مدیریت پسماند باید به اولویت ملی کشور تبدیل شود

باشگاه خبرنگاران جوان ـ مهدی خادم ثامنی مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ضعف در تفکیک از مبدأ، دفن غیراصولی و غیر بهداشتی، نبود نظام موثر بازیافت، کمبود زیرساخت‌های مناسب، پایین بودن مشارکت مردمی، نبود فرهنگ‌سازی مؤثر، ضعف قوانین موجود، نبود سامانه یکپارچه اطلاعاتی، ناکارآمدی نظام تأمین مالی پایدار و ضعف در ساختار حکمرانی از جمله موانع کلیدی در مسیر تحقق مدیریت صحیح و پایدار پسماند در کشور است.
وی از تدوین برنامه ملی راهبردی مدیریت پسماند کشور خبر داد و گفت: با توجه به رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی، افزایش تولید پسماند، فقدان هماهنگی نهادی و زیرساختی، نبود سامانه یکپارچه آماری، سهم بالای دفن غیربهداشتی پسماندها، عدم تفکیک از مبدأ در بسیاری از نقاط کشور و مشارکت محدود مردمی، تدوین این برنامه امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
وی بر نیاز به سیاست‌گذاری جامع در این حوزه تاکید کرد و افزود: اصلاح الگوی تولید و مصرف، کاهش میزان پسماند و حرکت به سوی اجرای اقتصاد چرخشی از جمله اهداف اصلی این برنامه راهبردی است.
خادم ثامنی با اشاره به تصویب بند (چ) ماده ۲۲ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، گفت: زمینه قانونی لازم برای تدوین و اجرای برنامه ملی راهبردی پسماند‌ها فراهم شد.
همچنین در طرح اصلاح قانون مدیریت پسماند نیز تهیه این برنامه به‌طور ویژه مورد تأکید قرار گرفته است.
این اتفاق یک پشتوانه قانونی مهم برای آغاز فرآیند سیاست‌گذاری راهبردی در حوزه پسماند ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه مأموریت اصلی این برنامه، تبدیل مدیریت پسماند به یک اولویت ملی است، افزود: در این برنامه، تقسیم کار ملی به‌صورت سازمان‌یافته و منطقی طراحی خواهد شد و خطوط کلی سیاستی بر اساس حوزه‌های اصلی مشخص می‌شود.
با توجه به جنبه‌های مختلف سیاست‌گذاری دولتی، این سند باید با سایر سیاست‌ها و برنامه‌های کلان کشور هماهنگ باشد، چرا که برنامه ملی راهبردی، نقش سیاست‌گذارانه در سطح ملی برای مدیریت پسماند‌ها خواهد داشت.
روند تدوین این برنامه از نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و پس از تصویب بند (چ) ماده ۲۲ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت آغاز شد.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، ادامه داد: در تدوین برنامه ملی راهبردی مدیریت پسماند، در گام نخست با بررسی وضعیت موجود، انجام مکاتبات با دستگاه‌های اجرایی و برگزاری جلسات کارشناسی و هم‌اندیشی با ذی‌نفعان کلیدی، فاز اول پروژه را برای شناسایی چالش‌ها و آسیب‌شناسی وضعیت فعلی مدیریت پسماند باید در کشور اجرا کرد، سپس چارچوب تدوین برنامه ملی راهبردی مدیریت پسماند تهیه شد.
وی افزود: این برنامه دارای سه فاز اصلی است که بعد از ملاحظات مقدماتی و سازمانی، بایستی تدوین برنامه صورت بگیرد.
ما الان در حال تدوین و تصویب برنامه هستیم.
بعد از تهیه و تصویب، اجرا و نظارت گام دوم را شامل می‌شود و مهمتر از همه در گام سوم پایش و ارزیابی برنامه بایستی صورت گرفته و متناسب با آن بازنگری در برنامه ملی انجام شود.
این چرخه باید نهادینه شود و ساختار تشکیلاتی و تجهیزاتی برای نهادینه شدن این چرخه ایجاد و بازنگری برنامه هر ۵ سال یکبار انجام خواهد شد.
خادم ثامنی مهم‌ترین اهداف این طرح را کاهش حداکثری تولید پسماند، حداکثرسازی بازیابی منابع، توسعه زیرساخت‌ها، جلب مشارکت ذی‌نفعان، ارتقای سلامت عمومی و اجرای اقتصاد چرخشی دانست و این اهداف را در راستای دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست برشمرد.
منبع: روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست