پزشکیان: دانشگاه‌ها باید بازیگران اصلی در حل بحران‌های کشور شوند
رئیس‌جمهور بر ضرورت نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در حل مسائل ملی و منطقه‌ای تأکید کرد و خواستار مشارکت فعال دانشگاهیان در اصلاح نظام بودجه‌ریزی، اقتصاد و مدیریت منابع شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مسعود پزشکیان رئیس جمهور صبح امروز شنبه، در نشست هم‌اندیشی درباره همکاری دولت و دانشگاه‌ها برای حل مسائل ملی و منطقه‌ای اظهار کرد: آنچه در ذهن من وجود دارد این است که تحقیق و فعالیت‌های علمی باید با هدف حل مسئله انجام و تلاش شود مسائل کشور برطرف شود.
ما مسیرهایی را به اشتباه پیموده‌ایم و دانشگاه‌ها و استادان دانشگاه باید اعلام کنند که این مسیرها اشتباه بوده و راه درست را نشان دهند.
در حوزه‌هایی مانند اقتصاد، اشتغال، مصرف انرژی و آب، نیازمند آن هستیم که اساتید دانشگاه و دانشگاه‌ها راه‌حل ارائه دهند و مسئولیت حل مشکلات را بر عهده بگیرند.
رئیس جمهور همچنین با تأکید بر لزوم اصلاح نظام بودجه‌ریزی کشور گفت: به‌زودی دوباره به فصل بودجه‌ریزی می‌رسیم و اگر از هم‌اکنون به فکر اصلاح نظام بودجه‌ریزی نباشیم، در فصل بودجه به‌دلیل فوریت و عجله‌ای که ایجاد می‌شود، دوباره همان شیوه‌های بودجه‌نویسی سال‌های گذشته تکرار خواهد شد.
معتقدم بودجه باید بر اساس عملکرد تنظیم شود، در حالی که هم‌اکنون بودجه بر مبنای یک تعریف از قبل مشخص تقسیم می‌شود و عملکرد در تخصیص آن تأثیری ندارد.
پزشکیان اضافه کرد: لازم است از هم‌اکنون یک تیم دانشگاهی، به پیشنهاد خود دانشگاه‌ها، اصلاح نظام بودجه‌ریزی را آغاز و پیشنهادهای خود را ارائه دهد.
اصلاح نظام بودجه‌ریزی یک فرایند پیچیده است و نمی‌توان برای همه دستگاه‌ها یک نوع بودجه‌نویسی را پیشنهاد کرد.
رئیس جمهور بر ضرورت ایفای نقش پررنگ‌تر دانشگاه‌ها در حوزه‌های تخصصی تأکید کرد و گفت: دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز حدود ۳۵۰ هکتار زمین کشاورزی دارد.
در دیداری که از آنجا داشتم پیشنهاد کردم که عمده دروس به شکل عملی با انجام کشت و کار روی همین اراضی تدریس شود تا هم دانشجویان به شکل عملی دروس را فراگیرند و هم دیگران نتیجه عملکرد را ببینند و الگوبرداری کنند.
به هر حال، آنچه که به‌عنوان علم در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود، باید در جایی اجرایی گردد.
پزشکیان با بیان اینکه دانشگاه‌ها می‌توانند بسیاری از مشکلات کشور را حل کنند، گفت: دانشکده‌های مختلف می‌توانند هرکدام در حوزه تخصصی خود مسائل و مشکلات کشور را بررسی و راه‌حل آن را ارائه دهند.
به‌عنوان مثال، دانشکده شیمی می‌تواند بگوید چگونه می‌توان مواد اولیه لازم برای تولید دارو را در کشور تهیه کرد تا مجبور به واردات نشویم.
در حوزه‌های دیگر هم می‌توان این کار را انجام داد؛ به‌عنوان مثال، معادن بسیاری داریم که با کمک دانشگاه می‌توان آن‌ها را فعال کرد.
رئیس جمهور به برخی بحران‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: در تهران با معضل کمبود آب مواجه‌ایم و اینکه که چگونه می‌توانیم آب این شهر را تأمین کنیم و شهر تا چه اندازه می‌تواند بزرگ شود.
هوای تهران را چگونه می‌توان پاکیزه نگه داشت؟
دانشگاه‌ها می‌توانند در این حوزه وارد شوند و با دانش و نوآوری‌هایی که دارند، مشکل آب و هوا را حل کنند.
مشکل آب مختص تهران نیست؛ حتی در شهرهای ساحلی مثل آبادان و خرمشهر هم مشکل آب داریم، در صورتی که به نظرم با کمک دانشگاه‌ها می‌توان این مشکلات را حل کرد.
پزشکیان با اشاره به ضعف نظام برنامه‌ریزی کشور گفت: بسیاری از مسائل و مشکلات ناشی از فقدان نظام برنامه‌ریزی صحیح است این دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند این نقطه‌ضعف را برطرف کنند.
