روایتی از آیین کهن گِل‌ مالی در شهر بن + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، در دل کوهستان‌های چهارمحال و بختیاری، در شهری کوچک اما ریشه‌دار، مردان و زنان سیاه‌پوش بن، از پیش از طلوع خورشید گردهم آمدند؛ همان‌جایی که سرچشمه‌ای زلال، بستر برگزاری آیینی هشت‌صدساله است.
در کنار «گرداب بن»، علم‌ها در آب فرورفتند، طبل‌ها نواخته شد و دل‌ها مهیای مصیبت بزرگ تاریخ اسلام شد.
عزاداران، با خاکی که به تربت امام حسین(ع) متبرک می‌دانند، چهره‌های خود را آغشته کردند؛ از سر دلدادگی، خاکی شدند تا نشانی از تواضع، همدردی و هم‌دلی با کاروان کربلا باشند.
آیین گل‌مالی در بن، فقط یک رسم سنتی نیست؛ خاطره‌ای است که نسل به نسل منتقل شده، آیینی که از دوران قاجار تاکنون، بی‌وقفه اجرا شده و امروز در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است.
در این مراسم، هر ذره خاک و هر ناله‌ی سینه‌زن، روایتی است از درد عاشورا.
شیوه اجرای این آیین، نظمی عاشقانه دارد؛ خاک نرم از روزهای قبل آماده می‌شود، گلاب به آن افزوده می‌شود تا عطری حسینی بر آن افزون شود.
در سپیده‌دم عاشورا، هیئت‌ها با علم‌ها و کتل‌های خود به سرچشمه می‌آیند.
علم‌ها سه‌بار با فریاد «یا حسین» در آب فرو می‌روند، و عزاداران، مرد و زن، جوان و پیر، با دست‌هایی لرزان از شوق و اندوه، گل را بر سر و صورت خود می‌مالند.
زنانی که چادرهای مشکی‌شان را با گل می‌پوشانند، کودکانی که در آغوش پدران‌شان گل‌اندود می‌شوند و پیرمردانی که با چهره‌هایی پوشیده از خاک، اشک می‌ریزند؛ همه به صحنه‌ای عمیق و انسانی از وفاداری به سیدالشهدا بدل می‌شوند.
با آغاز حرکت دسته‌جمعی عزاداران به سمت مرکز شهر، نوای «سینه‌زنان آمدیم آقا سلام‌علیک» در کوچه‌های بن طنین‌انداز می‌شود.
این کاروان گل‌مالی‌شده، تا ظهر عاشورا، در میان ذکر، نوحه‌خوانی و زنجیرزنی، دل‌های خود را به ضریح کربلا گره می‌زند و در پایان، نماز جماعت ظهر عاشورا، زیارت عاشورا و اطعام نذری، خاتمه‌ای روح‌نواز بر این آیین باشکوه می‌زند.
آیین گل‌مالی در بن، آیینه‌ای است از وحدت اجتماعی و ایمان عمومی.
همه مردم شهر، از مدت‌ها قبل در تدارک آنند.
نه فقط هیئت‌های مذهبی، بلکه اداره‌ها، کسبه، زنان خانه‌دار، نوجوانان و حتی کودکانی که شاید معنای «کربلا» را هنوز به‌درستی ندانند، اما گل را با دستان خود بر صورت می‌کشند، انگار به شکلی غریزی، اندوه را می‌فهمند.
در بن، عاشورا فقط یادآوری نیست، تجربه است.
تجربه‌ای زنده و واقعی از مظلومیت، غربت و مقاومت.
هر ذره خاک، هر قطره اشک، هر پاشنه‌برهنه‌ای که بر زمین سرد عاشورا کوبیده می‌شود، گویی سندی است از عهدی دیرین میان مردم و حسین(ع).
در مقایسه با سایر نقاط ایران، از لرستان تا اندیمشک، که در آنها نیز آیین‌های گل‌مالی اجرا می‌شود، مراسم شهر بن ویژگی منحصر‌به‌فردی دارد: اتصال به سرچشمه‌های طبیعی، تلفیق علم‌گردانی با گل‌مالی، حضور زنانه‌ای فعال، و نظم آیینی که به آن هویتی خاص داده است.
امروز، در بن، عاشورا نه یک رخداد تاریخی، بلکه یک واقعه زیسته بود؛ اتفاقی که خاک و اشک را به هم گره زد، تا مردم یک شهر کوچک، پیام بزرگ عدالت‌خواهی، آزادگی و ایستادگی را با چهره‌هایی گِلی، اما دل‌هایی زلال فریاد بزنند: «لبیک یا حسین».
انتهای پیام/7540