ابلاغ بخشنامه توجه ویژه به سلامت مادران در زمان بحران

باشگاه خبرنگاران جوان - وزارت بهداشت اعلام کرد، با توجه به شرایط ویژه کشور و ضرورت ارائه خدمات مؤثر و ایمن به مادران باردار در دوران بحران، معاونت‌های بهداشت و درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه‌ای خطاب به رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور، بر لزوم اجرای تمهیدات فوری و ویژه برای حفظ سلامت مادران و نوزادان تأکید کردند.
در این ابلاغیه، با تقدیر از تلاش‌های کادر بهداشت و درمان در مواجهه با شرایط کنونی کشور، از رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها درخواست شده است با توجه به احتمال بروز اختلال در خدمات‌رسانی در بخش‌های غیردولتی، اقدامات لازم برای استمرار مراقبت‌های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و اطلاع‌رسانی مؤثر به مردم در این زمینه انجام پذیرد.
همچنین پیش‌بینی مراکز پشتیبان در صورت آسیب احتمالی مراکز اصلی، اطلاع‌رسانی درباره زمان و مکان ارائه خدمات، معرفی سامانه ۴۰۳۰ برای مشاوره سلامت مادران و افزایش ظرفیت مراکز درمانی در مناطق مسافرپذیر از جمله مواردی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
در این بخشنامه ضمن تقدیر و تشکر از عملکرد همکاران حوزه سلامت در شرایط کنونی کشور، خواهشمند است جهت حفظ و تأمین سلامت مادران و نوزادان در این ایام، موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد:
۱- با توجه به احتمال محدودیت دسترسی به خدمات مامایی در بخش‌های غیردولتی، تدابیر لازم جهت استمرار دسترسی مادران باردار به مراقبت‌های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.
۲- پیش‌بینی لازم در خصوص مراکز بهداشتی و درمانی پشتیبان صورت گیرد تا در صورت آسیب دیدگی احتمالی یک مرکز، سریعا با مرکز پشتیبان جایگزین شده و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.
۳- زمان و مکان ارائه خدمات توسط مراکز جامع خدمات سلامت به جمعیت تحت پوشش اطلاع رسانی گردد.
۴- وجود سامانه ۴۰۳۰ از طریق رسانه‌های جمعی و فضا‌های مجازی به مادران باردار اطلاع رسانی شود.
لازم است تا توصیه گردد که این سامانه فقط جهت اخذ مشاوره سلامت مادران است و از تماس برای اخذ انواع مشاوره‌های دیگر خودداری نمایند و این خط را اشغال نکنند.
۵- نظر به عزیمت هموطنان به شهر‌های مختلف تدابیر لازم برای افزایش ظرفیت پذیرش مراکز بهداشتی و درمانی مربوطه و ارائه خدمات به مادران باردار سفرکرده به این مناطق فراهم گردد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.
۶- جهت پیگیری هرچه بهتر موارد نیازمند اعزام و ارجاع، لیست کارشناسان مسئول سلامت مادران در حوزه‌های ستادی دانشگاه/ دانشکده‌ها با نامه رسمی به مشاورین پاسخگو در سامانه ۴۰۳۰ اعلام گردد.
۷- تسریع در تعیین تکلیف مادر باردار و ترخیص ایشان و ویزیت حضوری در اولین فرصت و ارائه خدمات اورژانسی به ایشان بدون تاخیر انجام گیرد.
۸- تمهیدات لازم جهت دسترسی سریع‌تر مادران باردار به خدمات پاراکلینیکی از جمله سونوگرافی و آزمایش‌های ضروری صورت گرفته و تمرکز بر انجام خدمات حیاتی مورد تاکید قرار گیرد.
۹- با توجه به عوارض مادری و نوزادی سزارین، حتی الامکان از انجام سزارین‌های غیرضروری پرهیز شده و استاندارد‌های کشوری سزارین رعایت شود.
۱۰- بانک اطلاعاتی مادران نیازمند مراقبت ویژه توسط هر دانشگاه/دانشکده تهیه و پیگیری مستمر مادران با شرایط خاص و نیازمند مراقبت ویژه تا حصول نتیجه انجام گیرد.
