ریزدگردها می‌تازند، اعتبارات نمی‌رسند/ هشدار درباره پیشروی شن‌های روان در قم - تسنیم
در حالی که کانون های گردوغبار در قم فعال تر از همیشه اند، پروژه های تثبیت شن به دلیل کمبود بودجه معطل مانده اند. اگر اقدامی فوری نشود، قم در حلقه محاصره کویر قرار می گیرد.
به گزارش خبرنگار تسنیم از قم، استان قم با جمعیتی بالغ بر 1.4 میلیون نفر، با چالش‌های متعددی در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست مواجه است.
از جمله این چالش‌ها می‌توان به خشکسالی، بیابان‌زایی و افزایش ریزگردها اشاره کرد.
قم با وسعتی حدود 1.2 میلیون هکتار، بیش از 85 درصد مساحت خود را به مراتع، بیابان‌ها و اراضی نیمه‌خشک اختصاص داده است.
در حال حاضر، حدود 100 هزار هکتار از اراضی قم به‌عنوان کانون تولید ریزگرد شناخته می‌شوند که از این میان، 40 هزار هکتار در زمره کانون‌های بحرانی قرار دارند.
این مناطق با کمترین وزش باد، ذرات معلق را وارد جو می‌کنند و کیفیت هوا را در قم و حتی استان‌های همجوار به خطر می‌اندازند.
مطالعات نشان می‌دهد بیش از 400 هزار هکتار از مساحت استان مستعد تولید گردوغبار است؛ مناطقی که به دلیل کاهش بارندگی، فرسایش خاک و تخریب پوشش گیاهی به کانون‌های فعال گردوغبار تبدیل شده‌اند.
9 روز هوای سال در قم طی سال 1404
قم طی دهه‌های اخیر، از نظر کیفیت هوا با افت چشمگیری مواجه بوده است.
در اوایل دهه 90، تنها حدود 20 تا 30 روز هوای ناسالم در قم ثبت می‌شد، اما این عدد در سال گذشته به بیش از 90 روز رسید.
طبق آخرین آمارها، تنها 9 روز از 100 روز ابتدایی امسال، هوای پاک در شهر ثبت شده است.
به‌ویژه در تیرماه امسال، 24 روز با گردوغبار همراه بوده که از نظر آماری کم‌سابقه و هشداردهنده است.
ریزگردها تأثیر مستقیمی بر سلامت عمومی دارند؛ ذرات معلق با نفوذ به عمق ریه‌ها، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های تنفسی و قلبی می‌شوند.
آمارها نشان می‌دهد که سالانه حدود 800 نفر در قم به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
همچنین در سال 1403، بیش از 30 هزار نفر در کشور قربانی آلودگی هوا شده‌اند؛ آماری که ضرورت اقدامات فوری برای مقابله با این بحران زیست‌محیطی را دوچندان می‌کند.
در چنین شرایطی، حفاظت از منابع طبیعی و اجرای برنامه‌های مدیریت پایدار در قم اهمیت مضاعفی یافته است.
بدون همکاری مؤثر بین دستگاه‌های اجرایی، نهادهای محلی و مشارکت مردمی، امکان مقابله با این بحران فراگیر وجود نخواهد داشت.
در همین راستا، خبرگزاری تسنیم در قالب پرونده‌ای ویژه به بررسی ابعاد مختلف بحران زیست‌محیطی و منابع آبی قم پرداخته است.
در ادامه، گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار ما با محمد شعاعی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم را می‌خوانید:
تسنیم: با توجه به افزایش فشار بر منابع طبیعی به دلیل رشد جمعیت و توسعه صنعتی استراتژی شما برای تضمین پایداری بلندمدت این منابع چیست؟
شعاعی: برای بحث‌های منابع طبیعی و اکولوژیک، باید گفت که هر منطقه‌ای توان مشخصی دارد.
در صورتی که فشار بیشتری به این توان وارد شود، ممکن است منجر به از هم پاشیدن اکوسیستم آن منطقه گردد.
در استان قم نیز با توجه به محدودیت‌های مختلفی که داریم، این مسئله به وضوح مشاهده می‌شود.
یکی از مهم‌ترین محدودیت‌ها، بحث منابع آبی است.
