وقتی زور بمب‌های صهیون به پرچم عزا در لبنان نمی‌رسد

به گزارش مشرق، خبر حمله رژیم صهیونی به عزاداران حسینی در جنوب لبنان برای ما عجیب نیست زیرا دشمن را به خونخواری و شیعیان لبنان را به غیرتمندی و امام حسینی بودن می‌شناسیم.
مردمانی که در سخت‌ترین کارزار مبارزه با دشمن صهیونی مانند کوه ایستادند.
درسالی که گذشت، حملات سنگین دشمن دژخیم صهیونی به مردم لبنان و بیش از همه شیعیان این دیار گویای حقانیت تحرکات سیاسی و نظامی آنان بود.
اما در کَنه فرهنگ شیعیان لبنان چه می‌گذرد که اینگونه فدایی راه اهل بیت(ع) هستند؟
شیعیان به تنهایی بزرگترین اقلیت مذهبی لبنان را تشکیل می دهند.
در دوره عثمانی به دلیل محدودیت هایی که بر شیعیان این منطقه حاکم بود.
اجازه برپایی عزاداری در ایام محرم به آنان داده نمی شد.
اما دوران فشار و ستم عثمانی پایان یافت و از سال ۱۹۷۳ میلادی روز عاشورا در این کشور تعطیل رسمی اعلام شد و از آن پس در دهم محرم هرسال موسسات ملی و بازارها تعطیل می شوند.
شیعیان لبنان با آغاز محرم با سیاهپوش کردن معابر و خیابان ها به استقبال ایام سوگواری اهل بیت(ع) می روند و اعلام می کنند عزادار حسین(ع) هستند.
شرکت زنان و مردان در مراسم عزاداری به مساجد و حسینیه ها ختم نمی شود و منازل برخی افراد نیز پذیرای عزاداران محرم است.
بیشترین عزاداری در منطقه ضاحیه و بیروت انجام می گیرد.
مراسمی که هر گوشه آن از آداب و رسوم مردم این دیار در برپایی عزاداری حسینی خبر می دهد.
راهپیمایی دسته‌های عزاداری در خیابان‌های شهر
مجالس روضه در لبنان رسم و رسوم و شکل خاص خودش را دارد.
اگر در مسجد مراسم برگزار شود مردم روی زمین و در حسینیه‌ها و منازل مردم روی صندلی می نشینند.
عموما قسمت مردانه و زنانه جداست.
اکثر مردم لباس سیاه می‌پوشند.
مراسم سخنرانی و موعظه پای ثابت عزاداری های لبنانی هاست.
سیدعبدالله مرتضی عاملی یکی از برگزار کنندگان مراسم عزاداری در منطقه عیتاالجبل واقع در جنوب لبنان است که علاوه بر برنامه ریزی فرهنگی؛ کارهای تدارکات مراسم شب های محرم را نیز عهده دار است.
او فرزند مرحوم علامه آیت الله سید جعفر مرتضی عاملی از علما و مورخان شهیر شیعه در دوره معاصر است، درباره مراسم و آداب ورسوم مردم لبنان در عزاداری ها می گوید: «آداب و رسوم مردم لبنان در عزای امام حسین(ع) شبیه عزاداری مردم عراق است.
مراسم با سخنرانی دینی و موعظه آغاز می شود و با روضه خوانی، مداحی و سینه زنی ادامه می یابد و در خاتمه میزبان از میهمانان و عزاداران پذیرایی می کند.»
وی در ادامه می گوید: «سینه زنی شبیه عراقی ها و ایرانی هاست.
منظم برگزار می شود.
مسیره یا همان دسته های عزاداری محله به محله و از حسینیه به حسینیه دیگر حرکت می کنند و در خیابان ها راه می افتند و راهپیمایی عاشورایی برگزار می کنند».
بفرمایید حلیم لبنانی
پذیرایی در مراسم عزاداری یکی از بخش های جذاب و دوست داشتنی میهمانان مراسم حسینی است.
مردم لبنان در پذایرایی برای میهمانان امام حسین(ع) کم نمی گذارند.
یکی از غذاهای معروف مردم لبنان در مراسم عزاداری محرم حلیم لبنانی بدون شکر است.
