غدیر به عنوان «افضل اعیاد» در قرآن و سیره پیامبر اسلام (ص)

خبرگزاری مهر، امور استان‌ها: عید سعید غدیر، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مناسبت‌های تاریخی اسلام، ظرفیت بزرگی برای ایجاد همدلی و وحدت میان مسلمانان است.
اگرچه در طول قرن‌ها، نگاه‌های متفاوتی نسبت به برخی مفاهیم این واقعه میان شیعه و اهل سنت شکل گرفته، اما آنچه امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، بازگشت به نقاط مشترک و تقویت نگاه تقریبی مذاهب در جامعه اسلامی است.
برای مثال، آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» که مفسران شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت آن را ناظر به واقعه غدیر دانسته‌اند، نشان می‌دهد که اصل رویداد، محل اختلاف نیست.
همچنین روایت متواتر «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» نیز مورد قبول همه فرق اسلامی است.
اما فقط در تفسیر واژه مولا دو برداشت متفاوت وجود دارد؛ شیعه آن را به معنای سرپرست و ولی می‌داند و اهل سنت به معنای دوست و محبوب.
اما به‌جای تمرکز به این تفاوت، می‌توان از فضای غدیر برای تبیین فضائل مشترک اهل‌بیت و تعظیم سیره نبوی بهره گرفت.
غدیر فرصتی برای ابراز محبت و همدلی در جهان اسلام
اجرای برنامه‌های فرهنگی و مردمی در روز عید غدیر می‌تواند این وحدت را عینی‌تر کند: اطعام نیازمندان، هدیه دادن به کودکان، عطر زدن، افطاری عمومی، نصب پرچم در سردر خانه‌ها، توزیع شیرینی و شربت در محلات، و از همه مهم‌تر، ترویج فرهنگ محبت و کرامت اهل‌بیت.
این اقدامات نه‌تنها در متون شیعه توصیه شده، بلکه هیچ‌گونه تقابلی با باورهای اهل سنت ندارد و می‌تواند به پیوند دل‌های مسلمانان کمک کند.
جایگاه عید غدیر در منظومه اعتقادی مسلمانان
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی محبی، معاون فرهنگی دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان سیستان و بلوچستان، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه عید غدیر در منظومه اعتقادی مسلمانان گفت: در آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» (مائده، ۶۷)، خداوند متعال فرمان ابلاغ ولایت را صادر می‌کند.
این آیه، به تصریح بسیاری از مفسران شیعه و سنی، درباره واقعه غدیر خم نازل شده و اهمیت این رویداد را نشان می‌دهد.
نباید با دیدگاهی انتقادی یا تردیدآمیز به آن نگریست؛ چرا که این پیام الهی بوده و مسئولیت آن بر عهده پیامبر اکرم (ص) گذاشته شده است.
وی افزود: در واقعه غدیر، پیامبر اسلام (ص) با عبارت «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» ولایت حضرت علی (ع) را اعلام کردند، و حتی خلفا مانند ابوبکر و عمر نیز در آن لحظه به حضرت تبریک گفتند و این امر را پذیرفتند.
همه این شواهد نشان می‌دهد که غدیر اتفاقی مورد اتفاق مسلمانان بوده است، هرچند بعدها اختلافاتی در برداشت‌ها پیش آمد.
محبی خاطرنشان کرد: در روایات اهل بیت (ع) به وضوح آمده که عید غدیر بزرگ‌ترین عید اسلامی است.
در حدیثی مفصل از امام رضا (ع) آمده که غدیر، روز صلوات، عطر زدن، هدیه دادن، اطعام و ابراز محبت به خانواده است؛ روزی که مؤمنان باید به خانواده‌های خود وسعت دهند.
حتی در آن روایت آمده است که اگر کسی ولو یک درهم در این روز به دیگری عیدی دهد، خداوند ثواب عظیمی برای او در نظر می‌گیرد.
وی ادامه داد: هزینه کردن برای ایجاد شادی در این روز، مانند دادن غذا، شیرینی، پرچم زدن بر سردر خانه‌ها، پخش شربت در معابر و ایجاد فضای اجتماعیِ شاد، نه تنها ثواب دارد بلکه نماد ابراز محبت و ولایت‌مداری است.
در هیچ مناسبتی چنین آدابی برای شادی و خرج کردن توصیه نشده است.
نهج‌البلاغه؛ محوری برای تحکیم وحدت
معاون فرهنگی دفتر نماینده ولی فقیه در سیستان و بلوچستان گفت: ما می‌توانیم نهج‌البلاغه را که مورد احترام شیعه و سنی است، به عنوان یک محور فرهنگی معرفی کنیم.
حتی ابن‌ابی‌الحدید، که از علمای اهل سنت است، شرحی مفصل و ارزشمند بر نهج‌البلاغه نوشته است.
از این رو، اجرای برنامه‌هایی با محور نهج‌البلاغه می‌تواند در این استان وحدت‌بخش باشد.
محبی در پایان با اشاره به فرمایش پیامبر اسلام در غدیر که فرمودند: «یُبَلِّغُ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ»، گفت: این جمله نشان می‌دهد که وظیفه ابلاغ پیام غدیر، بر عهده همه است و باید از نسل به نسل منتقل شود.
اگر در هر خانه، حتی یک آشپزخانه، یک غذا به نیت این روز طبخ و توزیع شود، طبق روایات ثواب آن برابر با صدها پیامبر خواهد بود.
این کار در مناطقی مانند حاشیه شهرها یا مناطق محروم، می‌تواند برکت و محبت اهل‌بیت (ع) را در جامعه گسترش دهد.