به‌طور مثال، آب آشامیدنی استان قم از حوزه‌های آبی استان‌های دیگر تأمین می‌شود که خود نشان‌دهنده وضعیت حساس منابع آبی در این استان است.
همچنین، آمار نشان می‌دهد که تراکم جمعیت در قم نسبت به سایر نقاط کشور بسیار بالاست.
این مسئله در کنار مهاجرپذیری بالا، فشار زیادی به منابع طبیعی و زیرساخت‌های استان وارد می‌کند.
این وضعیت باعث می‌شود که منابع موجود توان پاسخگویی به نیازهای جمعیت در حال رشد را نداشته باشد و در صورت ادامه این روند، احتمال ایجاد مشکلات بزرگ برای منابع آبی و سایر منابع طبیعی استان وجود خواهد داشت.
بنابراین، ضروری است که رشد جمعیت در قم به‌ویژه در بخش مهاجرت کاهش یابد و در انتخاب صنایع و واحدهای تولیدی نیز دقت بیشتری صورت گیرد تا صنایعی که نیاز آبی کم دارند، در این استان مستقر شوند.
تسنیم: آیا با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی قم، برنامه‌ای برای مقابله با بیابان‌زایی و گسترش کویر وجود دارد؟
شعاعی: در خصوص مقابله با بیابان‌زایی و گسترش کویر در استان قم، اولویت اصلی ما در حال حاضر، مقابله با پدیده بیابان‌زایی است.
در این راستا، مطالعه‌ای با همکاری مشاوران انجام شده است که مراحل تاییدیه‌های مختلف را گذرانده است.
این مطالعه به‌منظور انجام پروژه‌های ملی برای مقابله با بیابان‌زایی و استفاده از منابع مختلف جهت تأمین آب برای این پروژه‌ها، در حال پیگیری است.
خوشبختانه با همکاری استاندار و نمایندگان مجلس، تا حد زیادی پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شده است.
یکی از راهکارها، استفاده از آب‌های نامتعارف مانند پساب است که به‌عنوان منبع آبی برای نهال‌کاری در مناطق بیابانی در نظر گرفته شده است.
در کنار این اقدامات، یکی از اولویت‌های دیگر منابع طبیعی، حفاظت از منابع و کنترل کانون‌های بیابان و گرد و غبار است.
این مشکلات به‌طور جدی سلامت مردم را تهدید می‌کند و تلاش ما این است که با مدیریت صحیح، این تهدیدات را کاهش داده و سلامت محیط زیست را حفظ کنیم.
تسنیم: ریشه اصلی بروز ریزگردها در استان چیست؟
شعاعی: ریشه‌های اصلی بروز پدیده ریزگردها در استان قم ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی است.
بخشی از این پدیده، همان‌طور که در سایر نقاط جهان نیز مشاهده می‌شود، ناشی از عوامل طبیعی است و خارج از کنترل مستقیم انسان رخ می‌دهد.
اما بخش مهمی از منشأ آن، عوامل انسانی است که قابل مدیریت و پیشگیری می‌باشند.
تسنیم: عوامل انسانی که در بروز ریزگردهای قم اثرگذار است را نام ببرید؟
شعاعی: از جمله مهم‌ترین عوامل انسانی، می‌توان به اراضی کشاورزی رهاشده اشاره کرد.
زمین‌هایی که در گذشته کشت و زرع در آنها جریان داشت، اما به دلایل مختلفی از جمله کمبود آب، متروکه شده‌اند.
این اراضی که پیش‌تر ساختار طبیعی و مقاومی در برابر باد داشتند، اکنون به کانون‌های تولید گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
نمونه بارز دیگر، بهره‌برداری غیراصولی و مخرب از معادن، به‌ویژه در شرق قم است.
در سال‌های گذشته، مجوزهایی برای برداشت سولفات سدیم صادر شده بود که به شیوه‌های سنتی و با تخریب شدید سطح زمین انجام می‌شد.
این روش موجب می‌شد سطح خاک پوک و بدون پوشش باقی بماند و خاصیت موینگی باعث می‌گردید املاح به سطح بیایند و زمین مستعد ایجاد گرد و غبار شود.
در سال‌های اخیر، با توجه به آثار مخرب این فعالیت‌ها، هیچ‌گونه مجوز جدیدی برای برداشت در آن منطقه صادر نشده و فعالیت‌ها متوقف شده است.
