دیپلماسی در برابر هژمونی: ایران و جبهه مقاومت جهانی
بیانیه مشترک شش کشور در حمایت از مواضع جمهوری اسلامی ایران در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نشانه‌ای از استحکام دیپلماسی ایران در برابر فشار‌های سیاسی غرب است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - هنگامی که قدرت‌های غربی با قطعنامه‌های سیاسی به دنبال تحریف حقیقت درباره برنامه هسته‌ای ایران هستند، بیانیه مشترک هفت کشور همسو، از جمله چین و روسیه، چون مشعلی در تاریکی سیاسی‌کاری می‌درخشد.
این سند، که در قلب نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد، نه‌تنها گواه تعهد ایران به شفافیت و صلح است، بلکه هشداری به غرب برای پایان دادن به بازی‌های یکجانبه در نهاد‌های جهانی است.
ائتلاف عدالت: صدای حق‌طلبی در شورای حکام
بیانیه مشترک جمهوری بلاروس، چین، کوبا، ایران، نیکاراگوئه، روسیه و ونزوئلا که در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد، فراتر از یک سند دیپلماتیک، نمادی از همبستگی جهانی در برابر یک‌جانبه‌گرایی غرب است.
این بیانیه، با تأیید تعهد ایران به پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و دفاع از حق مشروع این کشور برای بهره‌مندی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، به صراحت از همکاری مستمر ایران با آژانس تقدیر می‌کند.
برخلاف پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده و تروئیکای اروپایی که با ادعا‌های بی‌اساس به دنبال تشدید فشار بر ایران است، این بیانیه بر لزوم گفت‌وگوی مبتنی بر احترام متقابل تأکید دارد.
جمهوری اسلامی ایران که تحت یکی از سخت‌گیرانه‌ترین رژیم‌های نظارتی آژانس قرار دارد، بار‌ها شفافیت خود را به اثبات رسانده است.
گزارش‌های مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، هیچ انحرافی در فعالیت‌های هسته‌ای ایران تأیید نکرده و همکاری ایران را ستوده‌اند.
با این حال، تروئیکای اروپایی و آمریکا با پیش‌نویس قطعنامه‌ای که حتی با گزارش‌های گروسی همخوانی ندارد، تلاش کردند تا ایران را به عدم پایبندی متهم کنند.
این تناقض، ریشه در انگیزه‌های سیاسی دارد که به جای تقویت همکاری‌های فنی، به دنبال ایجاد فضای تقابلی و ارجاع موضوع به شورای امنیت است.
پرده‌برداری از سیاسی‌کاری: غرب در برابر آینه حقیقت
تلاش غرب برای تحمیل «ارزیابی جامع و به‌روز شده» به مدیرکل آژانس از طریق قطعنامه نوامبر شورای حکام، پرده از نیات واقعی این کشور‌ها برمی‌دارد.
این ارزیابی که نه به ابتکار گروسی، بلکه تحت فشار سیاسی تروئیکای اروپایی و آمریکا تهیه شده، نمونه‌ای آشکار از سوءاستفاده از نهاد‌های بین‌المللی برای پیشبرد اهداف سیاسی است.
بیانیه مشترک شش کشور، با انتقاد صریح از این اقدام، تأکید می‌کند که مسائل پادمانی باقی‌مانده مربوط به فعالیت‌های پیش از سال ۲۰۰۳ است و هیچ مبنای حقوقی برای طرح مجدد آنها وجود ندارد.
ایران، که بیش از ۲۰ درصد از کل بازرسی‌های آژانس در جهان را در سال‌های اخیر میزبانی کرده، تعهد بی‌چون‌وچرای خود به شفافیت را نشان داده است.
این سطح از نظارت که برای کشوری با برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز بی‌سابقه است، گواهی بر پایبندی ایران به NPT و همکاری با آژانس است.
با این حال، پیش‌نویس قطعنامه غرب، بدون ارائه شواهد معتبر، ادعا‌هایی را مطرح می‌کند که نه‌تنها با گزارش‌های آژانس مغایرت دارد، بلکه به دنبال ایجاد بحران مصنوعی است.
این رویکرد، که به جای حل مسائل از طریق گفت‌و‌گو، به تشدید تنش می‌انجامد، با روح دیپلماسی هسته‌ای در تضاد است.
داده‌های موجود نشان می‌دهد که ایران از سال ۲۰۱۵ تاکنون، حتی در سایه تحریم‌های ظالمانه، به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده و امکان دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات خود را فراهم کرده است.
