راز شاهزاده مصری فاش شد
درِ کاذب کمیاب از گرانیت صورتی، میراث گمشده شاهزاده‌ای سلطنتی در «سقاره» مصر را آشکار می‌کند.
به گزارش مشرق، یک کشف شگفت‌انگیز در گورستان «سقاره» واقع در مصر، آرامگاه ۴۴۰۰ ساله شاهزاده «اوسرفره» (Userefre)، پسر فرعون «اوسرکاف» (Userkaf)، نخستین فرعون دودمان پنجم مصر را آشکار کرد.
این آرامگاه دارای یک درِ کاذب خاص از گرانیت صورتی است که با در نظر گرفتن ابعادی برابر با ۴.۵ متر ارتفاع و ۱.۱.۵ متر عرض، بزرگ‌ترین دری است که تاکنون در مصر کشف شده است.
این کشف، نور تازه‌ای روی آداب خاکسپاری سلطنتی در دوران پادشاهی کهن می‌افکند و یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی اخیر در «سقاره» محسوب می‌شود.
این کشف توسط یک هیأت باستان‌شناسی مشترک از شورای عالی آثار باستانی و بنیاد آثار تاریخی و میراث «زاهی حواس» انجام شد.
دکتر محمد اسماعیل خالد، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر، توضیح داد که این نخستین‌بار است دری کاذب با چنین ابعاد بزرگی و از جنس گرانیت صورتی در سراسر مصر یافته شده است.
این در با کتیبه‌های هیروگلیف تزئین شده است که عناوین برجسته شاهزاده «Userefre» را شامل می‌شود، از جمله «شاهزاده موروثی، فرماندار مناطق بوتو و نخبت، کاتب سلطنتی، وزیر، قاضی و کاهن آوازخوان.»
یک گذرگاه سلطنتی بی‌سابقه
درهای کاذب در رسوم خاکسپاری مصر باستان اهمیت روحانی عمیقی داشتند، زیرا به عنوان دروازه‌های نمادین عمل می‌کردند که روح متوفی می‌توانست از طریق آن‌ها بین دنیای زندگان و جهان پس از مرگ سفر کند.
با این حال، بیشتر درهای کاذب کشف‌شده در آرامگاه‌های مصری از جنس سنگ آهک ساخته شده بودند که منبع آن در منطقه فراوان بود.
استفاده از گرانیت صورتی کمیاب برای درِ کاذب شاهزاده «Userefre»، نشان‌دهنده مهارت استثنائی و منابع قابل توجهی است که برای آرامش ابدی شاهزاده اختصاص یافته بود.
گرانیت صورتی باید از «اسوان»، در حدود ۶۰۰ کیلومتری جنوب سقاره، استخراج و حمل می‌شد که آن را به ماده‌ای گران‌قیمت و باارزش تبدیل می‌کرد؛ ماده‌ای که تنها برای خاندان سلطنتی و نخبگان عالی‌رتبه محفوظ بود.
اندازه عظیم این در نیز جایگاه والای این شاهزاده در سلسله مراتب سلطنتی را منعکس می‌کند و تعهد دودمان پنجم به آماده‌سازی خاکسپاری‌های باشکوه برای اعضایش را نشان می‌دهد.
اشیاء شگفت‌انگیز و ارتباط با دودمان سوم
این آرامگاه شامل مجموعه‌ای خارق‌العاده از اشیاء بود که ارتباطات با حاکمان دودمان سوم مصر را آشکار می‌کرد.
مهم‌تر از همه، باستان‌شناسان مجسمه‌هایی از فرعون «جوسر»، همسرش و ۱۰ دخترشان را کشف کردند.
بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد این مجسمه‌ها در اصل در نزدیکی هرم پلکانی مشهور «جوسر» قرار داشته و در دوران متأخر، احتمالا در دوره بیست‌وششم (۶۸۸ ـ ۵۲۵ پیش از میلاد) به آرامگاه شاهزاده «Userefre» منتقل شده‌اند.
دکتر زاهی حواس، وزیر پیشین آثار باستانی و رهبر گروه حفاری، در بیانیه‌ای از سوی وزارتخانه اشاره کرد که این مجسمه‌های دودمان سوم به‌شدت کمیاب هستند.
میراث سلطنتی و رازهای ادامه‌دار
شاهزاده «Userefre» پسر فرعون «اوسرکاف» بود، که حدودا بین سال‌های ۲۴۶۵ تا ۲۴۵۸ پیش از میلاد حکومت کرد و بنیان‌گذار دودمان پنجم بود.
این دوره، نقطه عطفی مهم در تاریخ مصر به‌شمار می‌رفت، زیرا آرامگاه‌های سلطنتی از جیزه به مکان‌های دیگر منتقل شدند، درحالی که سقاره همچنان به‌عنوان محل دفن ممتاز نخبگان باقی ماند.
این کشف، بینش‌های ارزشمندی درباره تحولات سیاسی و مذهبی در این عصر متحول‌کننده ارائه می‌دهد.
از جمله اشیاء دیگری که در آرامگاه یافت شده‌اند، می‌توان به یک میز پیشکش از جنس گرانیت قرمز با قطر ۹۲.۵ سانتی‌متر اشاره کرد، که کتیبه‌هایی از فهرست پیشکش‌ها برای شاهزاده متوفی در خود داشت.
باستان‌شناسان همچنین ۱۳ مجسمه از گرانیت صورتی را کشف کرده‌اند که بر نیمکت‌هایی با پشتی بلند نشسته‌اند.
علاوه‌بر این چندین مجسمه از گرانیت سیاه متعلق به دوره‌های مختلف، که نشان‌دهنده استفاده دوباره از این آرامگاه در طول قرون متمادی است، نیز کشف شد.
این کشف به شواهد قبلی می‌افزاید و نشان می‌دهد «سقاره» در دوران دودمان پنجم همچنان یک مکان خاکسپاری ممتاز باقی مانده بود، حتی زمانی که آیین‌های خاکسپاری سلطنتی در حال تغییر بودند.
کاوش هنوز کامل نشده است، زیرا باستان‌شناسان فقط بخشی از مجموعه آرامگاهی شاهزاده «Userefre» را کشف کرده‌اند.
به‌ویژه محل واقعی اتاق خاکسپاری شاهزاده هنوز شناسایی نشده است که این امر نشان می‌دهد ممکن است کشفیات مهم‌تری در پیش باشد.
این پروژه کاوشی همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهد تا مشخص کند چرا مجسمه‌های دودمان سوم از مکان اصلی خود، در نزدیکی هرم جوسر، به این آرامگاه متعلق به دودمان پنجم منتقل شده‌اند.