منظور از طرح جدید مجلس درباره مهریه و تفکیک جنبه‌های حقوقی و کیفری بر اساس تعداد سکه‌ها چیست؟

در طرح جدید مجلس، اگر مهریه بیش از ۱۴ تا سکه باشد، جنبه حقوقی و مدنی پیدا می‌کند و تا ۱۴ تا سکه می‌تواند ماهیت کیفری داشته باشد.
مفهوم آن این است که اشخاص می‌توانند هزاران سکه را به عنوان مهریه تعیین کنند و زن می‌تواند در صورت معرفی مال از طرف زوج به واحد اجرای احکام، تا سقف میزان مهریه خود را وصول کند.
کد خبر: 716417 | ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ ۱۰:۱۵:۰۰
لیلا پایدار- سعید وظیفه‌دوست، حقوقدان و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با اعتماد آنلاین درباره کاهش عددی مهریه و نبود حمایت‌های جایگزین، اظهار کرد: موضوع مطرح‌شده و طرح جدید مجلس شورای اسلامی در خصوص کاهش ضمانت اجرای مهریه، نیازمند بررسی دقیق و عمیق است.
این موضوع نه تنها به چرایی و چگونگی آن مربوط می‌شود، بلکه باید به تفکرات حاکم بر پشت پرده این طرح و پس‌زمینه بی‌عدالتی و عدم حمایت از بانوان نیز توجه کنیم.
به گفته وظیفه دوست، به‌طور خلاصه، باید گفت که در کشور ما، مهریه که زمانی نشانی از محبت مرد و احترام به همسر به شمار می‌رفت، اکنون به چالش‌هایی دامن زده که خانواده‌ها را درگیر کرده و در واقع زوجین اولین اقدامی که در مسیر ازدواج انجام می‌دهند، تعیین مهریه است.
به نظر می‌رسد که بدون وجود مهریه، این ازدواج سرانجامی نخواهد داشت.
این تفکر نادرست است.
در روزگاران قدیم، تعیین مهریه به عنوان مهر و محبت مرد به زن تلقی می‌شد، اما در حال حاضر متاسفانه از آن سوءاستفاده می‌شود.
مهریه که زمانی نماد فرهنگی در کشور ما بود، اکنون به معضلی تبدیل شده است که خانواده‌ها را به چالش کشیده است.
قانون‌گذار در مجلس شورای اسلامی به فکر راه‌حلی برای کاهش ضمانت اجرای مهریه است.
وظیفه دوست در ادامه افزود: نیت مجلس در تصویب این طرح صرفاً کاهش آمار زندانیان مهریه است، نه چیز دیگر.
این موضوع موجی از نگرانی را در سطح جامعه ایجاد کرده و باعث شده که افراد با ترس از دچار شدن به این معضل حتی تن به ازدواج ندهند.
در خصوص دلایل توجیهی که نمایندگان محترم در ارائه این طرح به صحن مجلس داشتند، باید گفت که این طرح به دلیل نوسان شدید قیمت سکه و طلا به وجود آمده است.
برخی از محکوم‌علیهم که ماخذ تخصیص دین آن‌ها سکه طلا بوده، در پرداخت اقساط دین خود دچار مشکل شده‌اند.
با توجه به اینکه عدم پرداخت اقساط، محکوم به حبس می‌شود، این افراد مجبور به طرح دعوای تعدیل تخصیص محکوم به خواهند بود.
این دعاوی، با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، به مشکلاتی برای قوه قضائیه و محکومان مالی دامن می‌زنند.
این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم از نظر حقوق زنان به این موضوع نگاه کنیم، متاسفانه نشانه‌هایی از سقوط بنیاد خانواده‌ها در جامعه کنونی وجود دارد.
بی‌اعتمادی متقابل زوجین، تاخیر در فرزندآوری، افزایش سن ازدواج، ثبت نشدن برخی از ازدواج‌ها و رواج ازدواج سفید، نشان‌دهنده این است که بنیان خانواده‌ها به‌تدریج متزلزل شده است.
به گفته این حقوقدان، اگر ما بخواهیم کاهش ضمانت اجرایی مهریه از ۱۱۰ تا به ۱۴ تا را به عنوان تضعیف حقوق زنان تلقی کنیم، به نظر اشتباه است.
در تصویب این طرح، نظرات صاحب‌نظران نیز مورد توجه قرار گرفته است.
واقعیت این است که اگر زندگی خانوادگی حفظ نشود، مهریه به هیچ وجه نمی‌تواند زندگی را حفظ کند.
برخی از صاحب‌نظران تصور می‌کنند که زن دیگر نمی‌تواند بیش از ۱۴ تا را مطالبه کند، در حالی که این یک نظر مغرضانه است.
افرادی که این طرح را به دقت مطالعه کرده‌اند، متوجه خواهند شد که زن و مرد می‌توانند هر مقدار و هر میزان مهریه را تعیین کنند، اما تا ۱۴ تا سکه دارای ماهیت کیفری است.
این استاد دانشگاه در ادامه به اعتماد گفت: اگر مرد مهریه را پرداخت نکرد، زن می‌تواند تقاضای اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی را کند و در صورت پذیرش اعسار مرد، وی بازداشت خواهد شد.
