تپه 9 هزار ساله ازبکی در مسیر ثبت جهانی/ آغاز کاوش‌های مقدماتی - تسنیم
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز از آغاز فرآیند بازنگری در حریم حمام تاریخی حیدرآباد کرج خبر داد و گفت: در صورت آمادگی شهرداری یا بخش خصوصی، آمادگی واگذاری این بنا با کاربری فرهنگی وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، وقتی از میراث فرهنگی سخن می‌گوییم، در واقع از ریشه‌هایی حرف می‌زنیم که تاریخ، هویت، تمدن و روح یک ملت را در خود حفظ کرده‌اند.
بناهایی خاموش اما زنده، که هر آجرشان گواهی است از قرن‌ها زیست، شکوه، جنگ، صلح، و زندگی.
در میان ترافیک روزمرگی‌ها و موج بلند ساخت‌وسازهای بی‌هویت، هنوز هم هستند کسانی که به این ریشه‌ها نگاه می‌کنند و می‌خواهند آن‌ها را از غبار فراموشی بیرون بکشند.
البرز، استانی جوان از نظر تقسیمات کشوری اما کهن از نظر تمدن، گنجینه‌ای پنهان از آثار و ظرفیت‌های تاریخی است که سال‌ها در سایه کلان‌شهر تهران و غفلت مدیریتی، دیده نشد.
اکنون اما به نظر می‌رسد ورق برگشته است.
میراث فرهنگی البرز در حال تجربه یک دوره جدید است؛ دوره‌ای که با نگاه راهبردی به توسعه، نه‌تنها قصد حفاظت از گذشته را دارد، بلکه می‌خواهد آن را به سرمایه‌ای برای آینده تبدیل کند.
از حمام تاریخی حیدرآباد گرفته تا تپه 9 هزار ساله ازبکی، از کاروانسرای شاه‌عباسی تا تدوین نخستین برنامه جامع توسعه گردشگری استان، این‌ها فقط بخشی از نقشه راهی است که اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز با همراهی وزارتخانه، استانداری و سایر دستگاه‌های مسئول طراحی کرده است.
اجرای ماده 13 قانون برنامه هفتم توسعه، به‌کارگیری ظرفیت شهرداری‌ها، جذب سرمایه‌گذار خصوصی، و ورود جدی به بحث مرمت و احیای فضاهای تاریخی متروکه، همه نشان از تحولی فکری و مدیریتی دارد که در سال‌های گذشته کمتر شاهد آن بوده‌ایم.
برای اولین‌بار، رویکردی فرهنگی ـ اقتصادی به میراث فرهنگی دیده می‌شود؛ رویکردی که میراث را نه یک شیء موزه‌ای، بلکه یک فرصت اقتصادی ـ اجتماعی برای توسعه پایدار می‌بیند.
از سوی دیگر، اقدامات عمرانی و پژوهشی در تپه ازبکی نه‌تنها می‌تواند نقطه عطفی در ثبت جهانی این اثر باشد، بلکه افق جدیدی را برای البرز به عنوان مقصدی مهم در گردشگری تاریخی و فرهنگی ایران باز خواهد کرد.
همراهی کارشناسان بین‌المللی، اختصاص بودجه‌های سنگین، و انجام مطالعات تخصصی، همگی حاکی از آن است که میراث فرهنگی دیگر تنها یک «وظیفه اداری» نیست، بلکه به یک پروژه تمدنی تبدیل شده است.
در این گزارش، نادر زینالی، سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز، از چشم‌انداز، چالش‌ها و دستاوردهایی می‌گوید که می‌تواند البرز را از حاشیه خارج و به نقطه‌ای درخشان در نقشه گردشگری و هویتی کشور تبدیل کند؛ گزارشی که نه‌فقط روایت یک مسئول، بلکه تصویرگر بخشی از آینده فرهنگی ماست.
نادر زینالی، سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کرج با اشاره به ماده 13 قانون برنامه هفتم توسعه مطرح کرد: بر اساس این ماده، تمامی دستگاه‌هایی که مالک یا بهره‌بردار بناهای تاریخی هستند، مکلف هستند مرمت، نگهداری و حفاظت از این بناها را از محل اعتبارات خود انجام دهند.
وی با اشاره به وضعیت حمام تاریخی واقع در بافت قدیمی منطقه حیدرآباد کرج گفت: طی سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای تملک این بنا توسط شهرداری منطقه و کاربری فرهنگی آن برای استفاده عمومی انجام اما به دلایل کارشناسی مربوط به تعیین حریم، روند آن متوقف شد.