۱۱- در مراکز دارای بار مراجعه بالا، حتی الامکان از افراد با تجربه جهت ارائه خدمات به مادران باردار استفاده شود.
۱۲- ارائه خدمات به مادران باردار در مراکز بهداشتی و درمانی، مطابق با دستورالعمل‌های کشوری مورد تاکید قرار گیرد.
۱۳- برنامه ریزی و نظارت لازم بر اجرای دستورالعمل مقیمی متخصصین زنان در بلوک زایمان انجام گیرد.
۱۴- فهرست متخصصین زنان و زایمان، بیهوشی و اطفال مقیم و آنکال دوم در بیمارستان‌ها و در بیمارستان‌هایی که کمتر از سه متخصص زنان و زایمان دارند، مشخص و در معرض دید باشد.
حضور آنکال اول در صورت نیاز در کمتر از ۳۰ دقیقه ضروری است.
۱۵- فهرست تیم احیای نوزادان و بزرگسالان در بلوک زایمان و بخش‌های مرتبط مشخص و در معرض دید قرار گیرد.
۱۶- برنامه پاسخگویی اساتید معین گروه زنان (اسامی و شماره تماس) به بیمارستان‌ها و شبکه‌های بهداشتی اعلام گردد.
۱۷- افراد تیم چند تخصصی مادران نیازمند مراقبت ویژه در بیمارستان‌ها از قبل تعیین شده و برنامه کاری ایشان در معرض دید پرسنل بلوک زایمان قرار گیرد.
۱۸- دارو‌های اساسی مرتبط با سلامت مادران به خصوص دارو‌های کنترل و درمان خونریزی در بلوک‌های زایمان تامین گردد.
۱۹- کنترل اقلام فوریت‌های مامایی در اورژانس‌های کلیه مراکز درمانی شامل ست‌های اورژانسی (ست زایمان، ست سزارین، ست خونریزی و پره اکلامپسی، اسپکولوم، کاغذ نیترازین و...) و دارو‌های ضروری شامل اکسی توسین، میزوپروستول، سولفات منیزیوم، لابتالول، هیدرالازین، آمپول ترانسامیک اسید، و...
منطبق با دستورالعمل‌های کشوری انجام شود.
۲۰- اقدامات درمانی مورد نیاز مادران بستری در بخش‌های مراقبت ویژه تحت پوشش آن دانشگاه/دانشکده با برگزاری جلسات (حضوری یا مجازی) تیم درمانی ایشان و مشاوره با پزشکان معالج مقیم بیمارستان مدیریت گردد.
۲۱- برای سهولت ارجاع و اعزام مادران باردار و نوزادان، هماهنگی بیمارستان‌های سطح یک و دو با بیمارستان‌های سطح سه مطابق با استاندارد اعزام انجام شده و معاونت درمان دانشگاه/دانشکده بر این امر نظارت داشته باشد.
۲۲- جهت تامین پایدار نیروی انسانی و استمرار ارائه خدمات به مادران باردار، مرخصی کارکنان بخش‌های بهداشتی و بیمارستانی مانند بلوک زایمان، پس از زایمان، نوزادان و مراقبت ویژه نوزادان در شرایط بحرانی مطابق دستورالعمل ستاد بحران دانشگاه / دانشکده اقدام شود.
۲۳- ارائه خدمات مشاوره‌ای مطابق با بسته خدمتی سلامت روان برای مادران باردار در مراکز تابعه مورد تاکید است و مقتضی است مشاورین پاسخگوی سامانه ۴۰۳۰ راهنمایی لازم در این خصوص را به مادران ارائه دهند.
۲۴- خدمات مراقبتی مادران باردار مراجعه کننده اعم از اورژانس و غیر اورژانس در درمانگاه‌های تخصصی مربوطه یا تریاژ مامائی انجام شود.
۲۵- ثبت اطلاعات زایمان و ثبت صدور گواهی ولادت در سامانه ملی باروری سالم انجام شود.