یادداشت|ضرورت راه‌اندازی مرکز اسناد ملی در خراسان جنوبی - تسنیم
متأسفانه در استان خراسان جنوبی با وجود ظرفیت های بسیار غنی در حوزه نسخه های خطی و اسناد تاریخی هیچ اقدام عملی و مؤثری برای تأسیس و راه اندازی مرکز اسناد ملی استان و یا دفتر اسناد صورت نگرفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در دنیای امروز که تحولات فرهنگی و فناوری با سرعت فراوانی در جریان است، حفظ این میراث گرانبها اهمیت مضاعفی یافته است.
در همین راستا به عنوان نمونه نمایشگاه بزرگ نسخه‌های خطی و عتیقه در نیویورک که توجه گسترده‌ای از سوی کشورهای غربی را جلب کرده، نشان‌دهنده آن است که کشورهای توسعه‌یافته، حفاظت و مطالعه این نسخه‌ها را به عنوان بخشی از سیاست‌های کلان فرهنگی خود در نظر گرفته و به آن اهمیت ویژه می‌دهند.
اهمیت موضوع از منظر جهانی
کشورهای اروپایی با درک اهمیت حفظ هویت و فرهنگ، نه تنها نسخه‌های خطی و اسناد ارزشمند داخلی خود را حفظ می‌کنند، بلکه حتی نسخه‌ها و اسناد گرانبهای خاورمیانه را نیز به روش‌های مختلف، از جمله خرید یا انتقال قانونی، در کتابخانه‌ها و مراکز پژوهشی خود نگهداری می‌کنند.
برای نمونه، آلمان در دوره اول جنگ طالبان در افغانستان، با همکاری شرکت هواپیمایی لوفت هانزا، حجم عظیمی از اسناد و نسخه‌های تاریخی را به کشور خود منتقل نمود و بدین ترتیب گامی مهم در حفظ و صیانت این میراث برداشت.
این چنین اقدامی را ایران می توانست انجام دهد و با کشور دوست و همسایه تعاملات فرهنگی صورت دهد و در این میان استان ما پیش قدم گردد.
مدیران فرهنگی استان بعد از سالها شنیدن این پیام‌ها تاکنون گوش شنوایی نداشتند و یا با کمک چند غیرمتخصص دانشگاهی که نام استاد بر آنهاست طرح موازی‌کاری برای دپوی اسناد و جمع آوری آن دادند که از دیدگاه سازمان اسناد ملی حرکتی غیرقانونی تلقی می‌گردد.
وضعیت استان خراسان جنوبی
متأسفانه در استان خراسان جنوبی، با وجود ظرفیت‌های بسیار غنی در حوزه نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی، و با وجود تلاش‌های بی‌وقفه کارشناسان، اساتید دانشگاه و فعالان حوزه میراث فرهنگی اکنون هیچ اقدام عملی و مؤثری برای تأسیس و راه‌اندازی مرکز اسناد ملی استان و یا دفتر اسناد صورت نگرفته است.
این موضوع یک خلأ جدی در عرصه حفظ و صیانت از هویت تاریخی استان به شمار می‌رود.
بی‌توجهی به این مسئله، به معنای تهدیدی بزرگ برای نابودی تدریجی میراث فرهنگی استان است؛ چرا که ادامه این روند موجب خروج و تاراج اسناد تاریخی ارزشمند خواهد شد و در نهایت این گنجینه‌ها به موزه‌ها و حراجی‌های خارجی خواهند پیوست؛ پدیده‌ای که به وضوح در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم.
ضرورت اقدام فوری
با توجه به اهمیت بالای موضوع، از مدیران فرهنگی و مسئولان کشوری و استان به ویژه دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها، میراث فرهنگی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط بهدخصوص شخص استاندار انتظار می‌رود تا
هرچه سریع‌تر زمینه تاسیس و راه‌اندازی مرکز اسناد ملی استان را فراهم آورند؛
از ظرفیت و تخصص کارشناسان علم اطلاعات وآرشیویست‌های خبره بهره‌مند شوند؛
به مساله ثبت و حفظ تاریخ شفاهی به صورت جدی بپردازند؛
با تدوین برنامه‌های جامع حفاظت و مستندسازی، جلوی خروج غیرقانونی یا غیرمستند اسناد را بگیرند.
درخواست از استاندار خراسان جنوبی
توجه ویژه و اهتمام جدی به مساله حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی استان، نقشی تعیین‌کننده در حفظ هویت فرهنگی و تمدنی خراسان جنوبی خواهد داشت.
بی‌تردید حفظ نسخه‌های خطی، اسناد تاریخی و مدارک مکتوب، آرشیو دیجیتال، نیازمند اقدامات اساسی و مدیریتی است که بتواند راه را برای نسل‌های آینده هموار کند.
مراتب نگرانی عمیق خود را نسبت به عدم راه‌اندازی مرکز اسناد ملی استان و تبعات مخرب در حال و آینده آن اعلام می‌دارم و پیشنهاد می‌کنم تا این موضوع در اولویت برنامه‌های مدیریتی استان قرار گیرد.
بهره‌گیری از مشاوره واقعی متخصصان و کارشناسان خبره در حوزه آرشیو و میراث فرهنگی، می‌تواند تضمین‌کننده حفظ سرمایه‌های تاریخی خراسان جنوبی باشد.
امید است با تدابیر شایسته، از این میراث گرانبها به خوبی محافظت شود تا تاریخ، هویت و فرهنگ استان در مقابل تهدیدات و تاراج، بیمه گردد و زمینه توسعه علمی و فرهنگی خراسان جنوبی فراهم شود.
علی احسانی مقدم، فعال رسانه‌ای
انتهای پیام/250