در 6 ماه اخیر که عهده‌دار این مسئولیت شده‌ام دستور بازنگری در حریم این بنا صادر شده است.
سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز با اشاره به اینکه این موضوع در چارچوب الزامات قانونی برنامه هفتم توسعه در دستور کار کارشناسان قرار دارد، تصریح کرد: در صورت آمادگی شهرداری منطقه یا بخش خصوصی، آمادگی واگذاری این حمام تاریخی برای ایجاد یک فضای فرهنگی و خدماتی به متقاضیان واجد صلاحیت وجود دارد.
زینالی با اشاره به اینکه جلسات بررسی این موضوع از دو هفته آینده آغاز می‌شود، بیان کرد: چنانچه واگذاری صورت نگیرد، ما موظف به انجام عملیات مرمت از محل اعتبارات داخلی اداره کل خواهیم بود.
مشابه این اقدام در خصوص چهار بنای تاریخی دیگر استان نیز در حال انجام بوده و کاروانسرای شاه‌عباسی نیز اخیراً به بخش خصوصی واگذار شده است.
سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز از تدوین نخستین برنامه جامع توسعه استان البرز با محوریت سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خبر داد و خاطرنشان کرد: این برنامه با حمایت وزارت میراث فرهنگی و استانداری تدوین شده و به‌زودی توسط وزیر و استاندار به‌صورت رسمی رونمایی می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده استان البرز در حوزه گردشگری اذعان کرد: برخی شهرهای کشور مانند قزوین و اردبیل از طریق احیای بناهای تاریخی توانسته‌اند به الگوهای موفق گردشگری شهری تبدیل شوند.
البرز نیز با وجود پیشینه غنی، در دهه‌های گذشته کمتر به این حوزه توجه کرده که اکنون در حال جبران آن هستیم.
زینالی با اشاره به سفرهای هفتگی خود به شهرستان‌ها گفت: با فرمانداران، ائمه جمعه و مدیران محلی جلسات مستمری برگزار شده و نگاه مثبت و همراه آنان نویدبخش آینده‌ای روشن برای احیای هویت تاریخی استان است.
برای نمونه، فرماندار نظرآباد با پیش‌بینی بودجه و مشارکت فعال، موضوع توسعه میراث فرهنگی این شهرستان را به‌صورت جدی پیگیری می‌کند.
سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز خطاب به مردم و فعالان فرهنگی بیان کرد: میراث فرهنگی نه‌تنها بخشی از هویت ماست بلکه می‌تواند به موتور محرک توسعه اقتصادی استان تبدیل شود.
از همه علاقه‌مندان، سرمایه‌گذاران و نهادهای مردمی دعوت می‌کنیم برای حفظ، احیا و بهره‌برداری فرهنگی از این بناها ما را یاری دهند.
وی عنوان کرد: تپه تاریخی ازبکی با حدود 9 هزار سال قدمت، نخستین خشت دست‌ساز بشر را در خود جای داده و به تنهایی معرف تاریخ کهن منطقه و ایران است.
بودجه لازم برای توسعه گردشگری، تأمین سرویس‌های بهداشتی و خدمات‌رسانی به بازدیدکنندگان این منطقه اختصاص یافته و تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به چند ماه گذشته در وضعیت تپه مشاهده می‌شود.
زینالی اضافه کرد: کارشناسان بین‌المللی به همراه تیم‌های پژوهشگاه کاوش‌های مقدماتی را انجام داده‌اند و مطالعات لایه‌برداری در حال انجام است.
با تخصیص بودجه لازم و همکاری‌های بین دستگاهی، امیدواریم بتوانیم تپه ازبکی را به ثبت جهانی برسانیم و این نقطه عطفی برای استان البرز و کشور باشد.
میراث فرهنگی یک پروژه کوتاه‌مدت نیست.
سرپرست اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز با اشاره به اینکه میراث فرهنگی نیازمند مطالعات عمیق و مستمر است، مطرح کرد: به‌عنوان نمونه، در شب عید گذشته بیش از یک و نیم میلیارد تومان صرف اقدامات حفاظت و آماده‌سازی این سایت شده است.
با همراهی مسئولان، به‌زودی شاهد اتفاقات بزرگ و مثبت خواهیم بود.
انتهای پیام/
