پشت پرده افتتاح‌های مکرر سد کنجانچم ایلام - تسنیم
با گذشت بیش از یک دهه از آغاز پروژه سد کنجانچم در ایلام، این طرح عمرانی همچنان در صدر اخبار افتتاح های مکرر قرار دارد؛ سدی که هر دولت بخشی از آن را "افتتاح" می کند.
به گزارش خبرنگار تسنیم از ایلام، طی روزهای اخیر خبر «افتتاح فاز نخست سد کنجانچم» با حضور رئیس‌جمهور در رسانه‌ها منتشر شد.
این در حالی است که بررسی‌های میدانی و سوابق تاریخی پروژه نشان می‌دهد این نخستین‌بار نیست که این سد افتتاح می‌شود.
تکرار این مراسم افتتاح، آن هم در بازه‌های مختلف زمانی و در دولت‌های گوناگون، پرسش‌های مهمی را درباره واقعیت پیشرفت پروژه و شفافیت مدیریتی آن برمی‌انگیزد.
پروژه‌ای با سابقه‌ای پرهیاهو و خروجی مبهم
سد کنجانچم که با هدف تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی در منطقه مهران طراحی شد، از همان ابتدای کلنگ‌زنی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی استان ایلام معرفی شد.
با این حال، از سال 1391 تاکنون بارها خبر افتتاح آن رسانه‌ای شده است، بدون آن‌که شاهد خروجی واقعی و ملموس برای مردم منطقه باشیم.
مروری بر افتتاح‌های تکراری
سال 1391؛ دولت دهم: رسانه‌ها با آب‌وتاب از آغاز آبگیری سد خبر دادند.
وعده‌هایی چون تأمین پایدار آب شرب مهران، توسعه کشت آبی، و ایجاد اشتغال مطرح شد.
اما بخش زیادی از وعده‌ها به سرانجام نرسید.
سال‌های 1396 و 1399؛ دولت‌های یازدهم و دوازدهم:در سفرهای استانی رئیس‌جمهور وقت، بازدیدها و حتی "افتتاح‌های نمادین" از این پروژه انجام شد، اما بنا به گزارش منابع محلی، پروژه همچنان با مشکلات فنی و ساختاری روبه‌رو بود و به بهره‌برداری کامل نرسید.
خرداد 1404؛ دولت سیزدهم: حالا و پس از گذشت بیش از یک دهه، مجدداً از «افتتاح فاز نخست» سد کنجانچم خبر داده می‌شود.
این در حالی است که در مراسم‌های پیشین نیز همین فاز، تحت عناوینی مشابه، به بهره‌برداری رسیده بود.
چرا یک سد باید چند بار افتتاح شود؟
1.
ضعف در اطلاع‌رسانی شفاف
دستگاه‌های مسئول معمولاً روند پروژه را به صورت مرحله‌به‌مرحله تفکیک نمی‌کنند.
در نتیجه، بهره‌برداری ناقص یا حتی آغاز تستی عملیات سد، با عنوان «افتتاح رسمی» در رسانه‌ها منعکس می‌شود و ذهنیت عمومی را گمراه می‌سازد.
2.
طولانی شدن زمان ساخت پروژه‌ها
سد کنجانچم نمونه‌ای از ده‌ها پروژه عمرانی نیمه‌تمام در کشور است که به دلیل مشکلات مالی، ضعف نظارت یا بروکراسی پیچیده، بارها متوقف و مجدداً آغاز شده است.
در این میان، هر دولت تلاش می‌کند نقش خود را در تکمیل پروژه پررنگ‌تر نشان دهد؛ ولو با برگزاری یک مراسم نمادین.
3.
نمایش‌های سیاسی و رسانه‌ای
تجربه نشان داده که بسیاری از پروژه‌های عمرانی درست در آستانه سفرهای استانی، ایام انتخابات یا مناسبت‌های ملی آماده افتتاح می‌شوند.
در واقع، پروژه‌ای که هنوز تکمیل نشده، در یک مراسم پرزرق‌وبرق معرفی می‌شود تا به‌عنوان یک دستاورد سیاسی به ثبت برسد.
واکنش مردم و کارشناسان
اهالی منطقه مهران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گویند: «هرچند سال یک بار، مسئولان با کاروان رسانه‌ای به منطقه می‌آیند و همان سد را دوباره افتتاح می‌کنند.
اما ما همچنان با بحران کم‌آبی، کاهش محصولات کشاورزی و بی‌ثباتی اقتصادی مواجه هستیم.»
یک کارشناس حوزه آب نیز در همین باره اظهار داشت: «تعدد افتتاح‌ها بیش از آن‌که نشانه پیشرفت باشد، بیانگر ناهماهنگی دستگاه‌ها، نبود تقویم پروژه‌محور و فقدان پاسخگویی دقیق است.»
پیامدهای مخرب تکرار افتتاح‌های غیرواقعی
تضعیف اعتماد عمومی:وقتی مردم بارها شاهد افتتاح رسمی پروژه‌ای می‌شوند که تأثیری در زندگی آن‌ها ندارد، نگاه‌شان نسبت به مسئولان و دولت بدبین می‌شود.
هدررفت سرمایه ملی:هزینه‌کردهای کلان برای پروژه‌های ناقص، بدون نظارت و اولویت‌بندی دقیق، نه‌تنها گرهی از مشکلات مردم باز نمی‌کند بلکه منابع ملی را هدر می‌دهد.
سایه‌افکندن سیاست بر شفافیت فنی:استفاده از پروژه‌های عمرانی به‌عنوان ابزار تبلیغاتی موجب می‌شود که اصل مسئله –یعنی کیفیت اجرا، بهره‌وری و اثرگذاری پروژه– به حاشیه رانده شود.
پیشنهاد تسنیم برای نجات اعتماد عمومی
وزارت نیرو و دستگاه‌های مرتبط باید گزارش دقیق، مستند و شفاف از وضعیت واقعی سد ارائه دهند.
میزان پیشرفت، منابع مصرف‌شده، و بازدهی اقتصادی آن باید در دسترس عموم قرار گیرد.
دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور باید عملکرد اجرایی و مالی پروژه را به‌صورت مستقل بررسی و نتایج آن را منتشر کنند.
کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی لازم است بازدید میدانی و جلسه‌ای کارشناسی برای بررسی وضعیت سد کنجانچم برگزار کند.
سد کنجانچم نماد امید مردم مهران و ایلام به آینده‌ای روشن‌تر است؛ آینده‌ای که با آب، زندگی و رونق گره خورده است.
اما تا زمانی که شفافیت، پاسخگویی و مدیریت منسجم بر پروژه‌ها حاکم نشود، این امیدها با هر افتتاح نمایشی، کم‌فروغ‌تر خواهد شد.
اگر دولت به‌دنبال اعتمادسازی واقعی است، باید با صداقت تمام، مسیر اجرای پروژه‌ها را روشن کرده و از هرگونه بهره‌برداری سیاسی از توسعه عمرانی کشور بپرهیزد.
مردم امروز بیش از هر زمان دیگری، تشنه واقعیت‌اند، نه شعار.
انتهای پیام/