نوعی غذای دیگر که در مراسم کسبه و بازاری های لبنان بیشتر دیده می شود برنج و گوشت و مرغ است.
سید عبدالله مرتضی به نوع پذیرایی از میهمانان اشاره کرده و می افزاید: «هر کس بر اساس وسع و توانایی خود از میهمانان مراسم حسین(ع) پذیرایی می کند.
برخی افراد پذیرایی مختصری دارند و آب، آبمیوه و کیک(کعب العباس) تهیه می کنند.
اما برخی دیگر با غذا در وعده ناهار یا شام میزبانی می کنند.
البته برخی از روستاها و مناطق علاوه بر غذای معمول در مراسم ایستگاه صلواتی هم دارند و در آنجا هم از مردم پذیرایی می شود».
تعزیه خوانی؛ هدیه یک پزشک ایرانی به مردم نبطیه
ماجرای تعزیه خوانی در لبنان هم خواندنی و شنیدنی است.
در روایت های تاریخی آمده است که اولین بار یک جوان ایرانی که در بیروت پزشکی می خوانده، تعزیه را به آنجا برده است.
سال ۱۹۱۸ میلادی که ابراهیم میرزا تحصیلات خود را در رشته پزشکی در دانشگاه آمریکایی بیروت به پایان رساند و تصمیم گرفت در شهر نبطیه اقامت گزیند، در کمال تعجب مشاهده کرد شیعیان این شهر از برگزاری آیین های عاشورایی، توسط دستگاه های سلطانی عثمانی منع می شوند.
ابراهیم میرزا تصمیم گرفت به مقام های عثمانی در بیروت و همچنین مقام های ایرانی شکایت کند و پس از پیگیری موضوع، مقام های عثمانی تنها به ایرانیان مقیم منطقه اجازه داده دادند مراسم عزاداری عاشورا برگزار کنند اما لبنانی ها همچنان از حضور در این آیین ها منع می شدند.
آیین های عزاداری در نبطیه برگزار شد و شیعیان منطقه نیز کم کم به ایرانی ها پیوستند و سپس تعداد آنان افزایش یافت.
به این ترتیب، آیین های مذهبی عاشورا به ساکنان نبطیه و سپس به شیعیان سایر مناطق جنوب لبنان منتقل شد و تا جایی پیش رفت که آیین عاشورایی بزرگ در نبطیه برگزار شد و دسته های سینه زنی و زنجیرزنی در ۹ روز اول ماه محرم در شهر به راه افتاد.
این سنت امروز در اکثر مراسم عزاداری در مناطق شیعه نشین برگزار می شود.
سید عبدالله مرتضی در این رابطه اظهار می کند: «بعضی روزها مانند تاسوعا و عاشورا تعزیه خوانی هم برپا می شود.
در جنوب لبنان سه یا چهار مکان برای تعزیه خوانی وجود دارد».
زنان شیعه و مسیحی در عزای حسین(ع)
در لبنان مجالس عزاداری زنانه و مردانه جدا از هم برگزار می شود.
این رسم بیشتر در روستاها حفظ شده است.
سید عبداللع عاملی درباره عزاداری زنانه می گوید: «مجالس و روضه خانمها بصورت مداحی سبک قدیم است.
خانمی می‌نشیند و روی پای خودش می زند و روضه می خواند این مراسم در روستاها و دهات جنوب لبنان و منطقه بعلبک رواج دارد.
زنان منطقه نبطیه و روستای مجد السلم هنوز به همین روال عزاداری می کنند».
البته حضور زنان بیشتر با حجاب است اما گاهی زنانی که پیرو سایر ادیان هستند بدون حجاب در مراسم عزاداری شیعیان حاضر می شوند.
برخی زنان مسیحی با سیاهپوش کردن منازل و گذاشتن تصویر منسوب به مسیح و امام حسین در منزل بانوان مسیحی را برای برپایی عزاداری دعوت کرده و به سینه زنی و مداحی می پردازند.
لبنان؛ دیار گفت وگوی ادیان
لبنان از حیث تنوع مذهبی و دینی و همزیستی همیشه نمونه بوده است.
