو مرتبط است.
بر اساس این پژوهش، بیش از 75 درصد جمعیت جهان، یعنی بیش از 6 میلیارد نفر، در 101 کشوری زندگی می‌کنند که از سال 2002 به این‌سو با کاهش منابع آب شیرین مواجه بوده‌اند.
این همپوشانی میان رشد جمعیت و افت منابع آبی، تهدیدی جدی برای ثبات جهانی تلقی می‌شود.
در این میان، 68 درصد از کل آب ازدست‌رفته خشکی‌ها مربوط به منابع آب زیرزمینی است.
این منابع اکنون بیش از یخچال‌های طبیعی گرینلند در افزایش سطح دریا نقش دارند.
آب‌های سطحی (18 درصد)، رطوبت خاک (9 درصد) و برف ذخیره‌شده (5 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
جِی فامیلیتی، یکی از پژوهشگران این مطالعه، می‌گوید: «این یافته‌ها شاید هشدارآمیزترین نشانه‌ای باشند که تاکنون درباره تأثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آبی‌مان دریافت کرده‌ایم.
قاره‌ها در حال خشک شدن‌اند، دسترسی به آب شیرین در حال کاهش است و سطح دریا با سرعت بیشتری بالا می‌رود.»
چهار کمربند عظیم خشکسالی
مطالعه حاضر چهار کمربند خشکسالی به‌هم‌پیوسته را معرفی می‌کند که اکنون مناطق وسیعی از نیم‌کره شمالی را درگیر کاهش شدید منابع آب کرده‌اند.
در شمال کانادا و آلاسکا، منابع آب زمینی (غیر از یخچال‌ها) سالانه 0.34 اینچ کاهش می‌یابند.
در روسیه شمالی، کاهش سالانه 0.16 اینچ ثبت شده که ناشی از ذوب شدن خاک منجمد (پرمافراست) و تداوم خشکسالی‌هاست.
منطقه جنوب‌غربی آمریکای شمالی و آمریکای مرکزی نیز با افتی به میزان 0.30 اینچ در سال روبه‌روست که شهرهای بزرگی چون لس‌آنجلس، لاس‌وگاس و مکزیکو‌سیتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بیشترین آسیب اما متوجه مناطق خاورمیانه، شمال آفریقا (MENA) و آسیای مرکزی است؛ جایی که حوزه رودخانه گنگ-برهماپوترا سالانه 0.43 اینچ کاهش دارد و دریاچه‌های خزر و آرال با سقوط شدید 1.18 اینچ در سال مواجه‌اند.
این مناطق که زمانی به‌صورت نقاط پراکنده بحران دیده می‌شدند، اکنون به کمربندهای عظیم و پیوسته خشکی در مقیاس قاره‌ای تبدیل شده‌اند.
خشکی قاره‌ها، عامل جدید افزایش سطح دریا
پیش از سال 2014، بیشتر خشکسالی‌های شدید در نیم‌کره جنوبی رخ می‌داد.
اما از آن زمان تاکنون، این روند معکوس شده و اغلب خشکسالی‌های شدید و طولانی در نیم‌کره شمالی دیده می‌شوند؛ هم‌زمان با یکی از قوی‌ترین رویدادهای ال‌نینو ثبت‌شده در تاریخ.
در حالی‌که مناطق مرطوب در حال کاهش هستند، مناطق استوایی همچنان از روند مرطوب شدن برخوردارند، هرچند کمتر از آنچه مدل‌های اقلیمی IPCC پیش‌بینی کرده‌اند.
امروزه خشکی‌های زمین 44 درصد از افزایش توده‌ای سطح دریا را به خود اختصاص داده‌اند؛ سهمی که حتی از گرینلند یا جنوبگان (قطب جنوب) نیز بیشتر است.
از این میزان، خشکی‌های غیر یخ‌زده سالانه معادل 0.04 اینچ به سطح دریا اضافه می‌کنند و سهم آب زیرزمینی به تنهایی 68 درصد این افزایش را تشکیل می‌دهد.
تخلیه آب سریع‌تر از توان بازسازی طبیعت
مناطق بحرانی همچون حوضه رودخانه سند، دشت شمال چین و دره مرکزی کالیفرنیا اکنون با کاهش سالانه‌ای برابر با 10 درصد یا بیشتر از منابع تجدیدپذیر آب خود روبه‌رو هستند.
نیمی از سفره‌های آب زیرزمینی بزرگ جهان با سرعت بالا در حال تخلیه هستند.
آب‌های زیرزمینی همانند «صندوق‌های اعتماد باستانی» هستند؛ منابعی که پس از تخلیه، قابل احیا در بازه زمانی انسانی نیستند.
هریشیکش چندن‌پورکار، نویسنده اصلی مطالعه، می‌گوید: «شگفت‌آور است که چه حجم عظیمی از آب غیرقابل تجدید را از دست می‌دهیم.
یخچال‌ها و آب‌های زیرزمینی عمیق همچون صندوق‌هایی‌اند که باید تنها در مواقع ضروری، مانند خشکسالی‌های طولانی، از آن‌ها استفاده شود.
اما ما بدون ملاحظه در حال مصرف این منابع هستیم، بدون اینکه در سال‌های پربارش تلاشی برای تغذیه مجدد آن‌ها داشته باشیم.
این یعنی داریم به‌سوی ورشکستگی آبی پیش می‌رویم.»
زنگ بیدارباش جهانی
فامیلیتی هشدار می‌دهد که اگر این روند ادامه پیدا کند، امنیت غذایی و آبی میلیاردها نفر به خطر خواهد افتاد.
اما همچنان راهی برای تغییر وجود دارد.
او می‌افزاید: «این پژوهش اهمیت زیادی دارد.
پیام آن روشن است: ما فوراً به سیاست‌ها و استراتژی‌های نوین برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در مقیاس جهانی نیاز داریم.»
اقدامات فوری باید بر کاهش بهره‌برداری بی‌رویه، افزایش تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی و حفاظت از آبخوان‌ها متمرکز باشد.
تلاش‌های هماهنگ بین‌المللی می‌تواند روند خشکی را کند کرده و از افزایش بیشتر سطح دریا جلوگیری کند.
یافته‌های این مطالعه قرار است در گزارش آینده بانک جهانی درباره بحران جهانی آب گنجانده شود و راهکارهای عملی برای کشورهایی که با کم‌آبی مواجه‌اند، ارائه دهد.
تا آن زمان، پیام روشن است: قاره‌های زمین در حال خشک شدن‌اند.
آب با سرعتی بیشتر از توان طبیعت در حال ناپدید شدن است.
زمان اقدام اکنون است.
این پژوهش در مجله Science Advances منتشر شده است.
انتهای پیام/