میانگین پایین امتحانات نهایی؛ زنگ خطر یا فرصت بازنگری؟
رئیس مرکز ارزشیابی آموزش و پرورش، تأکید کرد: نمرات پایین دانش‌آموزان نشانگر بحران نیست بلکه فرصتی برای اصلاح علمی و دقیق نظام آموزشی کشور است.
به گزارش مشرق، محسن زارعی رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش و پرورش با اشاره به حواشی اخیر پیرامون میانگین پایین نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان، گفت: آزمون‌های نهایی، صرفاً معیار نمره‌دهی یا رتبه‌بندی نیستند؛ بلکه ابزار علمی برای ارزیابی تحقق اهداف آموزشی مصوب در سطح ملی‌اند.
وی با تأکید بر اینکه نباید صرفاً بر اساس عدد و بدون تحلیل کیفی به قضاوت پرداخت، افزود: این تصور که میانگین پایین عددی حکم به ناکارآمدی کامل نظام آموزشی می‌دهد صحیح نیست.
بر اساس آزمون‌های سراسری، تمام اهداف برنامه‌های درسی با طراحی تخصصی گروه‌های علمی پوشش داده می‌شوند و دانستن میانگین‌ها، جایگاه دانش‌آموزان و مناطق مختلف را در دستیابی به این اهداف آشکار می‌کند.
زارعی تصریح کرد: سال گذشته، میانگین نمرات رشته تجربی دانش‌آموزان کشور حدود ۱۲ بود که به معنای تحقق ۶۰ درصدی اهداف برنامه درسی است.
این رقم به منزله موفقیت بخشی از نظام آموزشی و نشانه وجود ۴۰ درصد خلأ نیز هست که باید مبنای تحلیل و اقدام جدی قرار گیرد.
وی در رادیو گفتگو با اشاره به اینکه این میانگین حاصل نمرات تمام دانش‌آموزان، دروس و شاخه‌هاست، افزود: نه پایین بودن مطلق این عدد معیار بحران است و نه بالا بودن آن نشانه سلامت کامل؛ مهم، تحلیل عالمانه این آمار و کشف نقاط ضعف برای بهبود شرایط است.
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش و پرورش اعلام کرد: تحلیل کامل داده‌های امتحانی به تفکیک استان، منطقه، مدرسه، درس و حتی سوال به سوال به دبیران سراسر کشور ارائه شده تا به دور از رویکرد مقایسه‌ای یا رتبه‌بندی، مبنایی برای برنامه‌ریزی و ارتقای آموزش باشد.
وی اظهار امیدواری کرد این رویکرد جایگزین فریادهای «وااسفا» و واکنش‌های احساسی شود تا با برنامه‌ریزی اصولی، آسیب‌ها شناسایی و ترمیم گردد.
زارعی در پاسخ به انتقاد مجری مبنی بر دفاع صرف از وضعیت موجود اظهار داشت: اگر امروز به طور میانگین ۶۰ درصد اهداف در رشته‌ای مانند تجربی محقق شده و ۴۰ درصد باقی‌مانده، این اطلاعات باید ابزار اقدام باشد.
خوشبختانه طبق آخرین گزارش‌ها، میانگین نمرات امسال در مقایسه با پارسال بیش از نیم نمره افزایش یافته که نتیجه مداخلات علمی و تدریس مبتنی بر تحلیل دقیق است.
وی با بیان اینکه تمام دولت‌ها همواره بر رشد معدل‌ها تأکید داشته‌اند اما باید ریشه مشکلات را جدی‌تر بررسی کرد، هشدار داد: وقتی دانشجوی ترم اول دانشگاه با مسائل بدیهی علمی دست به گریبان است و پاسخ نمی‌دهد، این یعنی به جای عدد، باید ریشه ضعف‌های آموزشی رصد و برطرف شود.
تبدیل مسئله میانگین پایین به تابو کمکی به حل آن نمی‌کند، بلکه باید این موضوع را در فضای شفاف و علمی به گفتگو گذاشت.
زارعی در پایان تأکید کرد: استمرار این تحلیل‌ها، ارائه بازخورد مستقیم به مدارس و معلمان، و تغییر رویکرد از داوری عددی به بازاندیشی کیفی، مسیر اصلاح دائمی نظام آموزش و پرورش را هموار می‌کند.