نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در فراگیری و ارتقای سواد اقلیم - تسنیم
تغییر اقلیم پدیده ای جهانی با پیامد هایی محلی است؛ پیامدهایی که هر منطقه بسته به ویژگی های جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی خود به شکلی خاص با آن مواجه می شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، آن‌چه در پدیده تغییر اقلیم نقش کلیدی ایفا می‌کند، ارتقای «سواد اقلیم» در میان شهروندان است، چرا که سواد اقلیم، توانایی درک علمی، انتقادی و عملی نسبت به پدیده‌های اقلیمی و تعامل هوشمندانه با آنها را افزایش می‌دهد.
تنها با آگاهی‌بخشی گسترده در این حوزه می‌توان مردم را از حالت انفعال خارج کرد و آنان را به بازیگرانی فعال و مشارکت‌جو در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات اقلیمی تبدیل کرد.
در واقع مسیر دستیابی به تاب‌آوری جمعی در برابر بحران‌های محیط‌زیستی، از آموزش اقلیم‌محور و تقویت سرمایه دانشی جامعه عبور می‌کند؛ چراکه هر تصمیم درست محلی در برابر پیامد‌های تغییر اقلیم، بر پایه فهم درست از اقلیم و تعامل آگاهانه با آن استوار است.
در این راستا سید مجید میررکنی، عضو هیئت علمی دانشگاه و عضو انجمن هواشناسی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شیراز، به بررسی تغییر پدیده اقلیم پرداخته که در زیر آورده شده است.
تسنیم: تفاوت «دانش اقلیم تخصصی» و «سواد اقلیم عمومی» در چیست؟
وجه تمایز «دانش اقلیم تخصصی» و «سواد اقلیم عمومی» در چهار محور خلاصه می‌شود؛ مخاطب، عمق محتوا، کاربرد، و هدف که تفاوت این دو موضوع را رقم زده است.
تسنیم: دانش اقلیم تخصصی را بیشتر توضیح دهید.
دانش اقلیم تخصصی، پیکره علمی و پژوهشی مدیریت اقلیم را شکل می‌دهد و پایه‌گذار سیاست‌گذاری‌هاست.
اما سواد اقلیم عمومی، پلی میان علم اقلیم و جامعه است و نقش حیاتی در تحقق تاب‌آوری اجتماعی، مشارکت مردمی، و تغییر رفتار محیط‌زیستی دارد.
به تعبیر دیگر دانش اقلیم «می‌سازد»؛ اما، سواد اقلیم «تغییر می‌دهد».
تسنیم: سازمان‌های مردم‌نهاد در آموزش اقلیم چه نقشی دارند؟
سمن‌ها از نفوذ اجتماعی، اعتماد عمومی و قدرت ارتباط محلی و همچنین سابقه فعالیت در آموزش، توسعه پایدار و محیط‌زیست برخوردار هستند.
اجرای کمپین‌های آگاهی‌بخشی در مدارس، مساجد و محله‌ها، طراحی کارگاه‌های محلی برای کشاورزان و بانوان خانه‌دار، تولید محتوای اقلیمی به زبان ساده (بروشور، پادکست، انیمیشن، نمایش خیابانی) و‌همکاری با شهرداری‌ها و آموزش‌وپرورش در برنامه‌های زیست‌محیطی از نمونه فعالیت‌های سمن‌های مردم‌نهاد است.
تسنیم: سمن‌ها در این باره چه چالش‌هایی دارند؟
کمبود بودجه و منابع انسانی، موانع بوروکراتیک و عدم حمایت کافی دولتی و ناآگاهی برخی اعضای سمن‌ها از اصول علمی اقلیم از جمله این چالش‌هاست.
تسنیم: چه راهکاری برای تقویت نقش سمن‌ها پیشنهاد می‌کنید؟
ایجاد شبکه ملی سمن‌های اقلیمی، آموزش مربیان محلی در حوزه اقلیم‌پژوهی، مشارکت سمن‌ها در سیاست‌گذاری‌های اقلیمی (برنامه ششم/هفتم توسعه، طرح‌های شهرداری)، حمایت قانونی و مالی از سمن‌های فعال در حوزه اقلیم و همکاری با رسانه‌ها برای گسترش پیام‌های اقلیمی از جمله این پیشنهادات است.
تغییر اقلیم یک مسئله انسانی است و نه صرفا زیست‌محیطی و سمن‌ها به‌عنوان پل میان علم و جامعه، می‌توانند بستر تغییر رفتار و تاب‌آوری اجتماعی باشند.
بر این باورم که بدون آموزش و بدون حضور مردم، هیچ راهبرد اقلیم پایدار نخواهد بود.
تسنیم: چه پیشنهادی برای اقدامات آینده در پدیده تغییر اقلیم دارید؟
تدوین «برنامه جامع آموزش اقلیم» با مشارکت سمن‌ها، گنجاندن سواد اقلیم در محتوای کتاب‌های درسی، حمایت شهرداری‌ها و شورا‌های شهر از برنامه‌های اقلیمی مردمی و ایجاد پایگاه داده تجربیات بومی اقلیم‌سازگار برای آموزش به عنوان پیشنهاداتی مطرح می‌شود که می‌توان در آینده به صورت کاربردی‌تر به آنها پرداخت.
انتهای پیام/424/
