هشدار از دل زمین/ آیا گسل‌های خفته شاهرود بیدار شده‌اند؟ - تسنیم
صبح امروز زلزله ای با بزرگی 4.6 ریشتر منطقه امیریه در شهرستان شاهرود را لرزاند. زمین لرزه ای که اگرچه خسارتی به بار نیاورد، اما حساسیت مسئولان مدیریت بحران استان سمنان را نسبت به فعالیت گسل منطقه شمال شرق شاهرود افزایش داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، این زمین‌لرزه که در عمق 10 کیلومتری زمین رخ داد، ساکنان منطقه و اطراف را به وحشت انداخت اما خوشبختانه هیچ خسارتی به بار نیاورد.
با این حال، این پدیده یادآوری است از فعالیت گسل‌های پنهان زیر پوسته زمین که در سایه آرامش به ظاهر بی‌خسارت، می‌توانند در هر لحظه فعالیت خود را افزایش دهند.
کارشناسان زمین‌شناسی هشدار می‌دهند که توالی زمین‌لرزه‌های اخیر می‌تواند نشانه‌ای از افزایش فعالیت گسل‌های منطقه باشد.
این در حالی است که بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و عمومی شاهرود از استانداردهای لازم ضدزلزله برخوردار نیستند.
همچنین نگاهی به تاریخچه لرزه‌خیزی منطقه نشان می‌دهد که شاهرود در گذشته نیز شاهد زمین‌لرزه‌های ویرانگری بوده است.
این پیشینه همراه با فعالیت‌های اخیر، لزوم توجه جدی به مسئله آمادگی در برابر زلزله را دوچندان می‌کند.
زمین‌لرزه امروز امیریه یکی از چندین زلزله‌ای است که از ابتدای سال 1404 تاکنون در منطقه شاهرود و توابع آن به وقوع پیوسته است.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از مرکز لرزه‌نگاری کشوری، از ابتدای سال جاری تاکنون 8 زمین‌لرزه نسبتاً بزرگ در استان سمنان ثبت شده که چهار مورد آن در محدوده شهرستان شاهرود رخ داده است.
این آمار به خوبی نشان می‌دهد که منطقه در وضعیت لرزه‌ای نسبتاً پویایی قرار دارد.
از جمله این موارد می‌توان به زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 4.7 ریشتر در تاریخ 24 تیر و زمین‌لرزه‌ای دیگر با بزرگی 4.6 ریشتر در تاریخ 3 تیر در حوالی مجن اشاره کرد.
همچنین زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 5 ریشتر در تاریخ 18 اردیبهشت در منطقه زمان‌آباد از توابع بیارجمند شاهرود، موجب نگرانی شدید مردم شده بود.
این زمین‌لرزه‌ها، هشدارهایی هستند که از زیر زمین به سطح زندگی ما می‌رسند و یادآوری می‌کنند که این منطقه در حوزه گسل‌های فعال قرار دارد.
موقعیت زمین‌شناسی استان سمنان، به‌ویژه در مناطق شاهرود و مجن، مورد توجه متخصصان ژئوفیزیک قرار دارد.
موقعیت زمین‌شناسی خاص شاهرود، این منطقه را به یکی از نقاط حساس لرزه‌خیز کشور تبدیل کرده است.
منطقه در محل تلاقی گسل‌های مهمی مانند گسل نکارمن و گسل مجن قرار دارد که فعالیت آنها می‌تواند منجر به رخدادهای زمین‌لرزه‌ای متوالی شود.
قرارگیری این شهرستان در محل تلاقی گسل‌های فعالی چون نکارمن و مجن، احتمال وقوع زمین‌لرزه‌های شدیدتر را افزایش داده است.
این وضعیت لرزه‌ای در صورت نبود آمادگی کافی در بین جامعه، می‌تواند خطرات جدی‌ای را به همراه داشته باشد.
از این رو، باید نه تنها سیاست‌های مدیریت بحران به‌روز شود، بلکه فرهنگ‌سازی درباره خطر زلزله و راه‌های مقابله با آن نیز باید در اولویت قرار گیرد.
وضعیت آرام؛ اما هشداردهنده است؛ مردم به نیروهای امدادی اعتماد کنند
کمال طاهریان، مدیرکل مدیریت بحران استانداری سمنان، در گفت‌وگویی با خبرنگار تسنیم، با تأکید بر اینکه زلزله امروز امیریه هیچ‌گونه خسارت جانی یا مالی به همراه نداشته است، گفت: دستگاه‌های امدادی بلافاصله پس از وقوع زلزله به محل اعزام شدند و بررسی‌های میدانی انجام دادند که نشان داد خوشبختانه آسیبی به زیرساخت‌ها یا مردم وارد نشده است.
دو تیم از جمعیت هلال‌احمر و همکاران ما در مدیریت بحران فوراً وارد عمل شدند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سمنان افزود: این زلزله نشان داد که منطقه در وضعیت لرزه‌ای قرار دارد.
همین امر می‌طلبد که همواره در آمادگی کامل باشیم.
