تشخیص و مداخله زودهنگام، کلید پیشگیری از توان‌خواهی ذهنی در کودکان
یک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان گفت: اگر کودک در سنین مورد انتظار نتواند این مهارت‌ها را کسب کند، تا پنج‌سالگی دچار اختلال تکاملی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وبدا، علی اکبر مؤمن، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه تکامل طبیعی کودکان بر چهار پایه اصلی شامل مهارت‌های حرکات درشت، حرکات ظریف، تکلم و ارتباطات فردی و اجتماعی استوار است، گفت: اگر کودک در سنین مورد انتظار نتواند این مهارت‌ها را کسب کند، تا پنج‌سالگی دچار اختلال تکاملی و پس از آن، طبق تعریف جدید سازمان بهداشت جهانی، دچار توان‌خواهی ذهنی یا همان عقب‌ماندگی ذهنی خواهد بود.
وی ادامه داد: در هر یک از این چهار حوزه (حرکات درشت، حرکات ظریف، تکلم و ارتباطات فردی و اجتماعی) ممکن است نشانه‌ها و علائم مانند ضعف در کنترل حرکات عضلات بزرگ مانند سر، گردن، تنه و اندام‌ها، ناتوانی در حرکات ظریف از جمله گرفتن اشیا، بازی با توپ یا بستن دکمه لباس، تأخیر در شروع تکلم و مشکلات ارتباطی و رفتاری بروز کند.
این متخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان، عوامل مؤثر بر بروز توان‌خواهی ذهنی را متعدد دانست و گفت: مشکلات دوران بارداری، روند زایمان، حوادث و بیماری‌های پس از تولد، عوامل ژنتیکی و محیطی مانند وضعیت تغذیه، محل زندگی و دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی، همگی می‌توانند بر تکامل مغزی و ذهنی کودک اثرگذار باشند.
مؤمن بر اهمیت توجه به فرصت طلایی پیشگیری و تشخیص زودهنگام این اختلالات تأکید کرد و افزود: اقداماتی نظیر مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج، انجام تست‌های غربالگری دوران بارداری و پس از تولد، واکسیناسیون به‌موقع، پایش تغذیه و رشد شیرخوار و کودک و همچنین انجام تست‌های ارزیابی تکاملی مانند ASQ نقش حیاتی در پیشگیری از اختلالات تکاملی و ذهنی دارند.
وی همچنین به اهمیت مراجعه و تشخیص به‌هنگام این اختلال اشاره کرد و اظهار داشت: تأخیر یا کوتاهی در این مراحل می‌تواند به صدمات جبران‌ناپذیری منجر شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان کرد: با ارتقای آگاهی والدین و جامعه در این زمینه و تشخیص زودهنگام و مداخلات به‌موقع، می‌توان از بروز بسیاری از اختلالات تکاملی و جسمانی کودکاجن جلوگیری کرد