از دیگر عوامل انسانی مؤثر، چرای بی‌رویه دام است.
هرچند در مقایسه با سایر عوامل، نقش کمتری دارد، اما به‌ویژه در مناطقی که دام‌هایی مانند شتر حضور دارند، کنترل آن دشوارتر می‌شود.
با این حال، مهم‌ترین عامل تخریب، کاهش یا قطع حقابه‌های زیست‌محیطی است.
مناطقی که در گذشته (50 سال قبل) پوشش گیاهی انبوه و متراکم داشتند تا جایی که به «بند جنگل» معروف بودند اکنون به زمین‌های لخت و فاقد پوشش تبدیل شده‌اند.
این تغییرات در نتیجه‌ی کاهش جریان‌های آب طبیعی و تغییر اقلیم است.
تسنیم: با توجه به چالش‌های مطرح‌شده در تأمین حقابه استان قم، چه راهکارهایی برای احیای اکوسیستم‌های طبیعی استان از طریق بازپس‌گیری منابع آبی از استان‌های همجوار پیشنهاد می‌شود، و چه عواملی در حال حاضر مانع تحقق این هدف هستند؟
شعاعی: برای مقابله با این بحران، باید تمام تلاش استان بر این باشد که حقابه‌های زیست‌محیطی را از استان‌های همجوار بازپس گیرد.
همکاری برخی استان‌های همجوار مثبت بوده، اما همچنان لازم است این موضوع به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.
شواهد ماهواره‌ای نشان می‌دهد که در برخی مناطق بالادست، با وجود کاهش منابع آبی، توسعه باغات ادامه یافته و این امر تأثیر مستقیمی بر کاهش سهم آب استان قم داشته است.
اگرچه کاهش بارندگی را می‌توان تا حدی پذیرفت، اما ضروری است که توزیع منابع آبی با عدالت و بر اساس نیازهای محیط‌زیستی انجام شود.
تسنیم: مهم‌ترین موانع سد راه تأمین حقابه‌های قم چیست؟
شعاعی: یکی از مهم‌ترین موانع تأمین حقابه، سدهایی مانند سد الغدیر در استان مرکزی (ساوه) و سد پانزده خرداد است.
هرچند مدیریت سد پانزده خرداد در اختیار استان قم است، اما آبی که پیش‌تر از مناطق بالادست به این سد وارد می‌شد، به شدت کاهش یافته و لازم است بررسی شود که این منابع به کدام سمت هدایت شده‌اند.
در نهایت، باید تأکید کرد که هدف از آزادسازی بخشی از این آب‌ها، صرفاً برای مصارف کشاورزی نیست، بلکه برای احیای اکوسیستم و حفظ منابع طبیعی استان ضروری است.
امیدواریم که با پیگیری جدی دستگاه‌های ذی‌ربط، این امر محقق گردد.
تسنیم: پروژهای در دست اجرا برای مقابله با ریزگردها در استان چیست؟
شعاعی: در مطالعات انجام‌شده برای مقابله با پدیده ریزگردها، مجموعه‌ای از اقدامات متناسب با شرایط هر منطقه پیش‌بینی شده است.
در برخی مناطق، تنها راهکار مؤثر، قرق و حفاظت از عرصه‌های طبیعی تشخیص داده شده است.
به این معنا که با مدیریت و سامان‌دهی ورود دام و جلوگیری از چرای بی‌رویه، طبیعت می‌تواند در بازه‌ای چندساله به وضعیت اولیه خود بازگردد.
در برخی دیگر از مناطق، ضرورت کاشت نهال‌های مقاوم به شرایط بیابانی تشخیص داده شده است.
این گونه‌ها به مراقبت دائمی نیاز ندارند و اگر طی دو سال ابتدایی به‌درستی آبیاری و مراقبت شوند، پس از آن به زیست مستقل ادامه می‌دهند و به‌تدریج با اندک رطوبت طبیعی موجود، تثبیت می‌گردند.
تسنیم: چه اقدامات کاربردی و عملیاتی برای مهار ریزگردهای قم شده است؟
شعاعی: چندین کار انجام شده است.
در مناطقی که امکان نهال‌کاری وجود ندارد، استفاده از بادشکن‌های غیرزنده پیشنهاد شده است.
