خنده چیست و ما چرا می‌خندیم؟

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «خنده، جستاری در معنی امور خنده آور» پژوهشی فلسفی درباره مفهوم امر خنده‌آور است که برگسون آن را در ۱۹۰۰ تألیف کرد.
این اثر متشکل از سه مقاله است که برگسون آن را ابتدا در «روو دو پاری» چاپ کرد و پس از آن به صورت کتابی مستقل انتشار داد.
او در این اثر کوشید تا با تجزیه و تحلیل مسائلی که موجب خنده می‌شود پی ببرد که این مسائل چرا و چگونه ما را می‌خنداند.
از نظر برگسون خنده کارکردی اجتماعی دارد ما به اشخاص یا به کارهایی که می‌کنند می‌خندیم و نه به اشیا برای درک خنده، باید آن را در محیط طبیعی‌اش یعنی جامعه قرار دهیم و به خصوص باید فایده آن را که جنبه اجتماعی دارد مشخص کنیم چون خنده باید پاسخگوی پاره‌ای از مقتضیات زندگی باشد.
برگسون می‌کوشد تا معنی خنده را توضیح دهد و بگوید که چه چیزی در کُنه امر خنده آور نهفته است.
«خنده، جستار در معنی امور خنده‌آور» از سه مقاله تشکیل شده، امر خنده‌آور به‌طور عام، کمدی موقعیت و کمدی واژگان و کمدی شخصیت.
نویسنده کتاب در پیشگفتاری که در سال ۱۹۰۰ منتشر کرد، به این موضوع اشاره می‌کند که می‌خواسته «خنده» به‌خصوص خنده حاصل از کمیک را تحلیل کرده و گروه‌های اصلی موقعیت‌های خنده‌آور را مشخص کند.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «امر خنده آور خارج از آنچه به معنی واقعی کلمه انسانی است، وجود ندارد.
ممکن است چشم‌اندازی زیبا، جذاب، اعجاب‌انگیز، بی‌اهمیت یا زشت باشد اما هرگز خنده‌دار نخواهد بود.
در حالی که ممکن است به حیوانی بخندیم چون در او به رفتاری خاصِ آدم‌ها یا به حالتی انسانی برخورده‌ایم.
از دیدن کلاهی به خنده می‌افتیم اما آنچه مایه تمسخرمان می‌شود، تکه‌ای از نمد یا حصیر نیست، بلکه شکلی است که دست بشر به آن داده و در نتیجه کلاه به قالب هوا و هوس او درآمده است.
چگونه واقعیتی که با همه سادگی چنین با اهمیت است توجه فیلسوفان را چنان که باید به خود جلب نکرده است؟
بسیاری در تعریف انسان گفته‌اند حیوانی است که می‌تواند بخندد.
در عین حال می‌توانستند در تعریف او بگویند حیوانی است که می‌خنداند چون اگر این کار از عهده حیوان دیگری یا شیء بی‌جانی بر می‌آید، به علت شباهتش با انسان است؛ به علت اثری است که انسان در آن برجا می‌گذارد یا استفاده‌ای است که از آن می‌کند.»
کتاب‌های «تحول اخلاق»، «مقوله‌ای بر متافیزیک» و «دو سرچشمه‌ی اخلاق و دین» از آثار دیگر این فیلسوف هستند.
کتاب «خنده، جستاری در معنی امور خنده آور» نوشته هانری برگسون را با ترجمه مهستی بحرینی انتشارات نیلوفر، در ۱۷۹ صفحه و قیمت ۱۹۰ هزار تومان منتشر کرده است.