طاهریان عنوان کرد: در منطقه امیریه، گسل‌های فعالی چون گسل نکارمن و گسل مجن وجود دارند که به طور طبیعی می‌توانند منجر به وقوع زمین‌لرزه‌های متعدد شوند.
این ویژگی زمین‌شناسی، باعث افزایش احتمال وقوع زمین‌لرزه‌های متعدد در این محدوده می‌شود.
وی در خصوص اقدامات پیشگیرانه گفت: در حال حاضر تمام سامانه‌های امدادرسانی در آماده‌باش کامل هستند.
او افزود: ما به همراه نیروهای نظامی، انتظامی، بهداشتی و خدماتی در وضعیت آماده‌باش قرار داریم.
این موضوع به‌ویژه در مناطقی که در معرض خطر لرزه‌ای هستند، باید جدی گرفته شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سمنان همچنین خواستار آموزش بیشتر مردم شد: باید آموزش‌های لازم درباره رفتار در زمین‌لرزه و پس‌لرزه‌ها به خوبی در بین مردم گسترش یابد.
این آموزش‌ها می‌تواند جان بسیاری از افراد را در مواقع بحران نجات دهد.
طاهریان اضافه کرد: بسیاری از مردم در هنگام زلزله رفتارهای اشتباهی دارند، از جمله فرار از ساختمان به خیابان‌ها، در حالی که بهترین راه‌حل، ماندن در محل و محافظت از سر است.
وی در مورد پس‌لرزه‌ها گفت: بنا بر تجربه زمین‌لرزه‌های گذشته، امکان وقوع لرزش‌های ثانویه یا پس‌لرزه‌های خفیف تا متوسط وجود دارد که ممکن است در ساعات یا روزهای آینده رخ دهد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سمنان افزود: این پس‌لرزه‌ها می‌توانند به همان اندازه زلزله اصلی اضطراب‌زا باشند، اما این موضوع طبیعی است و نباید باعث ناامیدی یا ترس بیش از حد شود.
طاهریان همچنین به نقش رسانه‌ها و منابع رسمی در مدیریت اطلاعات اشاره کرد: در این مواقع، شایعه‌پراکنی در فضای مجازی می‌تواند خسارات معنایی و گاهی مادی زیادی به همراه داشته باشد.
وی خواستار شد که شهروندان اخبار و اطلاعات مربوط به زمین‌لرزه‌ها را تنها از منابع رسمی مانند مرکز لرزه‌نگاری کشوری، سازمان مدیریت بحران یا خبرگزاری‌های معتبر دریافت کنند.
اگرچه مسئولان استانی و شهرستانی بار دیگر تأکید کردند که سامانه‌های هشدار و امدادرسانی در آماده‌باش کامل هستند؛ اما مهم‌ترین امر، هوشیاری و آمادگی مردم است.
طاهریان در این زمینه تصریح کرد: ما از هموطنان خود می‌خواهیم با حفظ خونسردی، به توصیه‌ها و هشدارهای منتشرشده توجه کافی داشته باشند.
آمادگی و آموزش، راهکارهای مقابله با زلزله
با توجه به فعالیت گسل‌های موجود در منطقه شمال شرق شاهرود، این منطقه را می‌توان یکی از نقاط لرزه‌خیز استان سمنان دانست.
این واقعیت نیازمند توجه ویژه از سوی مسئولان و مردم است، زیرا گسل‌های فعال مانند گسل نکارمن و گسل مجن می‌توانند در هر لحظه فعالیت خود را افزایش دهند.
در همین راستا، مدیریت بحران استان با هماهنگی دستگاه‌های امدادی، خدماتی و نظامی، در وضعیت آماده‌باش قرار دارد.
این آمادگی از یک سو نیازمند تجهیزات و امکانات لازم است و از سوی دیگر، باید با افزایش آگاهی عمومی و آموزش‌های مناسب، آمادگی جامعه نیز افزایش یابد.
به هر روی، مقابله با خطر زمین‌لرزه در منطقه شمال شرق شاهرود نیازمند تلفیق بین علم، مدیریت و فرهنگ‌سازی است.
با آگاهی‌بخشی، تقویت زیرساخت‌های امدادی و همراهی مردم، می‌توان خسارات احتمالی را به حداقل رساند و در صورت وقوع حادثه‌ای جبران‌ناپذیر، آماده‌ترین واکنش را داشت.
کارشناسان بر این باورند که سرمایه‌گذاری در بخش مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، توسعه سیستم‌های هشدار سریع و آموزش مستمر مردم می‌تواند تلفات و خسارات ناشی از زمین‌لرزه‌های احتمالی آینده را به حداقل برساند.
در پایان باید تأکید کرد که زمین‌لرزه پدیده‌ای غیرقابل پیش‌بینی است، اما خسارات آن کاملاً قابل کنترل است.
این مهم تنها با برنامه‌ریزی بلندمدت، اختصاص بودجه کافی و مشارکت همگانی محقق خواهد شد.
شاهرود امروز فرصتی دارد که با درس گرفتن از تجربیات گذشته، خود را برای چالش‌های احتمالی آینده آماده کند.
انتهای پیام/363/
