ورود تنها ۲۰ درصد از فارغ‌التحصیلان مهندسی به صنعت
مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه خواجه نصیر گفت: بر اساس برآوردهای صورت‌گرفته، حدود ۲۰ درصد از دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی دانشگاه، بلافاصله پس از فراغت از تحصیل وارد مسیر اشتغال صنعتی می‌شوند.
حمید خرسند مدیرکل امور پژوهشی و ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تمایل بخش صنعت به جذب مهندسین تازه کار گفت: در سال‌های اخیر، تغییری قابل توجه در رویکرد صنعت نسبت به جذب نیروی انسانی رخ داده است.
در گذشته، صنایع بیشتر به دنبال جذب نیروهایی بودند که سابقه کار داشته باشند، سابقه بیمه‌شان ثبت شده باشد و افرادی باشند که تجربه عملی در محیط صنعتی داشته‌اند.
وی افزود: اما در شرایط کنونی، این رویکرد کاملا تغییر کرده است.
علت این تغییر از جهات مختلفی قابل بررسی است.
متأسفانه بسیاری از صنایع کشور از نیروی مهندس خوب تهی شده اند؛ این موضوع می تواند به علت عدم پرداختی مناسب در بخش صنایع باشد و یا به دلیل اینکه صنعت وضعیت مناسبی ندارد، یا حتی به این خاطر که عده‌ای از کشور مهاجرت کرده‌اند.
ما از طریق شرکت در کنفرانس‌های مختلف، سمینارها، برنامه‌های کسب‌وکار و سیستم‌های نمایشگاهی و هر جایی که صنعت دعوت شده تا به دانشجویان نزدیک شود، عارضه یابی کرده ایم و به این نتیجه رسیدیم که اتفاقاً صنعت علاقه‌مند است که مهندسین "صفر کیلومتر" را جذب کند؛ مهندس‌هایی که بدون سابقه کاری به‌محض فارغ‌التحصیلی وارد صنعت شوند.
صنعت ترجیح می‌دهد که عملیات آموزش و تربیت (ترینینگ) این افراد را خود بر عهده گیرد تا آنها را به یک مهندس مفید برای محیط صنعتی تبدیل کند.
وی اظهار کرد: ما این روند را از دو سه سال پیش آغاز کردیم؛ به‌طوری‌که از یک سال قبل از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان لیسانس از ترم هفتم و هشتم وارد فضای صنعت و درگیر موضوعات مرتبط با آن صنعت خاص شوند.
خرسند ادامه داد: نتیجه این می‌شود که وقتی دانشجو مهندس شد، یک سال روی موضوعات خاص همان کارخانه یا شرکت صنعتی کار کرده و ورزیده شده است.
بنابراین، به عنوان یک مهندس صفر کیلومتر، در روز اول کاری، یک "هویت حرفه‌ای" (آیدی) نیز برای آن صنعت دارد.
چرا که دو ترم کامل روی موضوعات خاص آن کارخانه یا مجموعه صنعتی کار کرده است.
مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه خواجه نصیرتوضیح داد: فراهم آوری این فضا به دو صورت در حال اجراست.
گاهی این فرآیند به‌صورت سیستماتیک انجام می‌شود؛ به‌عنوان مثال، در برخی مجموعه‌های صنعتی نظیر فولاد مبارکه، همراه اول، مپنا و سایر شرکت‌های مشابه، همکاری با دانشگاه‌ها عمدتاً در قالب طراحی دوره‌های کارآموزی (Internship) و حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی انجام می گیرد.
در این فرآیند، ابتدا تفاهم‌نامه‌هایی میان دانشگاه و صنعت منعقد می‌شود و پیوست آن، موضوعات پژوهشی و پروژه‌های قابل اجرا شناسایی و استخراج می‌گردد.
برخی مواقع، پس از مشخص‌شدن موضوع، واحد صنعتی مرتبط آن را بررسی می‌کند تا بررسی کند آیا پروژه با نیازهای خود هم‌راستا است یا خیر.
در مواردی دیگر، از همان ابتدا و با هماهنگی مستقیم واحد صنعتی مربوطه، موضوع تعریف می‌شود و دانشجو از همان یک سال قبل از فارغ‌التحصیلی به‌صورت مرتبط با پروژه مورد نظر صنعتی کار می‌کند.
وی درباره دسترسی دانشجویان به موضوعات پژوهشی در صنعت توضیح داد: موضوعات پژوهشی و پروژه‌های قابل اجرا در سایت‌های رسمی شرکت‌ها وجود دارد و هم‌زمان، از طریق ارتباط دانشگاه با صنعت و مکاتبات رسمی، این موضوعات در اختیار اساتید قرار می‌گیرد.