امروز کشوری مثل ترکیه، با وجود آنکه منابع آبی زیادی دارد و سدهای بزرگی ساخته، باز هم برنامه مقابله با خشکسالی دارد؛ اما ما که آب نداریم، چنین برنامه‌ای هم نداریم.
رئیس جمهور با تاکید چند باره بر ضرورت ایفای نقش پررنگ‌تر دانشگاه‌ها در حل مسائل کشور اظهار داشت: دانشجویان ذهن بازتری دارند و می‌توانند راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات ارائه دهند، برای حل مسائل کشور نیاز به افرادی با ذهن باز و خلاق داریم.
پزشکیان با انتقاد از وضعیت معیشتی اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها گفت: به دلیل محدودیت بودجه، دانشگاه‌ها قادر نیستند حقوق مناسبی به اعضای هیئت علمی پرداخت کنند و این مسئله موجب خروج نخبگان از فضای دانشگاهی شده است.
رفع این وضعیت تنها با فعال‌سازی دانشگاه‌ها در فرآیند حل مسائل کشور ممکن خواهد بود و دانشگاه‌ها باید به بازیگران اصلی در این عرصه تبدیل شوند.
رئیس جمهور با اشاره به برنامه‌های دولت چهاردهم برای مشارکت دادن دانشگاه‌ها در عرصه رفع مشکلات، پیشنهاد داد که حل مسائل یک استان به‌طور آزمایشی به دانشگاهیان و نخبگان سپرده شود و افزود: می‌توان شرکت‌های زیان‌ده دولتی را نیز به دانشگاه‌ها واگذار کرد تا آن‌ها را سودآور کنند و از این طریق درآمد هم کسب نمایند.
پزشکیان گفت: شیوه اداره دانشگاه‌های بزرگی مانند استنفورد، هاروارد و آکسفورد می‌تواند برای ما الگو بخش باشد.
رئیس جمهور با تاکید بر ضرورت مشارکت همه دیدگاه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری عالمانه و منطقی در کشور گفت: این روزها شاهد آن هستیم که یک تصمیم بدون کار کارشناسی دقیق و تهیه پیوست‌های لازم، کل کشور را به دردسر انداخته است.
اگر آن روز که این تصمیم را می‌گرفتند به عنوان مثال یک جامعه شناس هم در جلسه حضور می‌داشت و ابعاد اجتماعی این تصمیم را تشریح می‌کرد، شاید به این شکل تصمیم‌گیری نمی‌شد.
اگر هنگام تصمیم‌گیری از همه تخصص‌ها و حتی از افراد بومی و مشرف به مسائل، مانند امام جمعه یک شهر نیز دعوت شود، دیگر تصمیمات غیرکارشناسی که موجب بحران‌های گسترده در کشور می‌شوند، اتخاذ نخواهند شد.
پزشکیان همچنین با اشاره به برنامه دولت برای واگذاری بخشی از اختیارات به استانداری‌ها، دانشگاه‌ها را به ارائه پیشنهادهای عملی برای مدیریت مسائل استان‌ها فراخواند.
رئیس جمهور به موضوع یارانه‌های انرژی نیز اشاره کرد و گفت: گفته می‌شود سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار یارانه انرژی در کشور پرداخت می‌شود که بخش زیادی از آن هدر می‌رود.
اگر دانشگاه‌ها بتوانند طرحی ارائه دهند که موجب کاهش ۲۰ درصدی مصرف انرژی شود، دولت آماده است مابه‌التفاوت آن را به دانشگاه‌ها پرداخت کند تا بتوانند از این طریق حقوق اعضای هیئت علمی را افزایش دهند.
در این جلسه پیش از سخنان رئیس جمهور، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به برنامه‌ریزی های صورت گرفته برای ارتقا و افزایش رابطه بین دانشگاه و عرصه‌های صنعت، اقتصاد و اجتماع برای حل مشکلات کشور اظهار داشت: این رابطه چند دهه است که شکل گرفته به طوری که در سال ۱۳۹۲، دانشگاه‌ها ۳ هزار پروژه از سوی دولت داشت و امسال این رقم به ۱۱ هزار پروژه رسیده است.
این حجم از همکاری دانشگاه و صنعت که در هماهنگی با دولت صورت گرفته، در مقایسه با سایر کشورها معقول است، هر چند که توقع بیشتری در این زمینه وجود دارد.
رئیس جمهور نیز در واکنش به این سخنان وزیر علوم، با بیان اینکه آنچه عنوان شد مایه خرسندی، اما ناکافی است، بر ضرورت نقش‌آفرینی عملیاتی‌تر دانشگاه‌ها در عرصه حل مشکلات تاکید کرد.
در این جلسه علاوه بر رئیس دفتر رئیس جمهور و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و جمعی از اساتید دانشگاه حضور داشتند.