این سبک زندگی آنها بعد از حضور امام موسی صدر در لبنان و ایجاد فضای دوستانه روز به روز بیشتر شد.
سید عبدالله مرتضی روایت می کند که در مراسم عزاداری امام حسین(ع) علاوه بر مسلمانان محب اهل بیت(ع) و شیعیان، مسیحیان؛ دروزی ها و اهل سنت نیز حاضر می شوند.
سیاستمداران مسیحی و علمای آن شرکت در مراسم حسین(ع) را از دست نمی دهند.
وی می گوید: «البته آنها دسته عزداری مستقل ندارند ولی بعضی از علمای اهل سنت در عزاداری ها و راهپیمایی شرکت می کنند.
علاوه بر علمای اهل سنت، برخی سیاسیون مثل اعضای پارلمان و وزرا نیز که از سایر ادیان یا مذاهب هستند در این مراسم حضور پیدا می کنند».
وی در ادامه می افزاید: «برخی مسیحیان در مراسم شرکت می کنند و حتی برای تبرک از غذا میل می کنند.
برای آنها ماجرای امام حسین روشن است و می‌دانند که بر امام حسین چه گذشته است.
اینها برگرفته از روایتی است که می‌گویند حضرت مسیح به ظلمی که بر امام روا شده شهادت امام حسین بشارت داده است آنها هم بر اساس همان روایت شرکت می‌کنند».
مزار علامه سید جعفر؛ قرارگاه دلدادگان حسینی
علامه سید جعفر مرتضی که در آبان ۹۸ خورشیدی در اثر ابتلا به بیماری سرطان از دنیا رفت در زادگاهش روستای عیتاالجبل و در کتابخانه ای که وقف کرده بود به خاک سپرده شد.
حالا مزار این عالم شیعی که میراث علمی بسیاری برای جهان اسلام به یادگار گذاشته هرسال شاهد برپایی عزاداری امام حسین(ع) است.
سید عبدالله مرتضی با اشاره به برپایی مراسم گوناگون در مزار علامه می گوید: «قبل از ارتحال علامه مراسم در منزل ایشان برگزار می شد، بعد از ارتحال ایشان مراسم در کتابخانه و مزار حاج آقا برگزار شد.
پس از ارتحال علامه شرکت کنندگان در مراسم امام حسین چند برابر شد.
علت آنهم علاقه ای است که مردم منطقه به شخصیت مذهبی، علمی و معنوی ایشان دارند.
بنای ما این بود که مزار علامه به یک مرکز فرهنگی و علمی تبدیل شود از این رو کار را با برپایی مراسم عزاداری آغاز کردیم تا در آینده شاهد تحولات بیشتری با توجه به آشنایی مردم با مرکز باشیم».
وی می افزاید: «در این سالهایی که برگزارکننده مراسم حسینی بودیم شاهد تحولات معنوی شرکت کنندگان در عزای سیدالشهدا(ع) بوده ام.
دونفر در همین مراسم شیعه شده اند و هرسال در عزاداری محرم شرکت می کنند».
وی ادامه می دهد: «پس از بمباران و تخریب مناطق شیعه نشین، ما هنوز هم از عزاداری سیدالشهدا(ع) دست نمی کشیم و مزار علامه همچنان محل برگزاری این مراسم است و در روزهایی محرم امسال نیز مردم با حضور در این سوگ حسینی به دشمن صهیون نشان می دهند که خطر قتل و عام محبان و سوگواران حسینی آنها را از شرکت در این مراسم باز نمی دارد».
او میزان علاقه مردم لبنان به امام حسین(ع) را مثال زدنی می داند و معتقد است مردم لبنان مانند مردم ایران و عراق علاقه خاصی به اهل بیت(ع) دارند و این را می توان از عزاداری آنان متوجه شد.
عاملی می افزاید: «این محبت و علاقه از رابطه مردم ما با ایرانیها و عراقیها نشات گرفته و همان خط مقاومتی که موجب نزدیکی ملتها شده است».
به گفته سید عبدالله مرتضی، مزار و کتابخانه علامه سید جعفر مرتضی امسال نیز میزبان شیعیان و دوستداران حسین فاطمه است.
منبع: شبستان