دسترسی به ۱۳۰ هزار کتاب یکتا و آرشیو پانصد مجله عربی در مرکز نور
معاون پژوهشی مرکز نور از دسترسی به ۱۳۰ هزار کتاب یکتا و آرشیو بیش از پانصد مجله عربی در مرکز نور خبر داد.
به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام راشدی نیا، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در نشستی با مدیر مؤسسه و روزنامه اطلاعات با اشاره به جایگاه و فعالیت‌های گسترده مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی اسلامی نور در حوزه علوم انسانی اسلامی گفت: در سطح بین الملل همکاری‌هایی با مرکز وجود دارد و بسیاری از پژوهشگران آنها از منابع و آثار مرکز نور استفاده می‌کنند.
وی ابراز کرد: همکاری‌های متنوعی با کتابخانه ملی، شخصیت‌های برجسته علمی، مجموعه کتابخانه آستان حضرت معصومه سلام الله علیها و آستان قدس رضوی علیه السلام، دایره‌المعارف‌ها و مراکز علمی کشور وجود دارد.
معاون پژوهش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از ۵۰۰ عنوان مجله عربی در مجموعه نور ثبت شده که برخی از آنها قدمتی بسیار دارند.
برای مثال، مجله "لغة العرب" که به تازگی نسخه جدید آن چاپ شده، از سال ۱۲۹۰ قمری آغاز شده و تا ۱۳۵۰ قمری ادامه داشته است و این مجله با سابقه‌ای بیش از یک قرن است.
وی با اشاره به گستره مقالات و مستندات افزود: ما یک شبکه مفهومی میان اطلاعات برقرار کرده‌ایم، برای مثال، هنگام مطالعه یک کتاب، اگر در متن آن حدیثی وجود داشته باشد، با کلیک روی آن، کاربر به سامانه احادیث هدایت شده و ترجمه حدیث را مشاهده می‌کند و با کلیک بر ترجمه، به کتابی که این ترجمه در آن آمده منتقل می‌شود یا می‌تواند متن اصلی حدیث را مشاهده کند.
حجت الاسلام والمسلمین راشدی نیا تصریح کرد: در صورت مواجهه با آیه‌ای از قرآن، کاربر مستقیماً به منبع قرآنی مرتبط ارجاع داده می‌شود و حتی برای واژگان، فهرستی از کتاب‌های لغت و ترجمه‌های مختلف آن واژه ارائه می‌گردد.
ضمن اینکه این، شبکه‌ای از دانش است که در حالت دستی، ساعت‌ها وقت پژوهشگر را می‌گرفت.
معاون پژوهش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی اضافه کرد: برای مثال، وقتی حدیثی مانند «عقل و نفس آدمی در قرآن» را جست‌وجو می‌کنید، می‌بینید که در منابع متعددی آمده: تفسیر آقای انصاریان، تفسیر اثری جامع از آقای معرفت، مطالب آیت‌الله علامه تهرانی، یا حتی در ماهنامه آموزش اطلاع‌رسانی معارف و کتب عقاید نیز این حدیث وجود دارد.
وی با اشاره به فرآیند استخراج هوشمند افزود: ما تمام آیات و روایات را از ۱۲۰ هزار جلد کتاب استخراج کرده‌ایم.
ابتدا در مجموعه‌ای از کتب به صورت دستی این کار را انجام دادیم تا اطمینان یابیم که تنها احادیث معتبر و قطعی استخراج می‌شود و سپس با استفاده از هوش مصنوعی، محل دقیق احادیث را در منابع مختلف شناسایی کردیم؛ کاری که عملاً از توان انسان خارج است.
حجت الاسلام والمسلمین راشدی نیا ادامه داد: در جمع آوری اطلاعات تمامی کتابخانه‌ها را بررسی کرده‌ایم و با همکاری پژوهشگران برجسته‌ای توانستیم حدود ۸۰ هزار کتاب جدید شناسایی کنیم که در مجموع، اکنون حدود ۱۳۰ هزار کتاب یکتا در اختیار داریم که متون آنها با کمک ماشین بررسی و احادیث در آنها جای‌گذاری شده است.
معاون پژوهش مرکز نور اذعان کرد: در مواردی نیز خطاهایی در نگارش مؤلفین وجود داشته که با ارجاع به منابع اصلی، آنها را اصلاح کرده‌ایم.