تاملی بر پیوند عید قربان با عید غدیر

خبرگزاری مهر گروه استان‌ها- علی ستاری: عید سعید قربان، یکی از بزرگ‌ترین و پرشکوه‌ترین اعیاد مسلمانان جهان است؛ روزی که در تقویم اسلامی نه تنها یک مناسبت دینی، بلکه یادآور عالی‌ترین مفاهیم توحید، بندگی، ایثار و تسلیم در برابر اراده الهی است.
هر ساله، مسلمانان با شکوه خاصی این روز بزرگ را گرامی می‌دارند و با برگزاری مراسم معنوی، اجتماعی و عبادی، روح و جان خود را در چشمه‌سار زلال ایمان و محبت الهی تطهیر می‌کنند.
در سال جاری، عید قربان با روز جمعه، روز عبادت هفتگی مسلمانان، هم‌زمان شده است؛ و این تقارن، جلوه‌ای ویژه به این روز عزیز بخشیده است.
از این‌رو، نماز عید قربان نه تنها رنگ و بوی عبادی دارد، بلکه با اجتماع باشکوه مؤمنان در کنار نماز جمعه، صبغه‌ای سیاسی و اجتماعی نیز به خود می‌گیرد.
مردم مؤمن، پس از آنکه دل‌هایشان را در پرتو عشق به پروردگار جلا داده‌اند، گوش جان به خطبه‌های وحدت‌بخش این روز سپرده‌اند تا پیوندی عمیق‌تر با آموزه‌های دینی و تعالیم الهی برقرار کنند.
عید قربان، در ظاهر روز قربانی کردن گوسفند به یاد سنت حضرت ابراهیم (ع) است، اما در باطن، سرشار از پیام‌ها و درس‌های عمیقی‌ست که روح انسان را به تعالی دعوت می‌کند.
در این روز، تنها حیوانی قربانی نمی‌شود؛ بلکه دل‌هایی که از بند تعلقات دنیوی رها شده‌اند، در پیشگاه معبود قربانی می‌شوند.
درسی که از واقعه تاریخی این عید می‌آموزیم، سرشار از عشق و اطاعت است.
پدری، در کمال ایمان و اطاعت، از فرزند دلبند خود می‌گذرد تا فرمان پروردگار را اجرا کند؛ و فرزندی، با دل‌سپردگی به مشیت الهی، آمادگی خود را برای فدا شدن در راه محبوب حقیقی اعلام می‌دارد.
این تسلیم و رضایت، اوج بندگی و مقام یقین است؛ جایی که انسان از خود می‌گذرد تا به خدای خویش برسد؛ عید قربان، عید دل‌هایی‌ست که در راه حقیقت قربانی می‌شوند.
عیدی‌ست برای آنان که در مسیر ایمان، از خویشتن عبور کرده‌اند.
این روز، فراخوانی است برای همه ما تا از وابستگی‌های زودگذر دنیا دل بکنیم و با اخلاص، راه بندگی را پیش بگیریم.
عید قربان، بستری برای وحدت اسلامی و خنثی‌سازی توطئه دشمنان
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن موسایی قائم مقام مدیر حوزه علمیه هرمزگان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: عید قربان، به‌عنوان یکی از مناسبت‌های بزرگ اسلامی، یکی از ظرفیت‌های عظیم برای وحدت اسلامی است؛ امروزه دشمنان با ابزارهای رسانه‌ای و جنگ ترکیبی، سعی در بدبین‌کردن ملت‌ها نسبت به یکدیگر دارند.
این عید، می‌تواند به‌عنوان نقطه همگرایی، اتحاد و بازسازی ارتباطات درون‌امت اسلامی ایفای نقش کند.
وی افزود: نباید تنها به ظاهر مراسم‌ها اکتفا کنیم.
باید نهادسازی کرد.
به عنوان مثال، ایجاد «کمیته‌های وحدت مناسکی» یا «نهادهای مردمی گفت‌وگوی اسلامی» در چنین ایامی، می‌تواند کارکردهای عملی برای تحقق وحدت داشته باشد.
دهه امامت پیوندی عمیق میان ولایت و عبودیت
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نام‌گذاری این دهه به‌عنوان «دهه امامت» کاملاً به جا و هوشمندانه است؛ در عید قربان، حضرت ابراهیم (ع) پس از عبور از امتحانات الهی، به مقام امامت نائل شد و در عید غدیر، حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) به‌عنوان امام امت اسلامی از سوی پیامبر (ص) معرفی شد؛ این دو عید، در واقع دو نقطه عطف در تحقق و تثبیت مفهوم امامت در دین اسلام هستند.