این بادشکن‌ها که از مصالح مختلف تهیه می‌شوند، مانعی در برابر وزش باد و برخاستن گرد و غبار ایجاد می‌کنند و از انتقال آن به سمت مناطق مسکونی جلوگیری می‌نمایند.
مطالعه جامع انجام‌شده شامل نقشه‌های دقیق و راهکارهای مشخص برای هر ناحیه است.
افزون بر این، برخی اقدامات نیز بر عهده سایر دستگاه‌هاست؛ به‌عنوان مثال، در مناطقی که کشاورزی انجام می‌شود، اجرای کشاورزی حفاظتی بر عهده سازمان جهاد کشاورزی است.
این سازمان باید با ارائه علوفه و تأمین نیازهای دامداران، آنها را از ورود دام به مراتع حساس باز دارد.
تمامی این راهکارها در قالب یک کتابچه مطالعاتی جامع تدوین و حتی به تصویب مراجع ذی‌ربط از جمله شورای برنامه‌ریزی استان رسیده و هم‌اکنون آماده اجراست.
برای اجرای طرح در سطح 52 هزار هکتار، برآورد مالی بر اساس قیمت‌های روز، رقمی در حدود 2.5 هزار میلیارد تومان (دو و نیم همت) در بازه‌ای پنج‌ساله است.
پیگیری‌های لازم در حال انجام است تا از منابع دولتی و نیز ظرفیت‌های مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی بهره‌برداری شود.
تسنیم: چه دلایلی باعث شده است که مشارکت واحدهای صنعتی در اجرای طرح مقابله با گرد و غبار از محل اعتبارات داخلی خودشان پیش‌بینی شود، و این مشارکت به چه شیوه‌ای قرار است انجام گیرد؟
شعاعی: در منطقه مورد نظر، چند واحد صنعتی و نظامی از جمله شرکت گاز، شرکت نفت حضور دارند.
در کتابچه مطالعاتی، مشارکت این نهادها از محل مسئولیت اجتماعی آنها پیش‌بینی شده است.
از آنجا که گرد و غبار سالانه خسارات قابل توجهی به تجهیزات و زیرساخت‌های آنها وارد می‌کند، منافع اجرای طرح نه تنها برای عموم مردم بلکه برای خود این سازمان‌ها نیز قابل توجه است.
بر این اساس، به این نهادها عرصه‌هایی مشخص واگذار خواهد شد تا عملیات اجرایی در قالب پیمانکاران منتخب خود آنها انجام گیرد.
مقرر شده است که این عملیات از محل اعتبارات داخلی نهادهای مذکور و نه از بودجه منابع طبیعی تأمین شود.
تاکنون رایزنی‌هایی انجام شده و برخی از این نهادها نیز آمادگی خود را برای مشارکت اعلام کرده‌اند.
با پیگیری‌های مستمر، امیدواریم به‌زودی شاهد آغاز اجرای عملیاتی طرح باشیم.
تسنیم: چگونه از فناوری‌های نوین مانند سنجش از دور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در نظارت و مدیریت منابع طبیعی استفاده می‌کنید؟
شعاعی: با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیک، معتقدیم که جامعه باید از این پیشرفت‌ها بهره‌برداری کند.
در این راستا، ما در چندین زمینه از تکنولوژی‌های پیشرفته استفاده کرده‌ایم.
یکی از این زمینه‌ها، بهبود دقت نقشه‌ها در حوزه تشخیص و تصویب مالکیت دولت است.
در گذشته، دقت نقشه‌ها به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های قدیمی کمتر بود.
اما با ورود تکنولوژی‌های جدید، توانستیم نقشه‌هایی با دقت بسیار بالا (حتی در حد سانتی‌متر) تهیه کنیم که برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی گستره اراضی بسیار مفید است.
در زمینه دیگر، ما به دنبال استفاده از تکنولوژی برای نظارت بر منابع طبیعی و پایش آنها هستیم.
با توجه به محدودیت منابع انسانی و تجهیزات، دیگر امکان نظارت به روش‌های سنتی وجود ندارد.
برای همین، ما در حال استفاده از دوربین‌های با قابلیت زوم بالا و کنترل آنلاین هستیم تا نظارت دقیق‌تری انجام دهیم.
