آیین "سلام دادن علم" به یاد علمدار کربلا

به گزارش مشرق، محرم به تاسوعا رسیده است و عالم در حیرت وفای عباس‌بن‌علی (ع) تاریخ کربلا را مرور می‌کند، مروری از یاد آن قمر بنی هاشم که نهر علقمه را غرق ایثار خود کرد و قصه برادری و دلاوری را به سبک خود در تاریخ ثبت کرد.
صحنه‌های نبرد حق و باطل در آن صحرای پر سوز و گداز پر از هیبت ابوالفضل عباس (ع) است، پر از وفای سقایی که علقمه را شرمنده خود ساخت‌.
تاسوعا قصه پسر حیدر است، قصه‌ای که قرن‌ها مشک و آب را با خود روایت می‌کند و نوحه غم می‌سراید.
روز تاسوعا که می‌شود آیین‌های مختلفی به یاد علمدار دشت کربلا در جای جای مازندران برگزار می‌شود، آیین‌هایی که هر ساله نسل به نسل پا برجا ماند و زنده نگه داشته می‌شود.
یکی از این آیین‌ها که شهرتی کهن داشته و هر ساله مصادف با روز تاسوعا در " امام‌زاده ماهرو" زیراب سوادکوه برگزار می‌شود، آیین سنتی مذهبی " سلام دادن علم" است که در آن دو دسته عزاداری با دو علم با روایت سوال و پاسخ سوز واقعه کربلا را به گوش می‌رسانند و عزاداران از نقاط مختلف کشور برای شرکت در این مراسم خود را به سوادکوه می‌رسانند.
امسال نیز این آیین در هوای بارانی با شور عزاداری در دل جنگل برگزار شد.
حجت‌الاسلام محسن قبادیان، کارشناس مذهبی با بیان اینکه سابقه عزاداری در منطقه درویش ماهرو به حدود 300 سال می‌رسد، گفت: به گفته پیران منطقه سابقه عزاداری در جوار امام‌زاده درویش ماهرو که طبق نقل پیران منطقه از فرزندان محمدبن حنفیه هست که به خاطر رخساره زیبایی که داشت بین مردم معروف به درویش ماهرو هست به حدود 300 سال قبل برمی‌گردد که دو قوم ساکن در زیراب قوم سرخکلایی و قادی کلایی در روز تاسوعا در اینجا جمع می‌شدند و عزاداری می‌کردند.
وی، افزود: سرخکلایی‌ها با پای پیاده می‌آمدند و قادی‌کلایی‌ها بخشی در اینجا ساکن بودند که با هم جمع و عزاداری می‌کردند.
قبادیان یکی از آیین‌های خاص مرسوم در این عزاداری را " سلام دادن علم" بیان و اظهار داشت: یکی از آیین‌های خاص که از گذشته مرسوم بود این است که دسته عزاداری علمی را با خود همراه دارند که در بدو ورود هیئت سرخکلا به محوطه امام‌زاده دو مداح به صورت گفت و شنود پرسش و پاسخ می‌دهند و این دو علم در مقابل هم قرار دارند و اشعار خاصی را قرائت می‌کنند درواقع نمادی از گفت و شنود حضرت اباعبدالله و حضرت زینب (س) است و زمانی که این گفت و شنود تمام می‌شود در اصطلاح دو علم را سلام می‌دهند و به هم تعظیم می‌کنند و به عزاداران خوش‌آمد می‌گویند.
این کارشناس مذهبی، ادامه داد: با اشعار خاصی دسته سرخکلا دور امام‌زاده می‌چرخند و مداحی مخصوص روز تاسوعا را قرائت می‌کنند" ای اهل حرم میر و علم‌دار نیامد سقای حسین سید و سالار نیامد " و عزاداری کرده و در مقابل امام‌زاده جمع و به سبک خاصی سینه‌زنی می‌پردازند و یک نوحه نوستالژی همراه با این سبک خوانده می‌شود که قدمت این نوحه حداقل به صد سال می‌رسد.
قبادیان، افزود: بعد عزاداری نماز خوانده می‌شود و بعد آن به رسم قدیم با آبگوشت از عزاداران پذیرایی می‌شود آن هم در فضای جنگلی که مردم گروه گروه در اطراف امام‌زاده عزاداری می‌کنند.
این کارشناس مذهبی حفظ این آیین را مهم دانست و گفت: این آیین همچنان پابرجاست و اشعار قدیمی، همان احترام، تعظیم و تکریم که در گذشته بوده است الان هم وجود دارد.
قبادیان، خاطرنشان کرد: در گذشته به دلیل اینکه مردم ساکن در این منطقه کشاورز بودند برنج می‌دادند و نقل است که بعضاً برنجی که روی زمین می‌ریخت نذر عزاداران می‌کردند که عده‌ای در مقام منع برآمدند که برنج ریخته نذر نشود که امام‌زاده چندین نفر را خواب‌نما کرده بود که منعی نباشد و به عزاداران احترام بگذارید.
وی این آیین را اتفاقی فرهنگی برشمرد و گفت: نسل جدید دهه هشتادی و دهه نودی را در این مراسم می‌بینیم، افرادی که مسئولیت استانی و کشوری دارند خود را به این مراسم می‌رسانند، به واسطه بارندگی مردم سرخکلا چون پای پیاده به مراسم می‌آیند نقاطی از جنگل را با طناب تردد کردند تا خود را به امام‌زاده برسانند که نشان می‌دهد چقدر خود را مقید می‌دانند که این آیین را برگزار کنند.
قبادیان، یادآور شد: روز تاسوعا برای آقا ابوالفضل العباس (ع) است و مردم در این مراسم آیینی حوائج خود را به واسطه آقا ابوالفضل (ع) می‌گیرند.
آیین سنتی مذهبی سلام دادن علم در منطقه امام‌زاده ماهرو هر ساله با شور خاصی برگزار می‌شود و علاقه‌مندان به برپایی این آیین را به دل جنگل می‌رساند حتی اگر ابرها خیال باریدن بگیرند روز تاسوعا به یاد سقای لب تشنه کربلا عزاداران گرد هم می‌آیند و سنت چند صد ساله خود را به جای می‌آورند.