یادداشت| ری شهری به بلندای تاریخ اما در گرفتار در چالش‌ها - تسنیم
شهرستان ری با پیشینه ای تاریخی از کهن ترین بسترهای تمدنی ایران به شمار می رود؛ اما امروز در سایه توسعه نامتوازن، تمرکز صنایع آلاینده، ضعف زیرساخت ها و بی توجهی مدیریتی به مناطق محروم و کم برخوردار جنوب تهران تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از استان تهران، شهرستان ری با پیشینه‌ای چند هزار ساله، یکی از کهن‌ترین و اصیل‌ترین نقاط تمدنی در ایران و جهان به شمار می‌رود؛ سرزمینی که میراث‌دار فرهنگ، دین، تاریخ و مدنیت است، اما در سایه توسعه نامتوازن و بی‌توجهی مدیریتی، امروز با چالش‌ها و مشکلات متعددی مواجه شده که شایسته جایگاه تاریخی و تمدنی آن نیست.
ری، کهن‌ترین منطقه شهری ایران با سابقه‌ای فراتر از پنج‌هزار سال، اکنون در پیچیدگی‌های توسعه‌نیافتگی، گسست هویتی و غفلت در مدیریت شهری گرفتار شده است؛ در حالی‌که این شهر در طول تاریخ، یکی از بسترهای مهم تمدنی فلات ایران و مهد فقاهت، فرهنگ شیعی، هنر و اندیشه بوده و در دوره‌هایی مرکز تصمیم‌گیری سیاسی و دینی کشور به شمار می‌رفته است.
با این حال، امروزه شاهد فروریزی تدریجی نقش تاریخی و عملکرد معاصر این شهرستان هستیم.
از فقدان زیرساخت‌های مناسب شهری، ضعف در حمل‌ونقل عمومی، فرسودگی بافت شهری، آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از کارخانه‌ها و مراکز تفکیک، دپو و دفن زباله و پسماند، تا کمبود امکانات فرهنگی و هنری و تمرکز بیش از حد صنایع آلاینده در نقاط مختلف، همگی از جمله مواردی هستند که کیفیت زندگی مردم را کاهش داده و بخش مهمی از مشکلات روزمره زندگی در ری را تشکیل می‌دهند.
علی‌رغم غنای فرهنگی این شهرستان، کمبود فضاهای فرهنگی، سالن‌های سینما، کتابخانه‌های فعال و مراکز هنری موجب شده تا نسل جوان ری فاصله زیادی با هویت تاریخی و فرهنگی خود بگیرد.
نتیجه این کم‌توجهی، مهاجرت فرهنگی به پایتخت و قطع ارتباط مستمر جوانان با ریشه‌ها و پیشینه بومی‌شان است.
در حوزه میراث تاریخی نیز، با وجود آثار بی‌نظیر و بقاع متبرکه با ظرفیت بالای گردشگری، نبود برنامه‌ریزی منسجم، عدم حفاظت از ابنیه تاریخی و همجواری این آثار با صنایع و پسماندهای شهری، چهره‌ای خسته و آسیب‌دیده از این منطقه ساخته است.
واقعیت آن است که امروز ری بیش از آن‌که پایتخت فرهنگی جنوب تهران باشد، به منطقه‌ای محروم و کم‌برخوردار شباهت دارد؛ موضوعی که با جایگاه تمدنی این شهرستان در تضاد است.
بی‌تردید در این مسیر، نقش‌آفرینی نخبگان و نهادهای محلی، از جمله دستگاه‌های اجرایی، شهرداری و شورای شهر، در اعتلای جایگاه ری بسیار مهم و تأثیرگذار خواهد بود.
برنامه‌ریزی دقیق، هدفمند و عدالت‌محور با رویکردی مشارکتی، کلید توسعه متوازن و احیای جایگاه تاریخی این شهرستان است.
در این میان، رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌های بومی نقشی مهم در بازتاب مشکلات و مطالبه‌گری مردمی ایفا می‌کنند.
واقعیت آن است که راه‌حل تنها در بودجه و ساخت‌وساز خلاصه نمی‌شود؛ بلکه نیاز به بازتعریف جایگاه فرهنگی و تاریخی ری در نظام برنامه‌ریزی شهری و سرمایه‌گذاری در آموزش، فرهنگ و زیرساخت‌های شهری، با نگاه به توسعه پایدار و حفظ اصالت، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
شهرستان ری شایسته آن است که نه‌تنها در تاریخ، بلکه در آینده نیز بدرخشد.
بازگرداندن اعتبار به ری، بازگشت به خویشتن فرهنگی، هویت تاریخی و تقویت حس تعلق در میان شهروندان است.
بی‌شک، امروز باید ری را به‌عنوان پایتخت معنوی تهران و نه حاشیه‌ای فراموش‌شده، بازتعریف کرد.
نویسنده: روح‌الله شکری ، دکترای روابط بین‌الملل و فعال فرهنگی و اجتماعی
