جولان ریزگردها در پایتخت بهارنارنج/ نفس‌ها در محاصره غبار! - تسنیم
هوای بابل، پایتخت بهارنارنج، این روزها دیگر بوی زندگی نمی دهد؛ عطر بهار جای خود را به غبار خاک داده و نفس ها سنگین و نگران از آینده ای مبهم اند. ریزگردهایی که زمانی کابوس جنوب و غرب کشور بودند، حالا تا دل شمال سرسبز پیش روی کرده اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بابل، شهر بابل، که همواره با هوای پاک، باران‌های به‌موقع و عطر دل‌انگیز بهار نارنج در ذهن ایرانیان نقش بسته، این روزها چهره‌ای نگران‌کننده به خود گرفته است.
ریزگردهایی که پیش‌تر بیشتر در کویرها و مناطق مرکزی کشور دیده می‌شد، حالا راه خود را به شمال سرسبز و مرطوب باز کرده‌اند و آسمان آبی بابل را با لایه‌ای از غبار تیره و خفه‌کننده پوشانده‌اند.
این پدیده نه یک حادثه مقطعی، بلکه زنگ خطری برای آینده زیست‌محیطی مازندران است.
آلودگی هوا که پیش‌تر دغدغه کلان‌شهرهایی چون تهران و اصفهان بود، حالا دامان شهرهای شمالی را نیز گرفته؛ شهرهایی که روزگاری از آن‌ها به‌عنوان پناهگاه تنفسی کشور یاد می‌شد.
گزارش پیش‌رو، نگاهی دارد به منشأهای پیدایش ریزگردها در بابل، تأثیرات زیان‌بار آن بر سلامت مردم و محیط زیست، و راهکارهای مقابله با این بحران فزاینده.
این روایت، نه صرفاً گزارشی از یک رخداد زیست‌محیطی، بلکه صدای بلند یک هشدار است؛ هشداری که اگر امروز شنیده نشود، فردا ممکن است دیر باشد.
روند صعودی ریزگردها در هفته‌های اخیر
هوای غبارآلود این روزهای شهرستان بابل، نه‌تنها چهره بهاری شهر را خاکستری کرده، بلکه زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی و آینده زیست‌محیطی یکی از مهم‌ترین شهرهای شمال کشور به صدا درآورده است؛ روند صعودی ریزگردها در هفته‌های اخیر، شرایطی را رقم زده که کارشناسان محیط زیست آن را «آغاز یک بحران خاموش» توصیف می‌کنند؛ بحرانی که اگر مهار نشود، ممکن است بابل را در صف کلان‌شهرهایی مانند تهران و اراک، در فهرست مناطق آلوده کشور قرار دهد.
هجوم ریزگردها به بهار بابل
در حالی‌که هم‌زمان با برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی، مردم بابل انتظار بهاری سرشار از عطر بهار نارنج و آسمان آبی را داشتند، مهمان ناخوانده‌ای به شهر آمد: ریزگردها.
غبار غلیظی که نفس‌ها را سنگین کرده، دید افقی را کاهش داده و سلامت گروه‌های حساس از جمله سالمندان، کودکان و بیماران تنفسی را به خطر انداخته است.
برخی شهروندان این پدیده را به دود ناشی از سوزاندن پسماندهای کشاورزی از جمله کلش برنج تشبیه می‌کنند، اما کارشناسان می‌گویند ماجرا فراتر از این است.
ناصر کیایی، رئیس اداره محیط زیست شهرستان بابل، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به ابعاد گسترده این پدیده اظهار داشت: «ریزگردها امروز منشأهای متعدد دارند و در بسیاری از موارد، منشأ آن‌ها فراتر از مرزهای استانی یا حتی ملی است.»
منشأ فرامرزی و داخلی ریزگردها؛ از ترکمنستان تا نکا
به گفته کیایی، آزمایش‌های سال گذشته نشان داد که در برخی روزها، منشأ ریزگردهای مازندران، صحرای «قره‌قوم» در ترکمنستان است که به‌دلیل تبخیر شدید در حوضه جنوبی دریای خزر و خشکسالی‌های پیاپی، به کانون گردوغبار تبدیل شده است.
