زهر پنهان "گَداکو" در کام مردم بلوچستان/ مخدری که تسکین نمی‌‌دهد! - تسنیم
در حالی که بسیاری از مردم جنوب سیستان و بلوچستان، به ویژه در شهرستان خاش، "گَداکو" را باوری نادرست به عنوان تسکین دهنده دردهای مفصلی می شناسند، متخصصان بهداشت نسبت به اثرات خطرناک و اعتیادآور این ترکیب مرموز و غیرعلمی هشدار می دهند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خاش، در حالی که بسیاری از مردم منطقه بلوچستان واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان، به‌ویژه در شهرستان خاش، "گَداکو" را باوری نادرست به عنوان تسکین‌دهنده دردهای مفصلی می‌شناسند، متخصصان بهداشت نسبت به اثرات خطرناک و اعتیادآور این ترکیب مرموز و غیرعلمی هشدار می‌دهند.
گَداکو که اغلب در قالب تنباکو برای قلیان مصرف می‌شود، نه تنها یک ماده تسکین‌دهنده نیست، بلکه بنا بر شواهد پزشکی، موجب وابستگی شدید جسمی و روانی و بروز علائم جدی اختلالات عصبی، توهم و پرخاشگری می‌شود.
یک باور غلط آغاز یک بحران خاموش
دکتر محمود کردی، مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان خاش در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم ضمن ابراز نگرانی عمیق از روند گسترش مصرف این ماده، اظهار داشت: گداکو ترکیبی بسیار خطرناک است که به صورت دست‌ساز و بدون نظارت، از مخلوطی از پودر تنباکو، خاکستر سیگار یا کبریت، قرص‌های اعصاب، داروهای خواب‌آور و گاهی حتی شیشه یا تریاک خشک‌شده تهیه می‌شود.
علائم وحشتناک از سرخوشی تا آسیب‌های دائمی
کردی هشدار داد که مصرف گداکو می‌تواند منجر به بروز علائمی چون سرخوشی کاذب و لحظه‌ای، بی‌خوابی‌های شدید و مزمن، خشکی دهان و کاهش اشتها، لرزش دست، توهم و پرخاشگری، افزایش ضربان قلب و اضطراب و در موارد پیشرفته، آسیب به کبد، کلیه و سیستم عصبی مرکزی شود.
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان خاش با اشاره به اینکه این علائم غالباً در نوجوانان و جوانان بروز می‌کند، افزود: بسیاری از مصرف‌کنندگان حتی نمی‌دانند چه موادی وارد بدنشان می‌شود.
قلیان دروازه ورود گداکو به خانواده‌ها
یکی از نگران‌کننده‌ترین جنبه‌های گسترش این ماده، استفاده از آن به‌عنوان تنباکوی قلیان است.
این امر سبب شده تا بسیاری از نوجوانان، زنان خانه‌دار و حتی افراد مسن، بدون آگاهی از ماهیت مواد درون قلیان، به مرور به آن وابسته شوند.
کردی تأکید کرد: استفاده از قلیان باعث پنهان‌سازی مصرف گداکو شده و ذهن عمومی جامعه را نسبت به ماهیت خطرناک آن گمراه می‌کند.
آموزش به جای انکار اقدامی برای پیشگیری از بحران
مدیر شبکه بهداشت خاش با اشاره به فعالیت‌های گسترده پیشگیرانه گفت: در ماه‌های اخیر جلسات آموزشی متعددی در مدارس، حوزه‌های علمیه، مساجد، پایگاه‌های سلامت شهری و روستایی برگزار کرده‌ایم.
آموزش چهره‌به‌چهره توسط کارشناسان در محله‌های پرریسک نیز در دستور کار است.
وی همچنین از همکاری مشترک با نهادهایی چون فرمانداری، آموزش و پرورش، نیروی انتظامی و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در مقابله با این معضل خبر داد.
یک خطر پنهان زیر پوست فرهنگ منطقه
یکی از نوجوانان ترک‌کرده مصرف گداکو گفت: اول فکر می‌کردم یه چیز طبیعی مثل تنباکو است که برای درد فایده دارد ولی بعد از چند ماه، بی‌قرار می‌شدم اگه استفاده نمی‌کردم.
شب خواب نداشتم، لرزش داشتم، تا اینکه خانواده من را به درمانگاه بردند و کم‌کم با کمک مشاور ترک کردم.
گداکو به دلیل شکل مصرف ساده و باورهای غلط فرهنگی، به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یک بحران بهداشتی و اجتماعی خاموش در برخی نقاط بلوچستان است.
مقابله با این پدیده نیازمند آگاهی عمومی، نظارت اجتماعی و برخورد قاطع با تولید و توزیع‌کنندگان این ماده خطرناک است.
در این میان، مهم‌ترین نقش را رسانه‌ها، معلمان، والدین و امامان جماعت مناطق روستایی می‌توانند ایفا کنند تا جامعه‌ای سالم، هوشیار و آگاه در برابر این تهدید نوپدید شکل گیرد.
انتهای پیام/