موسایی عنوان کرد: دهه امامت می‌تواند فرصتی باشد برای تبیین نقش ولایت در حاکمیت اسلامی و تربیت نسلی آگاه، مسئول و دارای بینش توحیدی؛ ما باید این ایام را به عرصه‌ای برای بازخوانی مبانی فکری حکومت اسلامی و تولید گفتمان‌های نوین در حوزه امامت و ولایت تبدیل کنیم.
از ارتباط معنوی تا قدرت اجتماعی
نایب رئیس جامعه علما و فضلای هرمزگان تصریح کرد: رابطه معنوی با خدای متعال، سنگ‌بنای هر تحرک تمدنی است؛ مناسبت‌هایی چون عید قربان، فطر و غدیر، بهانه‌های مکرری برای عمق‌بخشی به این پیوند معنوی هستند؛ وقتی انسان در این ایام، خود را در مدار عبودیت قرار می‌دهد، جامعه هم متأثر می‌شود.
نظام اسلامی دقیقاً از دل این رابطه معنوی است که می‌تواند نهادهای اجتماعی مؤمنانه و کارآمد خلق کند؛ اگر رابطه با خدا در مردم زنده باشد، نهادسازی‌های ما هم جان‌دار و جهت‌دار خواهند بود.
حجت‌الاسلام موسایی افزود: باید بدانیم که مناسبت‌های دینی و شعائر الهی، صرفاً مراسم نیستند؛ بلکه بسترهایی تمدنی برای ساخت جامعه‌ای تراز اسلام هستند.
حوزه‌های علمیه، نخبگان فرهنگی و نهادهای انقلابی وظیفه دارند تا این ایام را به فرصت‌هایی برای واژه‌سازی، نهادسازی و گفتمان‌پردازی تبدیل کنند و اگر ما به‌درستی از ظرفیت‌های دهه امامت استفاده کنیم، می‌توانیم نه‌تنها در برابر تحریف‌های دشمن بایستیم، بلکه الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را نیز در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی به جهان عرضه کنیم.
تأملی در فلسفه قربانی کردن
حجت الاسلام حسین ایلیاد پور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: عید قربان، عید بندگی و تسلیم محض در برابر اراده الهی است؛ این روز، یادآور یکی از بزرگ‌ترین صحنه‌های ایمان و اطاعت در تاریخ بشر است؛ صحنه‌ای که حضرت ابراهیم خلیل‌الله (ع) برای رضای خداوند حاضر شد عزیزترین سرمایه‌اش یعنی فرزندش اسماعیل را فدای فرمان الهی کند.
وی افزود: فلسفه قربان این است که انسان بیاموزد در مسیر بندگی، حتی تعلقات مشروع و محبوب خویش را نیز در پای رضای خدا قربانی کند.
این، یک امتحان بزرگ برای هر انسان مؤمن است.
همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید: لَنْ یَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکِنْ یَنَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنْکُمْ؛ یعنی: «گوشت و خون قربانی به خدا نمی‌رسد، بلکه تقوای شماست که به او می‌رسد.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان سیریک گفت: قربانی امروز ما، می‌تواند وابستگی‌های دنیوی، عُجب و خودخواهی، تعصبات جاهلانه، دلبستگی به مقام، مال، شهرت یا هر آن چیزی باشد که مانع رسیدن انسان به عبودیت و توحید ناب است.
باید منافع فردی قربانی منافع و مصالح عمومی شود
وی خاطرنشان کرد: عرصه اجتماعی و سیاسی هم این مفهوم قابل تعمیم است.
باید منافع فردی و گروهی را قربانی مصالح امت و وحدت جامعه کنیم.
این یکی از رموز اصلی بقا و رشد انقلاب اسلامی ماست.
پیوند عید قربان با غدیر
ایلیاد پور در پاسخ به سوالی در رابطه را پیوند عید قربان و غدیر، بیان کرد: در عید قربان، حضرت ابراهیم پس از آن آزمون بزرگ، به مقام امامت رسید؛ این یعنی بندگی واقعی، پیش‌نیاز ولایت و رهبری الهی است و در ادامه، در عید غدیر، حضرت علی (ع) نیز پس از سال‌ها مجاهدت و صبر، به‌صورت رسمی از سوی پیامبر به عنوان ولی و امام امت معرفی شد؛ این پیوند عمیق میان قربان و غدیر، نشان می‌دهد که راه رسیدن به ولایت، از مسیر ایثار، عبودیت و تسلیم در برابر خداوند می‌گذرد.
برای همین است که نام‌گذاری این ایام به عنوان دهه امامت کاملاً دقیق و ریشه‌دار است.