سپس اساتید این اطلاعات را به دانشجویان منتقل می‌کنند و پس ازانتخاب، انجام پروژه روی آن موضوع آغاز می‌شود.
خرسند با اشاره به نوع حمایت های صنعت از طرحهای پژوهشی و پایان نامه های دانشجویان، افزود: ما در قالب حمایت از پایان‌نامه‌ها اقدامات متفاوتی انجام میدهیم، لازم به ذکر است مقدار عددی حمایت مالی همیشه معیار اصلی نیست.
به‌عبارت‌دیگر، اکنون ما مجموعه‌هایی در صنعت داریم که از حدود ۲۰ دانشجوی کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری حمایت می‌کنند، اما نوع این حمایت‌ها به شکل متفاوتی صورت می‌گیرد.
به‌عنوان نمونه، ممکن است یک شرکت صنعتی بالای ۷۰۰ یا ۸۰۰ میلیون تومان و حتی تا سه تا چهار میلیارد تومان تجهیزات در اختیار دانشجوی ما قرار دهد؛ تجهیزاتی که در کارخانه برای نمونه‌سازی، تست و جمع‌آوری داده‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در نگارش پایان‌نامه دانشجو به کار خواهند رفت.
این نوع حمایت، از نظر ارزش، بسیار فراتر از یک حمایت مالی مستقیم ۱۰، ۱۵ یا ۲۰ میلیون تومانی است.
وی اضافه کرد: یعنی جنس برخی از این حمایت‌ها لزومی به جابه‌جایی مالی ندارد، اما در عوض، امکانات، دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد و این موضوع بسیار ارزشمند است.
از یک‌سو، دانشجو به‌صورت میدانی در صنعت حضور پیدا می‌کند و از سوی دیگر، با افراد و مهندسان زبده آن مجموعه صنعتی ارتباط مستقیم برقرار می‌کند.
در نهایت نیز از امکانات واقعی کارخانه برای انجام آزمایش‌ها و نمونه‌سازی‌های خود استفاده می کند.
مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی گفت: از این منظر، ارزش چنین حمایت‌هایی بسیار بالاست و به نظر من، مدیریت توسعه پژوهش دانشگاه در این زمینه عملکرد بسیار خوبی داشته است.
در حال حاضر، دانشگاه در حوزه‌هایی نظیر فولاد، به‌ویژه با گروه صنعتی فولاد که در زمینه تولید ورق‌های فولادی فعالیت دارد، همکاری‌های جدی و مستمری برقرار کرده است.
علاوه بر آن، در صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی‌های وابسته، به‌ویژه در زنجیره تأمین قطعات، ارتباطات مؤثری شکل گرفته است.
در این زمینه، تعامل گسترده‌ای با شرکت‌های بزرگی همچون ایران‌خودرو و سایپا برقرار شده و پروژه‌های مشترک متعددی با مشارکت دانشجویان دانشگاه تعریف و اجرایی شده‌اند.
وی توضیح داد: در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز به‌ویژه با مجموعه همراه اول، ارتباط نظام‌مند و منسجمی برقرار شده است و پروژه‌های مشترک متعددی میان دانشجویان و این مجموعه‌ها تعریف و اجرا شده‌اند.البته شرکت‌های مستقل دیگری نیز در صنایع مختلف به صورت موردی وارد تعامل با دانشگاه می‌شوند و پایان‌نامه‌ها یا پروژه‌هایی را مورد حمایت قرار می‌دهند.
خرسند در پایان افزود: ملاک اصلی جذب فارغ‌التحصیلان ما در صنعت به عوامل متعددی بستگی دارد.
برخی از دانش‌آموختگان ما پس از فراغت از تحصیل برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.
گروهی دیگر وارد مقاطع فوق‌لیسانس و دکتری می‌شوند.
اما در عین حال، حدود ۲۰ درصد از دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ما بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی وارد صنعت می‌شوند.
از این ۲۰ درصد، بر اساس برآوردهای ما، تقریباً از هر دو نفر، یک نفر به‌صورت موفق در صنعت جذب می‌شود.
به عبارتی دیگر، از بین دانش‌آموختگانی که تمایل دارند بلافاصله وارد صنعت شوند، نیمی از آنها موفق به جذب در واحدهای صنعتی می‌شوند و این نسبت با توجه به شرایط بازار کار و تخصص‌های تعریف‌شده، نرخ قابل قبولی محسوب می‌شود.