آنتی بیوتیک می‌خوریم تا بیمار شویم!
آنتی بیوتیک ها ، به خاطر ماهیت عارضه هایی که دارند، در فهرست داروهای بدون نسخه قرار ندارند و نمی توان آنها را بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کرد. اما، واقعیت آن چیزی نیست که ما می بینیم.
به گزارش خبرنگار مهر، آمارهای رسمی کشوری نشان می‌دهد که مصرف داروهای آنتی بیوتیک در بین مردم ما مثل خوردن نُقل و نبات است و هر کسی با کوچک‌ترین عارضه و بیماری، سراغ یکی از همین آنتی بیوتیک ها می‌رود و بدون هیچ پرسش و پاسخی، شروع می‌کنند به خوددرمانی.
آنتی بیوتیک ها در فهرست داروهای OTC قرار ندارند
داروهای OTC یا همان داروهای بدون نسخه، شامل اقلام دارویی است که مصرف آنها خیلی عارضه ندارد و داروخانه می‌تواند چنین داروهایی را در اختیار مردم قرار دهد.
البته که همین داروهای بدون نسخه را نیز باید با احتیاط مصرف کرد.
اما، در این بین تعدادی از اقلام دارویی دم دستی هستند که فکر می‌کنیم مصرف بدون تجویز پزشک، هیچ مشکلی ندارد، مثل آنتی بیوتیک ها.
بر اساس این نگاه غلط و نادرست، سراغ داروخانه می‌رویم و آنتی بیوتیک مورد نظر خودمان را تهیه می‌کنیم.
محمد زنوزی راد دبیر انجمن پزشکان کودکان ایران، با عنوان این مطلب که داروهای آنتی بیوتیک جزو داروهای OTC نیستند اما بدون نسخه عرضه می‌شود، گفت: دلیل آن هم، ضعیف بودن قانون داروهای OTC در کشور است که نظارت‌ها جدی نیست.
این نظارت‌ها بر عهده سازمان غذا و دارو است، اما به نظر می‌رسد چنین امکان و قدرتی در این سازمان وجود ندارد که بخواهد سرغ برخورد با چنین تخلفی برود.
بنابراین، برخی از داروخانه‌ها، بدون ترس از اهرم‌های نظارتی، آنتی بیوتیک ها را در اختیار مردم قرار می‌دهند.
عارضه‌های مرگبار آنتی بیوتیک ها
فرهاد زمانی رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران، معتقد است؛ یکی از عواملی که موجب تغییر فلور میکروبی و کاهش میکروب‌های مفید می‌شود، مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها است.
وی گفت: استفاده از آنتی‌بیوتیک به ویژه در دوران کودکی و نوزادی، میکروب‌های مفید روده را از بین می‌برد.
متأسفانه در حال حاضر مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها رو به افزایش است و این داروها موجب نابودی میلیاردها میکروب مفید دستگاه گوارش می‌شوند.
در همین حال، فاطمه غنی‌پور، متخصص بیماری‌های عفونی، با تأکید بر اینکه آنتی‌بیوتیک تنها برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود، تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از مردم گمان می‌کنند که برای بهبود علائمی مثل سرماخوردگی یا گلودرد باید حتماً آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، در حالی که این بیماری‌ها اغلب ویروسی‌اند و نیازی به مصرف چنین داروهایی ندارند.
وی گفت: مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک‌ها نه تنها تأثیری در بهبودی این بیماری‌ها ندارد، بلکه می‌تواند عوارضی چون اختلالات گوارشی، بیماری‌های عصبی، آسیب به کلیه، کبد و حتی قلب را به دنبال داشته باشد.
این متخصص بیماری‌های عفونی، با عنوان این مطلب که در آینده‌ای نه چندان دور ممکن است با میکروب‌هایی مواجه شویم که هیچ دارویی بر آنها اثر نکند و انسان‌ها در برابر ساده‌ترین عفونت‌ها جان خود را از دست بدهند، افزود: با افزایش آگاهی عمومی و تغییر نگرش نسبت به مصرف آنتی‌بیوتیک، می‌توانیم سلامت خود و نسل‌های آینده را حفظ کنیم.
ایران بزرگ‌ترین مصرف کننده آنتی بیوتیک ها
این در حالی است که گفته می‌شود، ایران بزرگ‌ترین مصرف کننده آنتی بیوتیک است که میانگین مصرف آنتی بیوتیک ها در کشورما، از استاندارد جهانی بالاتر است و بسیاری از بیماران به دلیل مصرف همین آنتی بیوتیک ها، دچار عفونت می‌شوند.
بسیاری از افراد با هر گلودرد یا علائم سرماخوردگی، به صورت خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند.
از سوی دیگر، برخی پزشکان ممکن است در شرایط غیرضروری یا با دوزهای بیش‌ازحد، آنتی‌بیوتیک تجویز کنند.
این رفتارها نه تنها اثربخشی درمان را کاهش می‌دهد، بلکه احتمال باقی‌ماندن دارو در خانه بیماران و مصرف مجدد آن در شرایط غیر مناسب را افزایش می‌دهد.
وضعیت تجویز آنتی بیوتیک در ایران
بنابر گزارش سازمان غذا و دارو، ۳۶ درصد نسخ پزشکان در سال ۱۴۰۲ حاوی آنتی‌بیوتیک بوده است.
بر اساس استاندارد DID، میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۳.۵ برابر میانگین جهانی است.
پرفروش‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های مصرفی از نظر ریالی در کشور آموکسی‌سیلین، سفکسیم، کوآموکسی کلاو، آزیترومایسین و مروپنم بوده است.
همچنین در نسخ پزشکان نیز آنتی‌بیوتیک‌های پُر تجویز به ترتیب سفکسیم، مترونیدازول، آموکسی‌سیلین، آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین بوده اند.