او افزود: «کاهش سطح آب تالاب‌ها، تخریب پوشش گیاهی، و فعالیت نیروگاه‌هایی مانند نیروگاه شهید سلیمی نکا در صورت مصرف سوخت‌های فسیلی، از عوامل مؤثر در افزایش آلودگی هوا هستند.»
خطر تهرانیزه شدن بابل
کیایی هشدار داد: «اگر روند فعلی ادامه یابد و اقدامات پیشگیرانه‌ای در سطح شهری و منطقه‌ای اجرایی نشود، شک نکنید که بابل در آینده‌ای نه‌چندان دور به سرنوشت تهران دچار خواهد شد.»
افزایش مصرف سوخت به‌واسطه رشد جمعیت و توسعه نامتوازن شهری، کمبود فضاهای سبز مقاوم، تخریب اراضی طبیعی، و کم‌توجهی به منشأهای آلودگی از جمله ضعف‌های موجود در مدیریت محیط‌زیستی استان است که باید با نگاهی کلان اصلاح شود.
راهکارهای مقابله با بحران ریزگردها
رئیس اداره محیط زیست بابل با اشاره به طرح‌های پیشنهادی برای مقابله با این بحران گفت: «ایجاد ایستگاه سنجش آلودگی هوا در محل باغ ملی بابل، در دستور کار شهرداری قرار گرفته است.
این پروژه با بودجه‌ای بالغ بر یک‌ونیم میلیارد تومان می‌تواند نقش مهمی در هشداردهی سریع و پایش وضعیت هوا ایفا کند.»
وی همچنین به اهمیت درختکاری به‌عنوان راهکار بنیادی برای مقابله با گردوغبار اشاره کرد و افزود: «توسعه پوشش گیاهی مقاوم و سازگار با اقلیم منطقه، از مؤثرترین راه‌ها برای کنترل ذرات معلق و تثبیت خاک است.
استفاده از گونه‌های بومی می‌تواند مانع از خسارات زیست‌محیطی ناشی از کاشت‌های غیربومی یا نامتناسب شود.»
پرهیز از اقدامات نمایشی و استفاده نادرست از فناوری
کیایی تأکید کرد: «برخی روش‌ها مانند آب‌پاشی یا پاشش مواد تثبیت‌کننده برای مهار گردوغبار، اگر بدون ارزیابی زیست‌محیطی به‌کار روند، نه‌تنها کارساز نیستند، بلکه ممکن است به نابودی زیست‌بوم‌ها، حیات وحش، و حتی منابع آب منطقه بینجامند.»
او افزود: «تنها راه اصولی، سرمایه‌گذاری بر راه‌حل‌های پایدار از جمله تقویت پوشش گیاهی، احیای تالاب‌ها، و اصلاح الگوی مصرف سوخت و انرژی است.
مقابله با ریزگردها، نیازمند عزم مدیریتی، مشارکت عمومی و همگرایی منطقه‌ای است.»
بابل، پیش از آن‌که دیر شود
بحران ریزگردها در بابل، اگرچه هنوز به سطح اضطرار در برخی کلان‌شهرها نرسیده، اما تمام نشانه‌ها حکایت از آینده‌ای نگران‌کننده دارد.
شهری که با آب‌وهوا و طبیعتش شناخته می‌شود، حالا در معرض تهدیدی جدی است؛ تهدیدی که اگر امروز جدی گرفته نشود، فردا مهار آن دشوارتر و پرهزینه‌تر خواهد بود.
مردم بابل هنوز به آسمان آبی و بهار نارنج دل بسته‌اند.
اما برای حفظ این داشته‌ها، مسئولان باید تصمیماتی جسورانه، علمی و فراگیر اتخاذ کنند.
آلودگی هوا، مسئله‌ای حاشیه‌ای نیست؛ یک بحران زیست‌محیطی، بهداشتی و حتی امنیتی است؛ نفس بابل، به تدبیر گره خورده است؛ پیش از آن‌که به شماره بیفتد، باید کاری کرد.
انتهای پیام/