همچنین، به منظور نصب دوربین‌ها و تجهیزات مربوطه، در حال پیگیری تأمین اعتبار و بودجه هستیم تا این پروژه به طور کامل عملیاتی شود.
تسنیم: طرح «پنجره واحد زمین» چه اهدافی را دنبال می‌کند و چه نقش‌هایی در نظارت بر وضعیت زمین ایفا می‌نماید؟
همچنین به چه چالش‌هایی در مسیر بهره‌گیری کامل از فناوری در حوزه منابع طبیعی اشاره شده است؟
شعاعی: در راستای بهبود فرآیندها، اخیراً در کشور طرحی به نام «پنجره واحد زمین» راه‌اندازی شده است که در آن، تمامی استعلام‌ها و مجوزها به صورت متمرکز و از طریق یک نرم‌افزار خاص انجام می‌شود.
این طرح با هدف جلوگیری از فساد و تسریع در فرآیندهای قانونی طراحی شده است.
در این سیستم، ماهواره‌ها به طور مستمر وضعیت زمین‌ها را رصد می‌کنند و در صورت تغییرات غیرمجاز، به طور فوری گزارش داده می‌شود تا اقدامات لازم انجام گیرد.
این سیستم به ما کمک می‌کند که سریع‌تر و مؤثرتر در مواجهه با مشکلات اقدام کنیم.
با وجود این پیشرفت‌ها، هنوز در برخی از زمینه‌ها مانند استفاده از هوش مصنوعی در سازمان‌ها، به مرحله کامل بهره‌برداری نرسیده‌ایم.
در حال حاضر، برخی از نرم‌افزارها برای نظارت بر وضعیت زمین به کار می‌روند، اما برای موضوعاتی مانند فرونشست زمین هنوز ابزارهای دقیق‌تری نیاز داریم.
به طور کلی، استفاده از تکنولوژی در تمامی ابعاد کاری ما، به ویژه در حوزه منابع طبیعی، ضروری است و در تلاش هستیم که با گام‌های مؤثر، به‌طور کامل از آن بهره‌برداری کنیم.
تسنیم: آینده منابع طبیعی قم در مواجهه با چالش‌های جهانی مانند تغییرات آب و هوایی و توسعه پایدار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شعاعی: در مواجهه با چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی و توسعه پایدار، موضوعاتی همچون کاهش گازهای گلخانه‌ای و مقابله با تغییرات اقلیمی در سطح جهانی مطرح است.
طرح‌های مختلفی در سطح بین‌المللی برای کاهش اثرات این تغییرات در نظر گرفته شده است.
کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش‌هایی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای در دستور کار قرار دارد.
با توجه به اهمیت این مسائل، همکاری و تلاش‌های جهانی در راستای کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی و حفظ منابع طبیعی ضروری به نظر می‌رسد.
آنچه که در سازمان ما و به تبع آن در استان انجام شده، به‌ویژه در خصوص توسعه فضای سبز، یکی از طرح‌هایی است که به‌منظور مقابله با مشکلات محیط زیستی مطرح شده است.
این طرح به‌ویژه در رابطه با تولید گلخانه‌ای توسط انسان‌ها، تأثیرات زیادی بر محیط زیست داشته و موجب تلاش برای کنترل این فرآیند شده است.
تسنیم: چگونه از سیستم‌های سنتی مدیریت منابع طبیعی در جوامع محلی استفاده می‌کنید و آنها را با روش‌های مدرن تلفیق می‌نمایید؟
شعاعی: در خصوص استفاده از سیستم‌های سنتی مدیریت منابع طبیعی و تطبیق آنها با روش‌های مدرن، باید اشاره کرد که در راستای ترویج مشارکت مردمی، دوره‌های آموزشی متعددی برگزار شده و مباحث فنی با جوامع محلی در میان گذاشته می‌شود.
افزون بر این، دانش بومی در برخی مناطق از ارزش بالایی برخوردار است و تلاش می‌شود تا این دانش با روش‌های علمی نوین تلفیق گردد تا بهره‌برداری بهینه و پایداری از منابع طبیعی امکان‌پذیر شود.
در زمینه بازیافت پسماند نیز اقدامات چشمگیری صورت گرفته است، چرا که این موضوع در حوزه منابع طبیعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
برخی مناطق به‌طور خاص تحت تأثیر پدیده‌های مخرب نظیر فرسایش و گرد و غبار قرار دارند.
