مقاوم‌سازی پل‌های سواره‌رو در تهران؛ گامی حیاتی برای ایمنی شهری - تسنیم
شهرداری تهران با اجرای پروژه مقاوم سازی 14 پل سواره رو در سال 1404، گامی مهم در جهت افزایش ایمنی شهری و تاب آوری در برابر زلزله برداشته است. این طرح با بودجه ای 300 میلیارد تومانی و بدون ایجاد اختلال در تردد شهروندان اجرا می شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که تهران به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای پرجمعیت و پرتردد کشور روزانه میزبان میلیون‌ها خودروی در حال تردد در معابر است، توجه به زیرساخت‌های حمل‌ونقلی از جمله پل‌های سواره‌رو، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای پل‌ها نه‌تنها ضامن ایمنی شهروندان در برابر حوادث طبیعی، به‌ویژه زلزله، بلکه یکی از ارکان مهم پایداری شبکه ترافیکی شهر در بلندمدت به شمار می‌رود.
شهرداری تهران در سال 1404 پروژه‌ای را با هدف مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای پل‌های سواره‌رو آغاز کرده که در حال حاضر، شامل 14 پل فعال است.
بنا بر اعلام مدیران شهری، عملیات مقاوم‌سازی 10 پل از این تعداد قرار است تا پایان سال به‌طور کامل به اتمام برسد.
مجید امانی، مدیرعامل سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: تهران در مجموع دارای 812 پل سواره‌رو است که در ارزیابی‌های مهندسی، 66 پل نیازمند مقاوم‌سازی تشخیص داده شده‌اند.
از این تعداد، عملیات مقاوم‌سازی برای 30 پل انجام شده و در سال جاری نیز 10 پل دیگر به فهرست این پروژه افزوده شده است.
وی ادامه داد: این پل‌ها به‌صورت پراکنده در سطح شهر قرار دارند و انتخاب آن‌ها صرفاً بر اساس ارزیابی‌های فنی، وضعیت سازه‌ای و سطح خطر لرزه‌ای انجام شده است؛ نه بر مبنای موقعیت جغرافیایی یا منطقه‌ای خاص.
مدیرعامل سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران با بیان اینکه در زمان مقاوم‌سازی، پل‌ها از دسترس شهروندان خارج نمی‌شوند، تصریح کرد: شهرداری تهران برای اجرای این پروژه بودجه‌ای در حدود 300 میلیارد تومان در نظر گرفته که صرف تقویت سازه‌ای، بهسازی پایه‌ها و افزایش مقاومت لرزه‌ای پل‌ها خواهد شد.
مقاوم‌سازی شامل چه مراحلی است؟
عملیات مقاوم‌سازی پل‌ها فرایندی پیچیده و چندمرحله‌ای است که شامل مجموعه‌ای از اقدامات تخصصی مهندسی و عمرانی می‌شود.
در این پروژه، اقدامات اصلی شامل تقویت ستون‌ها با ژاکت بتنی، افزایش مقطع سرستون‌ها برای بهبود عملکرد سازه‌ای، عملیات پس‌کشیدگی به‌منظور کنترل تنش در قطعات بتنی، تقویت فونداسیون و خاک‌برداری برای پایداری بیشتر، تخریب و برچیدن بخش‌هایی از پوشش قدیمی، مضرس‌کاری، کاشت میلگرد و آرماتوربندی، قالب‌بندی و بتن‌ریزی با مصالح مقاوم در برابر لرزش است.
نکته مهم در اجرای این پروژه‌ها، رعایت کامل ملاحظات ترافیکی و ایمنی در حین عملیات اجرایی است؛ به‌طوری‌که شهرداری تهران تأکید دارد هیچ‌یک از پل‌ها از دسترس خارج نمی‌شوند و عملیات به‌گونه‌ای طراحی شده است که تداخلی با عبور و مرور روزانه شهروندان نداشته باشد.
همان‌طور که در سطح شهر دیده می‌شود، در محل پایه‌ها معمولاً داربست‌هایی با پوشش ایمنی نصب شده تا ضمن محافظت از سازه، امنیت شهروندان نیز حفظ شود.
چرا مقاوم‌سازی اهمیت دارد؟
با توجه به موقعیت لرزه‌خیز تهران و سابقه زلزله‌های مخرب در کشور، مقاوم‌سازی پل‌ها اهمیتی دوچندان می‌یابد.
هرگونه ضعف در ساختار این پل‌ها می‌تواند در زمان وقوع زلزله به فروپاشی و مسدود شدن معابر اصلی شهر منجر شود؛ موضوعی که نه‌تنها جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد، بلکه موجب اختلال جدی در عملیات امداد و نجات خواهد شد.
علاوه بر مخاطرات زلزله، گذشت زمان، فرسودگی مصالح، افزایش حجم ترافیک و تغییرات اقلیمی نیز عواملی هستند که عمر مفید سازه‌های شهری را کاهش می‌دهند.
از این‌رو، مقاوم‌سازی نه صرفاً یک گزینه، بلکه ضرورتی گریزناپذیر برای هر کلان‌شهر محسوب می‌شود.
تجربه جهانی؛ مقاوم‌سازی پل‌ها در دیگر شهرهای بزرگ دنیا
در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا، مقاوم‌سازی پل‌ها و بررسی سلامت سازه‌ای آن‌ها به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود.
معمولاً این ارزیابی‌ها در بازه‌های سه تا پنج‌ساله تکرار می‌شوند و بر اساس نتایج آن‌ها، عملیات نگهداری، بهسازی یا مقاوم‌سازی تعریف می‌شود.
برای نمونه، در شهر توکیوی ژاپن که یکی از شهرهای لرزه‌خیز جهان است، پل‌های شهری هر سه سال یک‌بار به‌صورت دقیق ارزیابی می‌شوند و بسیاری از آن‌ها به سیستم‌های پیشرفته حسگرهای لرزه‌ای مجهز هستند تا وضعیت ایستایی و عملکرد سازه‌ای آن‌ها به‌صورت لحظه‌ای مانیتور شود.
در ایالات متحده نیز "اداره بزرگراه‌های فدرال" موظف است سلامت همه پل‌ها را حداقل هر چهار سال یک‌بار ارزیابی کند.
در صورت تشخیص آسیب‌پذیری، عملیات مقاوم‌سازی بلافاصله در دستور کار قرار می‌گیرد.
بی‌توجهی به مقاوم‌سازی می‌تواند منجر به افت عملکرد سازه، ایجاد ترک‌های عمیق، خوردگی فولاد، فرسایش بتن و در نهایت افزایش احتمال فروپاشی در سناریوهای بحرانی مانند زلزله یا سیلاب شود؛ رخدادی که ممکن است فاجعه‌ای انسانی و اقتصادی برای شهر به همراه داشته باشد.
همچنین، هزینه بازسازی پس از حادثه، چندین برابر هزینه مقاوم‌سازی پیشگیرانه خواهد بود.
مقاوم‌سازی پل‌های شهری در تهران، اقدامی هوشمندانه و ضروری است که بیانگر عزم جدی مدیریت شهری برای افزایش تاب‌آوری پایتخت در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی است.
با توجه به بودجه اختصاص‌یافته و برنامه‌ریزی انجام‌شده، انتظار می‌رود در سال جاری گام‌های مؤثری در این مسیر برداشته شود و تهران به الگویی برای دیگر کلان‌شهرهای کشور در زمینه ایمن‌سازی زیرساخت‌های حیاتی بدل گردد.
انتهای پیام/
