۱۵ خرداد از دریچه اصفهان؛خروش مردمی برای آغاز یک نهضت
اصفهان-در قیام خونین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اصفهان با حضور پرشور مردم، روحانیون و بازار، نقشی کلیدی در همراهی با نهضت امام خمینی ایفا کرد؛ حضوری که پیش‌درآمدی بر خیزش‌های بعدی مردم ایران شد.
خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران بود؛ خروش ملت علیه ظلم و طاغوت.
در میان شهرهایی که به ندای امام خمینی (ره) لبیک گفتند، اصفهان با مردمی مؤمن، آگاه و پیش‌گام، نقشی بی‌بدیل ایفا کرد؛ شهری که پیش از بسیاری دیگر بیدار شد و جان بر کف، به استقبال انقلاب رفت.
تداوم یک خط سرخ در قلب ایران
تاریخ مبارزاتی اصفهان به قیام ۱۵ خرداد محدود نمی‌شود.
این دیار، از دوران مشروطه تا نهضت ملی شدن نفت، از مدرس تا کاشانی، همواره در متن تحولات ایران نقش‌آفرین بوده است.
اما ۱۵ خرداد، نقطه‌ای بود که مردم این خطه بار دیگر تاریخ‌ساز شدند.
برخلاف روایت‌هایی که تمرکز را بر تهران و قم می‌گذارند، اصفهان نیز همان روز با شدت و شجاعتی مثال‌زدنی وارد میدان شد.
هزاران نفر از مردم، بازاریان، روحانیون، دانش‌آموزان و زنان و مردان این شهر، در حمایت از امام خمینی (ره) و اعتراض به بازداشت ایشان، خیابان‌های شهر را به صحنه فریاد و خون بدل کردند.
خون‌هایی که در چهارباغ و میدان انقلاب ریخته شد
در همان ساعات ابتدایی صبح ۱۵ خرداد، خبر بازداشت امام به اصفهان رسید.
موجی از خشم و اعتراض فضای شهر را فرا گرفت.
بازاریان بازار بزرگ اصفهان مغازه‌های خود را بستند و به خیابان آمدند.
دانش‌آموزان مدارس، که پیش‌تر با سخنرانی‌های آگاه‌گرایانه معلمان متعهد با اندیشه امام آشنا شده بودند، در صفوف اول راهپیمایی‌ها دیده می‌شدند.
درگیری نیروهای رژیم پهلوی با مردم در خیابان‌های چهارباغ، میدان نقش‌جهان، میدان انقلاب و خیابان سپه، به خون کشیده شد.
تعدادی از جوانان انقلابی اصفهان در همان روز به شهادت رسیدند و ده‌ها نفر نیز بازداشت یا زخمی شدند.
اسامی برخی از شهدای گمنام آن روز هنوز هم در دل اسناد تاریخی پنهان مانده است، اما آنچه مشهود است، عمق فداکاری مردم اصفهان در راه حقیقت بود.
نقش محوری روحانیت اصفهان در شکل‌گیری بیداری انقلابی
در کنار مردم، علمای برجسته‌ای همچون آیت‌الله خادمی، آیت‌الله طاهری و دیگر عالمان اصفهان، با صدای بلند به حمایت از امام برخاستند.
منابر مساجد جامع، حکیم، امام علی، و سید، در روزهای منتهی به ۱۵ خرداد، به کانون روشنگری و اعتراض بدل شده بودند.
آیت‌الله خادمی، در واکنش به بازداشت امام، طی پیامی تاریخی، رژیم پهلوی را محکوم کرد و خواستار آزادی بی‌قید و شرط رهبر نهضت شد.
او با همراهی طلاب حوزه علمیه اصفهان، اعتصاب سراسری نماز جمعه و جماعت را رقم زد، اقدامی که پیامدهای وسیعی در تقابل با حکومت داشت.
اصفهان، الگوی مقاومت شهری
اصفهان تنها اعتراض نکرد، بلکه الگوی مقاومت شهری شد.
هماهنگی اصناف، روحانیت، دانشجویان و زنان در اعتراضات، نشان داد که این شهر، زمینه‌ساز یک تحول بنیادین است.
به گفته کارشناسان تاریخی، مدل هم‌افزایی گروه‌های مختلف اجتماعی در اصفهان، بعدها به الگویی برای سازماندهی تظاهرات در سراسر کشور تبدیل شد.
وقایع ۱۵ خرداد ۴۲ در اصفهان، بذر نهضتی را در این شهر کاشت که تا پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۵۷ و پس از آن نیز ادامه یافت.
بسیاری از مبارزان آن روز، در سال‌های بعد به چهره‌های شاخص انقلاب، دفاع مقدس و سازندگی کشور بدل شدند.
از جمله می‌توان به شهید حسین خرازی، شهید شهبازی و ده‌ها سردار و فرمانده دیگر اشاره کرد که در بطن همین بیداری تاریخی بالیدند.
اصفهان، شهر بیداری و بصیرت
۱۵ خرداد، روزی بود که طنین فریاد "مرگ بر شاه" از میدان نقش‌جهان برخاست و در تاریخ ماندگار شد.
امروز نیز بازخوانی نقش اصفهان در این قیام، صرفاً نگاه به گذشته نیست، بلکه چراغ راهی است برای نسل جدید؛ نسلی که همچنان باید از غیرت، شجاعت و دینداری مردم این دیار بیاموزد.
اصفهان نشان داد که پیش‌قراولان تاریخ، همیشه در سکوت نمی‌مانند.
آنان که در ۱۵ خرداد، جان خود را در کف دست گرفتند، نه صرفاً علیه یک رژیم، بلکه برای حقیقت، عدالت و اسلام قیام کردند.
و این پیام، هنوز هم زنده است.