در اصلاح مقررات، استفاده از پابندهای الکترونیکی به عنوان راه‌حلی مناسب مطرح شده است.
زیرا افرادی که با نیت ازدواج و تشکیل خانواده دچار این معضل می‌شوند، نباید در کنار مجرمان حرفه‌ای قرار گیرند.
وظیفه دوست در ادامه تاکید کرد: متاسفانه برخی افراد طرح مجلس را به دقت مطالعه نکرده‌اند یا اگر مطالعه کرده‌اند، نگاه حقوقی به آن نداشته‌اند و انرژی منفی را در جامعه درباره تصویب این طرح گسترش داده‌اند.
در حالی که به نظر می‌رسد در تصویب این طرح، حقوق زوجین به صورت مساوی رعایت شده و صرفاً به حقوق زوج توجه نشده است.
در طرح جدید مجلس، اگر مهریه بیش از ۱۴ تا سکه باشد، جنبه حقوقی و مدنی پیدا می‌کند و تا ۱۴ تا سکه می‌تواند ماهیت کیفری داشته باشد.
مفهوم آن این است که اشخاص می‌توانند هزاران سکه را به عنوان مهریه تعیین کنند و زن می‌تواند در صورت معرفی مال از طرف زوج به واحد اجرای احکام، تا سقف میزان مهریه خود را وصول کند.
بنابراین اینکه گفته می‌شود کمیسیون در مجلس ۱۴ تا سکه به عنوان مهریه تعیین کرده، یک ادعای مغرضانه است.
به گفته این حقوقدان، برخی جامعه‌شناسان نیز درباره تبعات این موضوع صحبت کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که این بزرگواران نگاه حقوقی به این قضیه نداشته‌اند.
اگر مهریه را به عنوان پشتوانه مالی تلقی کنیم، از بین رفتن این پشتوانه قطعاً آسیب‌هایی را به افراد وارد می‌کند و شکاف‌هایی را در زندگی ایجاد می‌کند.
زنی که تنها پشتوانه‌اش مهریه است، اگر مرد توانایی اداره زندگی را نداشته باشد، در واقع دچار چالش خواهد شد.
به طور کلی، زنان و مردان هر دو حق کار، تحصیل و اشتغال دارند و برابری حقوق زن و مرد در جامعه کنونی وجود دارد.
زنان نباید به این دلیل که مهریه پشتوانه مالی آنها در آینده خواهد بود، صرفاً به ازدواج تن دهند.
وظیفه دوست در ادامه گفت وگویش با اعتماد خاطرنشان کرد: پیشنهادی که می‌توانم به خانم‌ها بدهم این است که قبل از ازدواج، درخواست مهریه خود را به صورت عندالمطالبه مطرح کنند و می‌توانند درخواست ملک یا وجه نقد نیز داشته باشند.
این امر به زوجین کمک می‌کند تا از ابتدای کار با شفافیت بیشتری وارد زندگی مشترک شوند و مهریه را تنها به عنوان یک موضوع مالی مدنظر قرار ندهند.
متاسفانه در جامعه مشاهده می‌شود که زوجین به محض ایجاد اختلاف، به دنبال وصول مهریه می‌روند.
باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا باید سازگاری را طراحی کنیم که مبتنی بر بدبینی و ستیزه‌جویی باشد.
پرونده‌های متعدد در کلانتری‌ها و دادگاه‌ها آسیب‌های جدی به زوجین و خانواده‌ها وارد می‌کند.
پیشنهاد من این است که افراد به دنبال ازدواج شرافتمندانه، عزتمندانه و صمیمانه باشند.
زندگی مشترک نباید بر اساس مهریه استوار شود.
همچنین خانم‌ها نباید نگران کاهش ضمانت اجرایی مهریه باشند.
این کاهش به معنای عدم تعیین مهریه بیشتر از ۱۴ تا نیست، بلکه شرایطی را فراهم می‌کند که در صورت معرفی مال، زن می‌تواند مهریه خود را وصول کند.
این استاد دانشگاه در پایان به اعتماد گفت: اگر بخواهم جمع‌بندی کنم، کاهش ضمانت اجرایی مهریه در طرح جدید مجلس با نیت کاهش زندانیان مرد، موجی از نگرانی را برای زنان ایجاد کرده است که به نظر نباید وجود داشته باشد.
مهریه به عنوان نشانی از مهر و محبت مرد به زن تلقی می‌شد، اما اکنون به معضلی تبدیل شده است.
مجلس در تلاش است که با اصلاح قانون، این موضوع را حل کند.
ما باید ابتدا بنیان‌های خانواده را اصلاح کنیم و سعی در تشویق افراد به تشکیل زندگی مشترک داشته باشیم.
بی‌اعتمادی نسبت به ازدواج در جامعه ما افزایش یافته و سن ازدواج و آمار طلاق نیز بالا رفته است.
ما باید از چنین موضوعاتی حمایت کنیم و این را به عنوان چالش برای بانوان تلقی نکنیم.
هرچند برخی بانوان از این موضوع به عنوان اهرم فشار استفاده می‌کنند، اما مهریه باید به عنوان مهر و محبت مرد به زن تلقی شود.