روایتی زنده از دل نخلستان‌های کهن سراوان/ نخل‌هایی به بلندای تاریخ - تسنیم
با فرارسیدن تابستان نسیم سوزان جنوب شرق ایران نوید آغاز «هامین» یکی از باشکوه ترین فصل های سال در سراوان را می دهد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سراوان، با فرارسیدن تابستان نسیم سوزان جنوب شرق ایران نوید آغاز «هامین» یکی از باشکوه‌ترین فصل‌های سال در سراوان را می‌دهد.
«هامین»، این واژه بومی، نه‌فقط یک اصطلاح محلی که روایتی زنده از سنت، کشاورزی، و زندگی در دل نخلستان‌های کهن سیستان و بلوچستان است.
این روزها، سراوان دوباره جان گرفته و مردمانش با نخل‌ها زمزمه می‌کنند.
نخل‌هایی به بلندای تاریخ به بار نشسته‌اند
به گزارش خبرنگار تسنیم از سراوان، با آغاز فصل «هامین»، نخل‌ها در اوج باردهی خود قرار می‌گیرند.
درختانی که نه‌تنها در برابر گرمای طاقت‌فرسا ایستادگی کرده‌اند، بلکه اکنون با خوشه‌هایی پر ثمر، پاسخ‌گوی زحمات یک‌ساله کشاورزان صبور این دیار هستند.
ایرج رستم‌زهی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سراوان در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم ضمن تشریح ابعاد مختلف فصل هامین گفت: سراوان با برخورداری از نخلستان‌های وسیع و دیرینه، در تابستان میزبان فصل بومی و سنتی “هامین” است؛ فصلی که در آن، نخل‌ها به اوج شکوه خود می‌رسند و برداشت خرما آغاز می‌شود.
وی افزود: اصطلاح هامین در گویش محلی به فصل برداشت خرما اشاره دارد.
در این ایام، نخلداران سراوانی سنتی دیرینه به نام «مچ‌بند» یا آرایش خوشه‌ها را اجرا می‌کنند؛ فرآیندی که نقش کلیدی در بهبود تهویه، نورگیری و در نهایت کیفیت نهایی محصول دارد.
خرماهای سراوان چگونه می‌بالند؟
مدیر جهاد کشاورزی سراوان ادامه داد: پس از اجرای مچ‌بند، نخل‌ها وارد مرحله رنگ‌آوری می‌شوند و خوشه‌های خرما به رنگ‌های چشم‌نوازی مانند زرد، نارنجی و قرمز درمی‌آیند.
سپس در فاز موسوم به «تب رنگی»، دانه‌های نارس و پوسیده به‌طور طبیعی ریزش می‌کنند و راه را برای باروری بهتر خرماهای سالم باز می‌کنند.
مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که این فرآیند نه‌تنها جلوه‌ای از علم سنتی بومی است، بلکه با همکاری فعال نخلداران با کارشناسان جهاد کشاورزی، در سال‌های اخیر ارتقا یافته و علمی‌تر نیز شده است.
سراوان قطب خرمای مرغوب جنوب شرق
بر پایه آمار رسمی، شهرستان سراوان با بیش از 3800 هکتار نخلستان بارور، سالانه حدود 24 هزار تن خرما تولید می‌کند.
خرمای «مضافتی و ربی»، دو رقم غالب در سراوان، به دلیل رنگ، بافت و طعم منحصربه‌فرد، نه‌تنها در بازار داخلی بلکه در صادرات نیز جایگاهی ممتاز دارند.
ایرج رستم‌زهی در ادامه این گفت‌وگو تصریح کرد: تولید خرمای سراوان در سال‌های اخیر به‌واسطه به‌کارگیری روش‌های علمی، اصلاح خاک، استفاده از ارقام مقاوم و آبیاری بهینه رشد چشمگیری داشته است.
بسیاری از کشاورزان ما امروز هم سنت را حفظ کرده‌اند و هم از روش‌های نوین بهره‌مند شده‌اند.
هامین فقط یک فصل نیست، یک آیین است
اگرچه برداشت خرما در سراوان یک فعالیت اقتصادی است، اما هامین چیزی فراتر از اقتصاد است.
در کوچه‌باغ‌های سراوان، هم‌زمان با برداشت خرما، آیین‌هایی همچون پخت نان خرمایی، لالایی‌های مخصوص نخل‌بندان، و تقسیم خوشه‌ها میان همسایگان جان می‌گیرد.
بانوان روستاها با لباس‌های محلی در مراسم "خرما چینی" حاضر می‌شوند و کودکان با پای برهنه روی خاک داغ، دانه‌های ریزش‌کرده را جمع می‌کنند.
در نخلستان‌های "کنت"، "گشت"، "محمدآباد"، و "پسکوه" صدای خنده و چوب‌های چوبکوبی نخلداران شنیده می‌شود.
در سایه‌سار نخل‌ها، زندگی همچنان جریان دارد و خرما نماد این جریان است.
نگاه توسعه‌ای و آینده‌ای روشن برای خرمای سراوان
براساس برنامه‌ریزی جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، توسعه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی، گسترش بازارهای صادراتی و آموزش مستمر کشاورزان از جمله محورهای آتی ارتقای زنجیره ارزش خرما در سراوان است.
رستم‌زهی با اشاره به ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در این بخش یادآور شد: با حمایت دولتی، ورود فعال بخش خصوصی و گسترش صنایع فرآوری، می‌توان ارزش افزوده خرمای سراوان را چند برابر کرد.
این نه‌تنها منجر به اشتغال‌زایی، بلکه عاملی برای مهاجرت معکوس از شهر به روستا خواهد بود.
فصل هامین، تجلی پیوند عمیق انسان، خاک، نخل و فرهنگ در سراوان است.
فصلی که از دل گرمای طاقت‌فرسای جنوب شرقی ایران، شیرینی خرما و شیرینی زندگی برمی‌خیزد.
هامین، فقط فصل برداشت نیست؛ فصل زندگی است.
فصل به ثمر رسیدن ایمان، صبر و کار بی‌وقفه مردمانی است که ریشه در نخل دارند.
انتهای پیام/