این همکاری که در گزارش‌های متعدد آژانس تأیید شده، نشان‌دهنده حسن نیت ایران است، اما به نظر می‌رسد غرب به جای قدردانی، به دنبال بهره‌برداری سیاسی از این شفافیت است.
بیانیه مشترک، با دعوت از کشور‌های عضو برای مقاومت در برابر سیاسی‌کاری، راه را برای حفظ بی‌طرفی آژانس هموار می‌کند.
برجام: میدان آزمایش صداقت جهانی
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، که در سال ۲۰۱۵ با مذاکراتی طاقت‌فرسا به امضا رسید و توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تأیید شد، همچنان سنجه‌ای برای سنجش صداقت دیپلماتیک قدرت‌های جهانی است.
خروج یکجانبه ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی کشور‌های اروپایی به تعهداتشان، ریشه اصلی چالش‌های کنونی است.
بیانیه مشترک کشور‌های حامی ایران، با تأکید بر لزوم اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱، از تروئیکای اروپایی و آمریکا می‌خواهد که به جای اتهام‌زنی، به تعهدات خود بازگردند.
تروئیکای اروپایی در بیانیه خود، با طرح ادعا‌هایی درباره غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، تلاش کرده‌اند تا اقدامات ایران را نقض برجام جلوه دهند.
این در حالی است که اقدامات ایران، از جمله افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده، پاسخی قانونی به نقض تعهدات غرب بوده است.
ایران بار‌ها اعلام کرده که در صورت بازگشت طرف‌های مقابل به تعهدات برجامی، آماده معکوس کردن اقدامات جبرانی خود است، اما غرب، به جای احیای دیپلماتیک برجام، به سیاسی‌کاری ادامه می‌دهد.
ادعای تروئیکای اروپایی درباره «ناتوانی آژانس در تأیید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران» نیز فاقد مبنای حقوقی است.
گزارش‌های آژانس به‌وضوح نشان می‌دهد که هیچ انحرافی در مواد هسته‌ای ایران مشاهده نشده و فعالیت‌های ایران تحت نظارت دقیق انجام می‌شود.
این ادعاها، بیش از آنکه ریشه در واقعیت داشته باشند، بخشی از یک سناریوی سیاسی برای توجیه فشار‌های بیشتر، از جمله تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه، هستند.
بیانیه مشترک، با هشدار درباره پیامد‌های ارجاع موضوع به شورای امنیت، بر لزوم حفظ دیپلماسی تأکید می‌کند.
آینده در افق دیپلماسی: انتخاب میان همکاری و تقابل
جامعه جهانی در برابر یک انتخاب تاریخی قرار دارد: تقویت دیپلماسی مبتنی بر عدالت یا ادامه مسیر تقابل و سیاسی‌کاری.
بیانیه مشترک کشور‌های حامی ایران، هشداری به غرب است که هرگونه اقدام عجولانه، مانند ارجاع موضوع به شورای امنیت، نه‌تنها به حل اختلافات کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند رژیم عدم اشاعه را تضعیف کند.
ایران که با وجود تحریم‌های فلج‌کننده، پیشرفت‌های چشمگیری در فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز داشته، نشان داده که در برابر فشار‌ها مقاوم است.
توسعه سانتریفیوژ‌های پیشرفته و افزایش ظرفیت غنی‌سازی، که همگی تحت نظارت آژانس انجام شده، نه‌تنها حق قانونی ایران است، بلکه نمادی از خودکفایی علمی جمهوری اسلامی ایران است.
این دستاوردها که در گزارش‌های آژانس تأیید شده‌اند، گواهی بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است.
برای آینده، تقویت گفت‌و‌گو‌های فنی و پرهیز از سیاسی‌کاری، کلید حل مسائل باقی‌مانده است.
ایران از آژانس و کشور‌های عضو انتظار دارد که با بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری به همکاری ادامه دهند.
در مقابل، کشور‌های غربی باید از اتهام‌زنی دست کشیده و به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند باشند.
مشعل حقیقت در برابر طوفان سیاسی
بیانیه مشترک کشور‌های حامی ایران، فراتر از یک سند دیپلماتیک، نمادی از مقاومت در برابر هژمونی سیاسی است.
ایران، با تکیه بر توان داخلی و حمایت متحدان جهانی، به دفاع از حقوق خود ادامه خواهد داد.
جامعه جهانی باید با پرهیز از سیاسی‌کاری، در حفظ رژیم عدم اشاعه و تقویت دیپلماسی نقش‌آفرینی کند.
آینده برنامه هسته‌ای ایران، نه در قطعنامه‌های سیاسی، بلکه در گفت‌و‌گو‌های مبتنی بر حقیقت رقم خواهد خورد.