در سال‌های اخیر نیز شدت این ریسک دچار تغییراتی شده که نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و علمی‌تر است.
تسنیم: کارشناسان می‌گویند در سال‌های آینده کانون‌های تولید گردوغبار در قم توسعه پیدا می‌کند، نظر شما چیست؟
شعاعی: مطالعات انجام‌شده در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که چهار کانون اصلی تولید گرد و غبار در استان قم شناسایی شده‌اند: دشت مسیله، حسین‌آباد، میش‌مست و کویر نمک.
در گذشته برآورد می‌شد که وسعت این مناطق حدود 105 هزار هکتار است، اما با توجه به شرایط فعلی، احتمال افزایش این وسعت وجود دارد.
متأسفانه فرایند تخریب منابع طبیعی و پیشروی بیابان به سمت استان قم با سرعتی بیشتر از اقدامات اجرایی ما در حال وقوع است.
در برخی مناطق مانند محور قم–جعفریه، طرح‌های بیابان‌زدایی به اجرا درآمده و بیش از پنج هزار هکتار عملیات تثبیت و نهال‌کاری صورت گرفته است.
این اقدامات، هرچند مؤثر بوده‌اند، اما کافی نیستند.
از سال 1347 در مناطقی نظیر حسین‌آباد فعالیت‌هایی آغاز شده، اما به دلیل محدودیت‌های اعتباری، روند پیشرفت با موانعی مواجه بوده است.
کمبود اعتبار برای مقابله با کنترل گرد و غبار در قم
تسنیم: با توجه به چالش کمبود اعتبارات، چه اقداماتی برای اجرای طرح‌های تثبیت شن و کنترل گرد و غبار در شرق قم انجام شده است؟
نقش هماهنگی بین استانی و حمایت مسئولان در پیشبرد این طرح‌ها را توضیح دهید؟
شعاعی: یکی از چالش‌های اصلی ما، کمبود اعتبارات مالی برای اجرای طرح‌های تثبیت شن و نهال‌کاری در مناطق بیابانی است.
اجرای این اقدامات، به‌ویژه در مناطقی با شرایط اقلیمی سخت، هزینه‌بر و نیازمند مراقبت‌های طولانی‌مدت است.
با این حال، با توجه به اهمیت موضوع، اعلام آمادگی کرده‌ایم و خوشبختانه تصمیم‌گیرندگان استان، از جمله استاندار، سازمان مدیریت، و نمایندگان مجلس به‌طور جدی وارد عمل شده‌اند.
اکنون مطالعات مورد نیاز برای آغاز عملیات در شرق قم، به‌ویژه منطقه‌ای موسوم به "سراجه"، انجام شده و آماده اجراست.
با این حال، اگر اقدام مناسبی صورت نگیرد، این بحران به استان‌های همجوار نیز سرایت خواهد کرد.
باید توجه داشت که پدیده‌هایی مانند گرد و غبار محدود به مرزهای سیاسی نیستند.
به عنوان مثال، مرز مشترک قم با استان اصفهان از جمله مناطقی است که در صورت عدم اقدام هماهنگ، می‌تواند منبع ورود مجدد گرد و غبار به منطقه شود.
تسنیم: بازدیدهای میدانی نمایندگان مجلس از کانون‌های تولید ریزگرد در قم تاثیری در جذب اعتبارات داشته است؟
شعاعی: بله در سال گذشته، طی بازدید میدانی نمایندگان محترم مجلس از مناطق درگیر، هماهنگی‌هایی با نمایندگان استان اصفهان نیز انجام شد تا اقدامات مشترکی برای کنترل گرد و غبار صورت گیرد.
با وجود برخی چالش‌ها، روند همکاری رو به بهبود است و در مقایسه با سال‌های گذشته، همراهی بیشتری از سوی مسئولان مشاهده می‌شود.
اگرچه هنوز مشکل تأمین اعتبار وجود دارد، اما با افزایش آگاهی و حساسیت تصمیم‌گیران نسبت به عمق بحران، امید می‌رود که طی سال‌های آینده با اجرای برنامه‌های جامع، بتوان تا حد زیادی از گسترش بیابان و پدیده گرد و غبار جلوگیری کرد.
گفتگو از: اسما صادقی
انتهای پیام/
